B12 Vitamini ve Sağlık

B12 vitamini genel sağlığı nasıl etkiler? B12 vitamini ve beyin ile kalp damar sistemi ilişkilerine dair bazı bilgiler:

1. Kardiyovasküler Hastalıklar

Kardiyovasküler hastalıklar en yaygın ölüm nedenlerindendir. Kardiyovasküler hastalık için risk faktörleri:

• Yüksek yoğunluklu lipoprotein (LDL) seviyeleri,
• Yüksek kan basıncı,
• Düşük yoğunluklu lipoprotein (HDL) seviyeleri,
• Obezite
• Diyabet‘tir.

B12 vitamini, folik asit(B9) ve B6 vitamini homosistein metabolizmasında rol oynar. B12 vitamini yetersizliğinde metiyonin sentazın yetersiz işlevi nedeniyle homosistein seviyeleri yükselebilir.

Yüksek homosistein düzeyleri de kardiyovasküler hastalık için bağımsız bir risk faktörü olarak tanımlanmıştır. Homosistein, normalde kanda bulunan metiyoninden türetilmiş sülfür içeren bir amino asittir. Yüksek homosistein seviyelerinin trombojenezi teşvik ettiği, endotel vazomotor fonksiyonunu bozduğu, lipid peroksidasyonunu desteklediği ve vasküler düz kas proliferasyonunu indüklediği düşünülmektedir. Geçmişe dönük kanıtlar, kesitsel ve prospektif çalışmalar yüksek homosistein düzeylerini koroner kalp hastalığı ve inme ile ilişkilendirir.

Çeşitli randomize kontrollü çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre B12 vitamini ve folik asit takviyesi kombinasyonları, vasküler hastalığı veya diyabeti olan kişilerde ve genç erişkin kadınlarda homosistein seviyesini azaltmaktadır. Başka bir çalışmada da 8 hafta multivitamin/multimineral ilavesi alan yaşlı erkekler ve kadınların homosistein seviyelerinde önemli bir düşüş yaşandı.

Kanıtlar folik asit ve B12 vitamini takviyelerinin homosistein düzeylerini düşürmedeki rolünü desteklemektedir, ancak birkaç büyük prospektif çalışmanın sonuçları bu takviyelerin kardiyovasküler hastalık riskini azalttığını göstermemiştir.

Bir çalışmada; 1 mg B12 vitamini, 2,5 mg folik asit ve 50 mg B6 vitamini içeren günlük takviyeleri 7 yıl boyunca alan kalp-damar hastalığı riski yüksek kadınların homosistein seviyelerinin düşmesine rağmen, majör kardiyovasküler olay riskinde azalma yoktu.

Amerikan Kalp Birliği, mevcut kanıtların, B vitaminlerinin kardiyovasküler riskleri azaltma rolünü desteklemeye yetmediği sonucuna varmıştır.

2. Demans ve Bilişsel İşlev

Araştırmacılar uzun zamandır B12 vitamini eksikliği ile demans arasındaki potansiyel bağlantıyla ilgilenmektedirler. B12 vitaminindeki eksiklik kanda homosistein birikmesine neden olur ve nörotransmiterleri metabolize etmek için ihtiyaç duyulan maddelerin seviyelerini azaltabilir.

Gözlemsel çalışmalar yüksek homosistein düzeyleri ile hem Alzheimer hastalığı hem de demans insidansı arasında pozitif bir ilişki olduğunu göstermiştir. Düşük B12 vitamini bilişsel gerileme ile pozitif olarak ilişkilidir.

B12 vitaminin homosistein seviyelerini düşürdüğüne ve düşük B12 vitamin düzeyleri ile bilişsel gerileme arasındaki korelasyon olduğuna dair kanıtlara rağmen, araştırmalar B12 vitamininin bilişsel fonksiyonlar üzerine bağımsız bir etkiye sahip olduğunu göstermemiştir.

Randomize, çift kör ve plasebo kontrollü bir çalışmada, 70 yaş ve üstü 195 denek veya kognitif bilişsel bozukluğu olmayan bireylere 24 hafta boyunca 1000 mcg B12 vitamini, 1.000 mcg B12 vitamini artı 400 mcg folik asit veya plasebo verildi. B12 vitamini artı folik asit ile tedavi homosistein konsantrasyonlarını %36 oranında azaltmıştır, ancak ne B12 vitamini tedavisi ne de B12 vitamini artı folik asit tedavisi bilişsel işlevi iyileştirmemiştir. (2)

B12 vitamininin bilişsel işlev ve demans üzerinde doğrudan bir etkisinin olup olmadığını değerlendirmek için B12 vitamini takviyesi hakkında daha fazla geniş klinik çalışmalara ihtiyaç vardır.

3. Enerji ve Dayanıklılık

B12 vitamininin enerji metabolizmasındaki rolü nedeniyle, B12 vitamini, bir enerji arttırıcı ve bir atletik performans ve dayanıklılık arttırıcı olarak sıklıkla teşvik edilmektedir.

Bu iddialar, B12 vitamini eksikliğinden kaynaklanan megaloblastik aneminin düzeltilmesinin, yorgunluk ve halsizlik ile ilgili semptomları iyileştirmesi gerektiği gerçeğine dayanmaktadır.

Bununla birlikte, B12 vitamini takviyesinin, beslenme açığı olmadığında performans üzerinde hiçbir olumlu etkisi olmadığı görülmüştür.

Sonuç olarak: B12 vitamini eksikliği anemi ve yorgunluk/halsizlik yapar ancak vücudun ihtiyacı olandan fazla B12 vitamini tüketimi vücudun normal gücünden daha güçlü ve dayanıklı olmasını sağlamaz. Eksikliği enerjiyi düşürür ancak fazla alınmasının bir faydası görülmemiştir.

Kaynak:
1- https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-HealthProfessional/
2- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16895884