C vitamini vücudumuzda sentezlenmez. Bu nedenle besinlerler temin etmemiz gerekir.
C vitamini eksikliği, skorbüte yol açmaktadır. Skorbüt gelişim zamanı vücuttaki C vitamini depolarına göre değişiklik gösterir.
C vitamini eksikliği belirtileri
C vitamini eksikliğinde görülebilecek ilk semptomlar;
- Muhtemelen bozulmuş karnitin biyosentezi sonucu gelişen yorgunluk, kırıklık,
- Diş etlerinde iltihaplanmalar,
C vitamini eksikliği ilerledikçe, şunlar gelişir:
- Kolajen sentezi bozulur ve bağ dokuları zayıflar. Kollojen eksikliğinde cilt, kıkırdak, kemik, tendon, saç ve kan damarlarında gerekli olan kollajen sentezlenemez. C vitamini eksikliği saç dökülmesi nedenlerindendir.
- Peteşiler (iğne ucu büyüklüğünde kırmızı deri lekeleri),
- Purpuralar (iğne ucundan daha büyük kırmızı deri lekeleri, büyük peteşiler),
- Ekimozlar (cilt altındaki kılcal damarların hasar almasıyla kanın cilt altına sızması, geniş kırmızı deri lekeleri),
- Eklem ağrıları,
- Yara iyileşmelerinde gecikmeler,
- Hiperkeratoz (ciltte kalınlaşmalar)
- Tirbuşon kılları: Kılların büyümek için bazı proteinlere ihtiyacı vardır. C vitamini eksikliğinde bu proteinlerin kullanımında kusurlar oluşur. C vitamini eksikliği, kılların kıvrılmasına, spiral veya sarmal şekillerde gelişmesine neden olabilir.
Bağ dokusunda zayıflama sonucu dişlerde zayıflama veya diş kayıpları, diş etlerinde kanamalar, kapiller frajilitede (kırılganlık) artış skorbüt hastalığında gelişme ihtimali olan diğer durumlardır.
C vitamini bağırsaklardan demirin emilimini arttırır. Düşük miktarlarda C vitamini alınması demir emilimini azaltarak sekonder olarak demir eksikliği anemisi (kansızlık) nedeni olabilir.
C vitamini eksikliği çocuklarda kemik hastalıklarının gelişmesine neden olabilir. Tedavi edilmemesi halinde skorbüt ölümcül olabilir.
C vitamini eksikliği gelişmiş toplumlarda nadiren görülür ancak çokça yemek seçen sınırlı besinler tüketenlerde eksiklik görülebilir.
18. yüzyılın sonlarına kadar okyanus yolculuklarına çıkan birçok denizci C vitamini temin edemediği için skorbüt hastalığına yakalanmıştır. Günümüzde ise C vitamini eksikliği görülmesi oldukça nadirdir. Aşikar C vitamini eksikliği semptomları ancak haftalarca günde 10mg altında C vitamini alındığında ortaya çıkar.
Kaynak: https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminC-HealthProfessional/
