Çinko Gribe İyi Gelir mi?

Çinko, insan vücudunda demirden sonra en bol bulunan ikinci eser mineraldir. Enfeksiyonlarla savaşmak ve yeni hücreler üretmek için kullanılır. Peki çinko tamamen sağlıklı beslenen ve düzenli egzersiz yapan birinde gribe iyi gelir mi?

Klinik çalışmaların 2015 yılında yapılan bir analizi, pastiller gibi ağızdan alınan çinkonun, soğuk algınlığı belirtilerinin başlamasından sonraki 24 saat içinde alındığında soğuk algınlığının süresini azaltmaya yardımcı olabileceğini buldu (1).

Ağızdan (ağız yoluyla) alınan çinko takviyeleri, soğuk algınlığı tedavisine yardımcı olabilir, ancak özellikle yüksek dozda alındığında yan etkilere neden olabilir. Kullandığınız ilaçlarla etkileşime girebilir.

Bağışıklık sistemini güçlendirebilir

Çinko, vücudunuzu enfeksiyondan korumaya yardımcı olan T hücrelerinin ve doğal öldürücü hücrelerin (NK) aktivitesini arttırarak oksidatif stresi azaltabilir ve bağışıklık tepkisini iyileştirebilir (2).

Çinko takviyeleri, enfeksiyon riskini azaltır ve yaşlı erişkinlerde bağışıklık sistemini güçlendirir (2).

Bu mineral, bağışıklık sisteminin birçok yönünü etkiler. Doğuştan gelen bağışıklığa, nötrofillere ve NK hücrelerine aracılık eden hücrelerin normal gelişimi ve işlevi için çok önemlidir. Makrofajlar da çinko eksikliğinden etkilenir. Fagositoz, hücre içi öldürme ve sitokin üretiminin tümü çinko eksikliğinden etkilenir (3).

Gribi önleyebilir mi?

Birçok araştırma, çinko takviyelerinin soğuk algınlığı gibi solunum yolu enfeksiyonlarına karşı koruyabileceğini ortaya koymaktadır (4, 5).

Çinko antiviral aktivite gösterir (6).

Çinko takviyesi, solunum yolu enfeksiyonlarına karşı korunmaya yardımcı olabilir ve bu enfeksiyonların süresini azaltabilir.

Çinko eksikliği, bağışıklık sisteminizin düzgün çalışma yeteneğini önemli ölçüde etkileyerek enfeksiyon ve pnömoni (zatürre) de dahil olmak üzere hastalık riskinin artmasına neden olur (7, 8).

Kronik obstrüktif akciğer hastalığının (KOAH) bir ex-vivo modeli, azalan çinko seviyelerinin solunum yolu epitelinin sızıntısını arttırdığını gösterdi (9). Solunum epitelinin bütünlüğündeki bozulmalar, virüslerin yanı sıra diğer enfekte edici patojenlerin girişini kolaylaştırır.

Çinko ayrıca vücuttaki doku bariyerlerini özel olarak korur ve yabancı patojenlerin girmesini önlemeye yardımcı olur (10).

Bağışıklık hücresi gelişimi ve iletişimi için gereklidir ve inflamatuar yanıtta önemli bir rol oynar.

Çinko takviyesi alan daha yaşlı yetişkinlerde, grip aşısına daha güçlü yanıt gelişti, pnömoni riski azaldı ve zihinsel performans arttı (11, 12, 13).

Çinko takviyesi almak, oksidatif stres belirteçlerini azaltabilir.

Günde 80-92 mg çinko almak, soğuk algınlığı süresini %33 kadar azaltabilir (14, 15).

Bir çalışma, günde 45 mg çinkonun yaşlı erişkinlerde enfeksiyon oranlarını yaklaşık %66 oranında azaltabileceğini gösterdi (16).

Bu çalışmaların bazılarında kullanılan çinko miktarı, önerilen en yüksek günlük alım olan 40 mg çinkodan fazladır.

Önerilen dozlar

Çinkonun özellikle yüksek dozlarda uzun süreli kullanımı bakır eksikliği gibi sorunlara neden olabilir.

Uygun dozda çinko içeren pastil veya takviye almak için eczacınıza danışabilirsiniz. Ayrıca doktorunuz size uygun dozda çinko içeren ilaç reçete edebilir.

Çinko, antibiyotikler ve penisilamin (romatoid artrit tedavisinde kullanılan bir ilaç) dahil olmak üzere bazı ilaçlarla etkileşime girebilir.

Önerilen en yüksek dozdan (günlük 40 mg) daha fazla çinko almak ateş, titreme, öksürük, baş ağrısı ve yorgunluk gibi grip benzeri semptomlara neden olabilir (17).

Çinko gribe iyi gelir mi düşüncesiyle alınan “aşırı çinko” yan etki olarak grip benzeri belirtilere neden olabilir.

Çok fazla çinko alırsam ne olur?

Çinko içeren besinler

İnsan bedeni uzun süreli çinko depolama yeteneğine sahip değildir. Bu nedenle çinko düzenli olarak alınmalıdır (18).

• Et harika bir çinko kaynağıdır. Sığır eti, kuzu eti ve keçi eti dahil olmak üzere tüm farklı et türlerinde bol miktarda çinko bulunur.
• Fasulye, mercimek ve nohut gibi baklagiller önemli miktarda çinko içerir.
• Yer fıstığı, kaju fıstığı ve badem gibi kuruyemişler bol miktarda çinko içerirler.
• Yoğurt, peynir ve süt gibi süt ürünleri çinko da dahil olmak üzere bir dizi önemli besin içerir.

En Çok Çinko İçeren Besinler

Bitkisel ve hayvansal birçok gıda çinko içerir. Kırmızı et, kümes hayvanlarının etleri, balık, fasulye, mercimek, süt ürünleri, kabak çekirdeği, yer fıstığı, badem ve yumurta çinko yönüyle zengindir.