D vitamini için asıl kaynak, güneşten cildimize gelen ultraviyole B (UVB) ışınlarıdır. Diğer birçok vitaminin aksine D vitamini vücutta birkaç ay depolanabilir. Güneşlenemediğimiz günlerde, takviye olarak alınan D vitamini gribe iyi gelir mi?

Birkaç ay depolanabildiğinden yaz aylarında ve sonbaharda D vitamini eksikliği sorunu yaşamamanız muhtemeldir. D vitamini eksikliği özellikle kış mevsiminin sonlarına doğru şiddetlenebilir.

Eğer cildinizin güneş görmesine engel olacak şekilde kıyafetler giyiniyorsanız ve yeterli gün ışığını alamıyorsanız –sağlıklı besleniyor olsanız dahi– D vitamini eksikliği yaşayabilirsiniz.

D vitamini, bağışıklık sisteminin güçlü olması için kritik öneme sahiptir. Bu vitaminin eksikliği, enfeksiyon ve hastalık riskinizi arttırabilir.

Gün ışığı sayesinde cildinizin D vitamini sentezleyebilmesi için, çıplak cildinizin güneş ışınlarına doğrudan temas etmesini sağlayın.

Gribi önleyebilir mi?

11.000’den fazla katılımcıyı içeren 25 randomize kontrollü çalışmanın katılımcı verilerinin meta-analizi, “D vitamini takviyesinin akut solunum yolu enfeksiyonlarına karşı korunmaya yardımcı olabileceğini” doğruladı (1).

1988 ile 1994 yılları arasında yaklaşık 19.000 kişiyi inceleyen bir rapora göre, D vitamini eksikliği olanların (<30 ng/ml), yeterli seviyede D vitamini olanlara kıyasla, üst solunum yolu enfeksiyonu yaşama olasılığı daha yüksektir (2).

D vitamini eksikliği; alerjik rinit, tüberküloz, astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi solunum yolu hastalıkları dahil olmak üzere, viral ve bakteriyel solunum yolu enfeksiyonları ile ilişkilidir (3, 4, 5, 6).

Üstelik, D vitamini eksikliği, vücudunuzun solunum yolu enfeksiyonlarıyla savaşma yeteneğini olumsuz etkileyebilecek akciğer fonksiyonlarının azalmasıyla ilişkilendirilmiştir (7, 8).

D vitamini düşük olması, kişilerin enfeksiyonlara yakalanma riskini ve hasta kaldıkları gün sayısını arttırır (9).

Kış mevsiminde vitamin D desteği, özellikle okul çağı çocuklarında influenza A görülme ihtimalini ciddi oranda azaltabilir. D vitamininin düşük olduğu kişilerin D vitamini yüksek olan kişilere göre gribal hastalığı geçirdiği gün sayısı daha fazladır (10).

Bağışıklık sistemini güçlendirebilir

D vitamini, bağışıklık sistemini güçlendirmede önemlidir. Hem antienflamatuar hem de immün düzenleyici özelliklere sahiptir ve bağışıklık sistemi aktivasyonu için çok önemlidir (11, 12).

Bu vitamin, vücudunuzu mikroplara karşı koruyan T hücreleri ve makrofajlar dahil olmak üzere bağışıklık sistemi hücrelerinin işlevini güçlendirir (13).

D vitamini eksikliği, enfeksiyon riskinde artış ile ilişkilidir (12, 14).

D vitamini takviyeleri ne kadar etkili?

Bilimsel araştırmalar, D vitamini takviyesinin, özellikle D vitamini eksikliği olanlarda solunum yolu enfeksiyonlarına karşı koruyucu olduğunu düşündürmektedir.

14 ülkeden 11.321 kişiyi içeren 2017 tarihli bir inceleme (15):

D vitamini takviyesi almanın hem D vitamini eksikliği olan kişilerde hem de yeterli düzeyde D vitamini olan kişilerde grip ve nezle gibi akut solunum yolu enfeksiyonları gelişme riskini azalttığını gösterdi .
D vitamini, her gün veya haftanın birkaç günü alınacak şekilde düşük dozlarda ve sık aralıklarla alındığında daha etkiliydi.
Takviye olarak D vitamini almak, en çok D vitamini eksikliği olanlarda koruyucu olmuştur.

D vitamini almak, sizi grip benzeri akut solunum yolu enfeksiyonlarından koruyabilir. Hasta geçirdiğiniz gün sayısını azaltabilir.

Ücretsiz D vitamini

D vitamini, vücutta birkaç ay depolanabilir. Ancak besinlerle yeterli D vitamini almak çok zordur.

Türkiye’de bireylerin %99,1’i, günlük alınması önerilen D vitamini miktarından daha azını besinlerden almaktadır (TÜBER, 2015).

İyi haber ise, sadece güneşlenerek D vitamini ihtiyacınızı karşılayabildiğinizdir.

Gün ışığından vitamin D sentezinin sağlanabilmesi için, çıplak cildinizin güneş ışınlarına doğrudan temas etmesini sağlayın. Cam arkasında güneşlenmeyin ve hatta güneş kremi dahi kullanmayın.

Önerilen dozlar

D vitamini için önerilen doz, hangi şehirde yaşadığınız, günlük yaşantınızın güneşlenmenize ne kadar fırsat tanıdığı, nasıl giyindiğiniz ve hatta evinizin güneş görüp görmediği ile doğrudan ilişkilidir.

Temel fikir, cildinize güneş ne kadar az temas ediyorsa, o kadar çok D vitamini takviyesine ihtiyacınız olduğudur.

D vitaminini güneşlenme ve beslenme gibi doğal yollardan alamayanlar için genel olarak günlük oral 1000 IU ile 4000 IU arası D vitamini takviyesi önerilmektedir. Sizin ihtiyacınıza uygun D vitamini takviyesi için hekiminize danışın.