
D3 vitamini ve K2 vitamini kombinasyonu, birbirilerini tamamlayıcı etkilere sahiptir. Her iki vitamin de ayrı ayrı iyidir ancak birlikte çalıştıklarında daha etkili ve daha faydalı olma potansiyelleri vardır.
K2 vitamini, kalsiyumun kemiğe yönlendirilmesi için önemlidir. K2 vitamini olmadan, fazla kalsiyumun kan damarlarında plak olarak biriktiği ve damarlarda kireçlenmeye neden olduğu düşünülmektedir.
Basitçe söylemek gerekirse, aşırı miktarda D vitamini almak kan damarının kireçlenmesine neden olabilirken, K vitamini kan damarlarının kireçlenmesini önlemeye yardımcı olabilir.
İçindekiler
Kalsiyum üzerindeki etkileri
Her iki vitamin de yağda çözünür ve yardımcı proteinleri aktive ederek vücudunuzdaki kalsiyumu metabolize etmek için birlikte çalışır.
- D vitamininin ana işlevlerinden biri, kanınızdaki kalsiyum seviyesini yeterli düzeyde tutmaktır.
- K vitamini ise kan damarları gibi yumuşak dokulardaki kalsiyum birikimini azaltırken, kemiklerinizdeki kalsiyum birikimini destekler.
D3 vitamini kalsiyum emilimini artırırken, K2 vitamini bu kalsiyumun nerede kullanılabileceğini belirler.
Besinlerden veya takviyenizden yeteri kadar kalsiyum alamadığınızda, D vitamini ihtiyaç duyduğu kalsiyumu kemiklerinizden alabilir. Kemikler kalsiyum deposudur.
Ancak bu durum uzun süre devam ettiğinde kemiklerin zayıflamasına neden olabilir. K2 vitamini ise kemiklerin zayıflamasını önlemek için, kan damarı duvarları veya ana organların çevresi gibi yumuşak dokuların kireçlenmesinin ve sertleşmesinin zararlı etkisini düzenler ve yumuşak doku kireçlenmesini azaltır.
K2 vitamini, organlarınızın ve kan damarlarının kireçlenmesi riskini azaltırken kemiklerinizin kireçlenmesini desteklemeye yardımcı olur.
D vitamini
Kalsiyum kemik sağlığı için önemlidir ancak kandaki kalsiyum seviyesinin korunması kemik sağlığından önce gelir. Çünkü kalsiyum kemik sağlığı dışında da birçok önemli göreve sahiptir (1).
Kalsiyum alımının yetersiz olduğu dönemlerde, zamanla kemik erimesine ve osteoporoza neden olsa da, vücudunuzun kemiklerinizdeki kalsiyum rezervlerini kullanmaktan başka seçeneği yoktur.
- D vitamini, yediğiniz gıdalardan kalsiyum emilimini artırır (2).
- Yeterli kalsiyum alamadığınızda, D vitamini vücudun ana kalsiyum deposu olan kemiklerden kalsiyumu kana transfer ederek kandaki kalsiyum seviyesini korur (3).
K vitamini
K vitamini vücudunuzdaki kalsiyumu en az iki şekilde düzenler:
- K vitamini, kemiklerinizde ve dişlerinizde kalsiyum birikimini destekleyen bir protein olan osteokalsini aktive eder (4).
- K vitamini, kalsiyumun böbrekler ve kan damarları gibi yumuşak dokularda birikmesini önleyen matriks GLA proteinini (MGP) aktive eder (5, 6).
Kan damarı kalsifikasyonu, kalp ve böbrek hastalığı gibi kronik hastalıkların gelişiminde rol oynar (7, 8, 9).
D3 vitamini neden K2 vitamini ile birlikte alınmalı?
Yüksek dozlarda D vitamini takviyesi almanın, K vitamini düşük olan insanlarda kan damarlarının ve organların kireçlenmesine neden olabileceğinden endişe duyulmaktadır.
Bu endişeyi destekleyen bazı kanıtlar şunlardır:
- D vitamini toksisitesi hiperkalsemiye neden olur. Aşırı yüksek D vitamini düzeylerinin bir belirtisi, kanda aşırı yüksek kalsiyum seviyeleri ile karakterize edilen bir durum olan hiperkalsemidir (10).
- Hiperkalsemi kan damarı kalsifikasyonuna yol açar. Hiperkalsemide, kalsiyum ve fosfor seviyeleri o kadar yükselir ki, kan damarlarının astarında kalsiyum fosfat birikmeye başlar. Bu kan damarlarında kalsifikasyona (kireçlenme) neden olabilir.
- Kan damarında kalsiyum birikmesi (kireçlenmesi) kalp hastalığının altında yatan ana nedenlerden biridir (11, 12).
- K vitamini eksikliği kan damarlarının kireçlenmesi ile ilişkilidir: Gözlemsel çalışmalar, düşük K vitamini seviyeleri ile kan damarlarının kireçlenmesini ilişkilendirmiştir (13).
- Yapılan kontrollü hayvan çalışmaları, yüksek doz K vitamini takviyelerinin hayvanlarda kan damarı kalsifikasyonunu önlediği gösterilmiştir (14).
- K vitamini takviyeleri insanlarda da kan damarı kalsifikasyonunu azaltabilir. Yaşlı insanlar üzerinde yapılan kontrollü bir çalışma, üç yıl boyunca her gün 500 mcg K1 vitamini takviyesi almanın kan damarı kalsifikasyonunu %6 yavaşlattığını gösterdi (15).
- Yüksek K vitamini alımı kalp hastalığı riskini azaltabilir. Besinlerle bol miktarda K2 vitamini alan kişilerde kan damarı kalsifikasyonu ve kalp hastalığı riski azalır (16, 17, 18).
Doğal kaynaklar
Yeşil yapraklı sebzelerden, otlayan hayvanların süt ve süt ürünlerinden ve özellikle lahana turşusundan K vitaminini doğal olarak alabilirsiniz.
K vitamininin iki formu vardır.
- K1 vitamini yeşil yapraklı sebzelerde ve bitkisel yağlarda bulunur.
- K2 vitamini çoğunlukla bakteriyel kökenlidir. Turşu gibi fermante besinlerde bol bulunur.
- Lahana turşusu, natto ve kimchi gibi fermente gıdalarda K2 bol bulunur.
- Otla beslenen ineklerden elde edilen yüksek yağlı peynir, tereyağı ve yoğurt gibi süt ürünleri
- Yumurta sarısı
- Dana karaciğeri
- Tavuk
K1 vitamini kanın pıhtılaşması için gereklidir.
Menakinonlar olarak adlandırılan K2 vitamininin ana formları MK4 ve MK7’dir. K2 vitamini bağırsaktaki faydalı bakteriler tarafından da sentezlenir.
Bağırsak sağlığına iyi gelen probiyotik beslenme doğal olarak K2 vitamini üretimini teşvik edebilir.
D vitamini için doğal ve ana kaynak cilt üzerine düşen gün ışığıdır. Güneşlenmek, D vitamini üretimi için en doğal ve en büyük kaynaktır.
Takviyeler
Eğer yeteri kadar güneşlenemiyorsanız veya herhangi bir nedenle D vitamini takviyesi alıyorsanız yeteri kadar K2 vitaminini besinlerle doğal olarak aldığınızdan emin olun.
Çünkü K vitamininiz yetersizken, yüksek dozlarda D vitamini kullanmak kan damarlarınızda kalsifikasyon gelişme riskini arttırabilir.
Doğal besinlerle yeterli K vitaminini de alamadığınızı düşünüyorsanız, günde 50 mcg ila 200 mcg arasında K2 vitamini almak, yukarıdaki sağlık yararlarının tümüne yardımcı olmada etkili olabilir.
Doktorunuz veya eczacınız size D3 ile K2 vitamini kombinasyonu içeren takviyeler önerebilir.
Eğer kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız, K vitamini içeren herhangi bir takviye kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın. Çünkü K vitamini kan pıhtılaşma seviyesini etkileyebilir.
K2 vitamini, D vitamini ile birlikte çalışan çok önemli yardımcı besinlerden yalnızca biridir. D vitamini ile alınması düşünülmesi gereken diğer önemli besinler arasında magnezyum, B vitaminleri, çinko ve probiyotikler bulunur.
Soru Cevap
D3 vitamini bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olurken K2 vitamini yüksek D vitaminin neden olabileceği kan damarı kalsifikasyonunu önleyebilir.
Evet bu iki vitamin birlikte kullanılabilir. Her iki vitamini birlikte içeren takviyeler yaygınlaşmaktadır.
D vitamini bağışıklık sisteminin güçlü olması ve kan kalsiyumu seviyesini korumada etkilidir. D vitamini eksikliğinde soğuk algınlığı gibi basit ve akut hastalıkların sıklığı ve şiddeti artabilir. Kronik hastalık gelişme riski artabilir. K2 vitamini ise yüksek D vitamini kullanımına bağlı gelişebilecek kan damarı kalsifikasyonunu önleyebilir.
Bitkilerden otlayarak beslnen hayvanların sütleri ve bu sütlerden elde edilen yağlı peynir, tereyağı ve yoğurt hem D hem de K vitamini açısından zengindir.
D vitamini kemiklerdeki kalsiyumun kana geçmesinde ve kan kalsiyum düzeyinin yükselmesinde etkilidir. K vitamini ise kalsiyumun diş ve kemiklerde kullanılmasını teşvik eder. Basitçe söylemek gerekirse, aşırı miktarda D vitamini almak kan damarının kireçlenmesine neden olabilirken, K vitamini kan damarlarının kireçlenmesini önlemeye yardımcı olabilir.
D vitamini için en doğal, ulaşılabilir ve sağlıklı kaynak “güneşlenmektir”
Lahana turşusu ve kefir gibi probiyotik besinler bağırsaklardaki faydalı bakterileri teşvik eder ve bu bakteriler bizim için ücretsiz olarak K2 vitamini üretebilir. Ev yapımı doğal lahana turşusu gibi fermante besinler, tereyağı ve peynir gibi yağlı süt ürünleri K2 vitamini için en güzel doğal kaynaklar olabilir. Ayrıca yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, marul, göbek, maydanoz gibi) K1 vitamini açısından zengindir.