Gebelikte Reflü ve Mide Ekşimesi

Gebelikte kilo almayı, bacaklarınızın ödem toplamasını ve göğüslerinizin irileşmesini bekliyordunuz. Peki bu mide ekşimesi, hazımsızlık ve ağza acı su gelmesi (reflü) nereden çıktı? Gebelikte reflü ve mide ekşimesi nedenleri ve çözüm önerileri neler?

Gebelikte reflü ve mide ekşimesi nedir?

Reflü (gastroözofageal reflü), göğüs kemiğinizin arkasında başlayan ve yemek borunuzda ağzınıza doğru ilerleyen acı veya ateşli bir sıvı varlığı (yanma) gibi hissedilir. Bazen mide asidi, boğazınıza kadar gelebilir.

Gebelikte reflü ve mide ekşimesi belirtileri:

• Ağza acı su gelmesi (reflü)
• Ağızda acı/ekşi bir tat hissi
• Geğirme
• Boğaz ağrısı
• Sık sık öksürmek
• Mide yanması
• Şişkinlik

Bu belirtiler birkaç dakika ila birkaç saat sürebilir.

Bu semptomlar genellikle yemek yedikten veya içtikten hemen sonra ortaya çıkar, bazen de yeme ve içmeden kısa bir süre sonra ortaya çıkar.

Gebeyseniz ve bol acılı bir akşam yemeği yediyseniz, gelişen mide ekşimesi ve reflünün yemekteki baharattan çok gebeliğe bağlı değişen hormon düzeylerinizle ilgili olabileceğini bilmelisiniz.

Mide ekşimesi gebelik süresince en sık görülen sindirim sistemi problemidir.

Mide ekşimesi, hamilelikte %17 ila %45 oranında görülme sıklığı ile hamile kadınlarda en sık görülen gastrointestinal semptomlardan biridir.

Bazı çalışmalarda, gebelerdeki mide ekşimesi sıklığının; ilk trimesterde %22 iken ikinci trimesterde %39’a, üçüncü trimesterde ise %60 ila %72 arasına yükseldiği bulunmuştur.

Gebeliğin herhangi bir anında mide ekşimesi ve reflü şikayetleri başlayabilir. Ancak gebeliğin sonlarına doğru bu şikayetlerin görülebilme ihtimali artmaktadır.

Nedenleri

Gebelikte mide ekşimesi ve reflü şikayetlerinin neden kaynaklandığı henüz ne olarak bilinemese de, aşağıdaki 3 neden bu şikayetleri arttırmada etkili olabilir.

1. Hormonlar

Anne rahmini ve içindeki bebeği beslediği için “gebelik hormonu” olarak da adlandırılan progesteron hormonu, gebelik nedeniyle gelişen mide ekşimesinin arkasındaki başlıca sorumludur.

Yemek yediğinizde veya içtiğinizde, mide ile yemek borusu arasındaki kas gevşektir. Yedikleriniz veya içtikleriniz mideye rahatça geçer. Sonra midede sindirim başlar ve mide asidinin yukarıya kaçışını engellemek için mide ile yemek borusu arasındaki kaslar sıkıcı kapanır.

Progesteron, kas gevşetici görevi görür. Büyüyecek bebek ve rahim için kasların gevşemesini sağlar. Bebeğiniz için yer açılmasını sağlar.

Progesteron hormonu, erkek spermi tarafından döllenmiş kadın yumurtasının rahim duvarına yapışmasını veya tutunmasını sağlamak için endometriyumu (rahim duvarını) hazırlar.

Progesteron, mide ile yemek borusu arasındaki kasların gevşemesine neden olduğunda mideden yukarıya doğru mide asidi kaçışı artar. Bu durum reflü belirtilerine neden olabilir.

2. Bebeğin büyümesi

Bebeğiniz büyüdükçe, bebeğiniz ve onu taşıyan rahminiz karın boşluğunuzda daha fazla yer kaplar ve karın boşluğunuzda daha fazla yer kapladıkça diğer organlarınıza bası yapabilir.

Büyüyen rahim, mideye baskı uygular ve mide asidinin yemek borusuna doğru kaçış riskini arttırır. Özellikle mideniz doluysa bu baskı ile reflü görülme riski artar. Tıpkı sıkılan bir diş macunu gibi, dolu bir midenin içeriği, yüksek basınçla yukarı doğru kaçabilir.

Gebelik ilerledikçe bebek büyür ve diğer organlara daha fazla bası uygular. Daha fazla bası daha fazla reflü demektir. Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde artan reflü sıklığının nedeni bebeğin karın içerisinde daha fazla yer kaplaması ve daha fazla ağırlık oluşturması olabilir.

3. Sindirim sisteminin yavaşlaması

Gebeliği koruyan ve devamını sağlayan progesteron, sindirim sistemini de yavaşlatır. Progesteron etkisiyle, mide içeriği normalden daha uzun süre midede kalır. Sindirim yavaşladıkça ve mide daha uzun süre tok kaldıkça, reflü ve mide ekşimesi riski artar.

Progesteron etkisiyle; gebelerde kabızlık, mide yanması ve gaz şikayetleri ortaya çıkabilir. 

Hamilelikte mide ekşimesine ne iyi gelir?

Beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri ile mide ekşimesi ve reflü şikayetlerinizi hafifletebilirsiniz.

Asitli, acılı ve baharatlı yiyecekler, hafif yiyeceklerden daha fazla mide asidi oluşturur.

Kafein, çikolata, gazlı içecekler, narenciye, domates, soğan, sarımsak ve diğer asitli gıdalardan kaçının. Ayrıca sindirimi yavaşlatan kızarmış veya yağlı gıdalardan uzak durun.

Kafein Nedir?

Sık sık ama az az yeyin. Günde 3 büyük öğün yemek yerine, öğün sayınızı arttırın ancak az az yeyin. Midenizi ne kadar az doldurursanız o kadar iyi. Bebeğinize yer açın. Böylece, midenin büyüyen bebeğinizin ağırlığı ile basıya uğramamasına yardımcı olur ve bu şekilde mideniz bağırsaklarınıza doğru daha hızlı boşalır.

Yemek yedikten sonra uzanmayın veya yatmayın!

Yedikten sonra en az bir buçuk iki saat uzanmayın veya yatmayın. Siz oturduğunuzda veya ayakta durduğunuzda midenizdeki asit ve besinler yer çekimi etkisiyle ağzınıza daha az gelir.

Geceleri uyurken yastığın 10-20 cm yükseltilmesi mide asitinin geriye doğru kaçışına engel olabilir. Geçici süreyle yastığınızı yükseltebilir veya yatağın baş kısmını yükseltebilirsiniz. Böylece yer çekimi etkisiyle mide asitinin geriye kaçışı nispeten engellenir.

Gebelik süresince sigara içmemeniz için pek çok neden vardır ve mide ekşimesi bunlardan sadece biridir. Sigara içerisindeki kimyasallar, mide asitinin yemek borusuna kaçışını engelleyen darlığın gevşemesine neden olabilir. Sigara içmek, mide asitinin yemek borusuna kaçmasına yani reflü gelişmesine neden olabilir.

Alkol almak, anne karnında gelişmekte olan bir bebek için düşük doğum ağırlığından gelecekte yaşayabileceği öğrenme güçlüklerine kadar birçok soruna neden olabilir. Ayrıca alkol, mide asitinin yemek borusuna kaçışını engelleyen darlığın gevşemesine neden olabilir.

Tedavi

Hamileyseniz, mide yanması ve mide ekşimesi gibi rahatsızlıkları ilaç almadan tedavi etmek her zaman daha iyidir.

Beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri yeterli gelmezse, doktorunuz belirtilerinizi hafifletmeye yardımcı olacak ilaçlar önerilebilir.

Gebelerdeki mide ekşimesi ve reflü şikayetlerini hafifletebilecek bazı antiasit ilaçlar da vardır. Reflü şurupları, kısa süreliğine mide asidini nötralize ederek midenin yakıcı asitini hafifletirler.

Doktorunuz genellikle hamilelik sırasında güvenli olduğu düşünülen kalsiyum karbonat içeren ilaçlar reçete edebilir. Kalsiyum karbonat içeren bazı antiasit ilaçlar şöyledir:

• Gaviscon Şurup
• Gaviscon Double Action
• Rennie Şurup
• Gaviscon Çiğneme Tableti
• Rennie Çiğneme Tableti
• Gastren Çiğneme Tableti
• Magcar Çiğneme Tableti

Ancak yine de gebelik süresince en az ilaç kullanımı en güvenli olandır.

Sodyum bikarbonat içeren antiasitler ödem ve şişliği artırabilir.

Uyarılar

Hamilelik sırasında aspirin kullanımı aşağıdakilerle ilişkilendirilmiştir:

• Gebelik kaybı (düşük)
• Kalp kusurları
• Prematüre bebeklerde beyinde kanama

Bu nedenle gebelik süresince aspirin kullanmamaya dikkat ediniz. Bazı antiasitler aspirin içerebilmektedir. Antiasit ilaçlar dahil olmak üzere gebelerin ilaç kullanmadan önce hekimlerine danışmalarında fayda vardır.

Ayrıca, magnezyum trisilikat içeren antasitler, gebelik süresince kullanılmamalıdır.

Gebelikte görülen reflü ve mide ekşimesi rahatsız edici olsa da, doğum yaptıktan sonra azalan progesteron hormonu ile reflü ve yanma şikayetleri azalır.

Hamilelikte mide ekşimesi yaygın ve rahatsız edici olsa da, doğum yaptıktan sonra cızırtı azalmalı ve hormon seviyeleri normale dönmelidir. Eğer doğumdan sonra da reflü şikayetleriniz devam ederse aile hekiminize, iç hastalıkları uzmanına veya gastroenteroloji doktoruna danışabilirsiniz.

Kaynaklar:

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4562453/
• https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12011-heartburn-during-pregnancy
• https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/pregnancy-week-by-week/expert-answers/aspirin-during-pregnancy/faq-20058167
• https://www.webmd.com/heartburn-gerd/guide/heartburn-during-pregnancy
• https://www.healthline.com/health/pregnancy/heartburn-during-pregnancy