Gribal Enfeksiyonlara Karşı Bağışıklama

Gribal enfeksiyonlar viral kaynaklıdır. Grip aşısı, bu viral enfeksiyonlarından tamamen korunmanıza ya da gribal enfeksiyonu daha hafif atlatmanıza yardımcı olabilir.

Gribal enfeksiyonlarda antibiyotik kullanımının faydası yoktur. Üstelik antibiyotiklere bağlı yan etkiler görülebilir. En sık etken %40 ile Rinovirüstür. Coronavirüs, Adenovirüs, Influenza, Parainfluenza ve RSV’de sık etkenlerdendir. 200 üzerinde virüs bu hastalığa sebep olabilmektedir.

Grip nasıl bulaşır?

Sık bulaş yolları, enfeksiyon kaynağı olan madde ile doğrudan temas ve hapşırma ile damlacık yoludur. Bulaş gerçekleştikten sonra hastalık belirtilerinin görülmesi 1-3 gün arasıdır.

• Gribal enfeksiyonlar hakkında daha detaylı bilgi için burayı okuyabilirsiniz.
• Bağışıklama (grip aşısı olmak) dışındaki gribal enfeksiyonlardan doğal korunma yollarını buradan okuyabilirsiniz.
• Aşılar hakkında genel bilgilendimeleri buradan okuyabilirsiniz.

Grip aşısı nedir?

Gribal enfeksiyonlara neden olabilen 200 üzerinde virüs çeşidi vardır.

Grip aşılarında, o yıl için grip hastalığına neden olma olasılığı en yüksek olan birkaç virüse karşı etkili olacak şeklide grip aşısı üretilir.

Örneğin; yaklaşık 200 civarı virüsten, bu yıl hastalık oluşturma ihtimalleri en yüksek olan 3-5 tanesinden korunma sağlayacak aşılar üretilir.

Ne zaman yapılmalıdır?

Sıcak yaz günlerinin yerini soğuk kış günlerine bıraktığı ve hava sıcaklıklarının stabil olmadığı dönemlerde gribal enfeksiyonlara yakalanma oranı artmaktadır. Bu dönemlerde yapılacak grip aşıları koruyucudur. Grip aşıları genellikle sonbaharda, Eylül – Kasım aylarında yapılır. Enjeksiyon ile yapılan grip aşıları içerisinde aktif virüs bulunmadığından, enfeksiyona sebep olmamaktadır.

Grip aşısı gripten tamamen korur mu?

Grip aşısı olduğunuzda 3 ihtimal vardır:

1. Aşı sizi gripten tamamen koruyabilir
2. Aşı sizin gribal enfeksiyonu daha hafif semptomlarla daha kısa sürede atlatmanızı sağlayabilir
3. Aşı olmanıza rağmen hiç aşı olmamış biri gibi korumasız kalabilir, hastalanabilirsiniz.

Eğer aşı ile bağışıklık sağladığınız 3-5 virüs türünden biriyle karşılaşırsanız, aşılandığınız için ya grip olmazsınız ya da hastalığı daha hafif daha az semptomla atlatırsınız. Yok eğer, bağışıklık kazandığınız etkenler dışında bir virüs türüyle karşılaşırsanız grip aşısı olmanıza rağmen hastalığa yakalanabilirsiniz.

Ne kadar koruyucu?

200 üzerinde virüs çeşidi yapı olarak birbirinin tamamen kopyası değildir ya da birbirinden tamamen farklı değildir. Bağışıklık sağladığınız bir virüs türü, o virüs ile hasta olmaktan sizi korurken bu virüsün yapısal olarak çok benzediği diğer virüslerden de kısmen koruma sağlar ve hastalığı daha hafif atlatmanızı sağlar. Bu sebeple grip aşısı içeriğinde yer almayan bir virüs ile hastalandığınızda hiç aşı olmayan biri gibi hasta olabilirsiniz ya da hiç aşı olmayan birine göre hastalığı daha hafif semptomlarla atlatabilirsiniz.

Burada önemli nokta şudur ki, kış şartlarında ve gribal salgınların sıkça görüldüğü özellikle kalabalık şehirlerde viral hastalık kaynaklarıyla birden çok kere karşılaşırız.

Grip aşısı bizi 3-5 çeşit etkenden korur. Grip aşısı olduğumuzda bağışıklık kazandığımız etkenden korunur ve hastalanmaktan kurtuluruz. Bu şekilde grip aşısı olan kişi grip aşısı olmamış kişilerden daha az hastalık semptomları olan günler geçirir.

Konunun daha anlaşılır olması için örneklendirelim. Grip aşısı oldunuz. Metrobüsteyiz. Metrobüs içerisinde çokça hapşıran, öksüren ve burnunu silen grip hastaları görmek mümkün. Birinci gün, yanınıza öksüren, aksıran bir grip hastası geldi. Bu hastanın taşıdığı hastalık etkenine karşı aşı ile bağışıklık sağladınız. Bu hasta size doğru aksırdı. Virüsünü size de bulaştırdı. Ancak bağışıklığınız olduğu için sizi enfekte edemeyecek.

İkinci gün, metrobüs harekete devam ederken yanınıza ikinci grip hastası geldi. Yine öksürükler ve aksırıklar ile virüsünü size bulaştırdı. Bu ikinci kişinin grip olmasına neden olan viral etkene karşı, grip aşınızda doğrudan koruyucu olmadığı için sizi de enfekte edecek. Ancak size iyi bir haberim var. Grip aşınızda bulunan koruyucu maddeler 3-5 virüsten doğrudan koruyuculuk sağlıyordu. Fakat ikinci kişiden aldığınız virüsün yapısı grip aşınızın koruyuculuk sağladığı virüslerden birinin yapısına oldukça benziyor. Bu sayede grip aşınız kısmi fayda sağlayacak. İkinci hastadan aldığınız enfeksiyonu grip aşınız sayesinde daha kısa sürede ve daha az semptomla geçirebileceksiniz. Birinci hasta yolcudan sizi tamamen koruyan grip aşınız, ikinci hasta yolcudan kısmen koruyacak ve hastalık süreniz ile hastalık semptomlarınızı azaltacak.

Üçüncü gün, yine metrobüs ve yine öksüren ve aksıran bir hasta size virüs bulaştırıyor. Bu kez bulaşan hastalığa karşı grip aşınızın hiç bir koruyuculuğu yok. Bu nedenle hiç aşı olmamışsınız gibi enfekte olacaksınız. Hiç aşı olmamışsınızcasına hastalıklı günler geçireceksiniz. Hiç aşı olmamışsınızcasına hastalık semptomlarını hissedeceksiniz.

Grip aşısı gibi, grip olmakta bağışıklık sağlar. Hiç aşı olmamış biri birinci gün, birinci hasta ile enfekte olurdu. Ancak dördüncü bir gün bu hastalık etkeniyle tekrar karşılaştığında, daha önce hastalanmış bu hastalığı bağışıklık kazanarak atlatmış olduğu için ikinci kere hastalanmayacaktır.

Bu 4 farklı tarihte geçen 4 günlük senaryo birçoğumuzun başından geçebilir. Grip aşısının bize sağlayacağı fayda birinci gün hasta olmaktan korunmak ve ikinci gün yakalanacağınız hastalığı daha kolay atlatmaktır.

Grip aşısını kimlere öneriyoruz?

• Kalabalık şehirlerde yaşayanlara veya bünyesi zayıf olduğu için önceki gribal hastalıklarını uzun sürede ve zorlukla atlatabilen insanlara hasta geçirilen gün sayısını azaltmak ve hayat kalitelerini arttırmak amacıyla önerilir.
• Ciddi işleri yöneten, ciddi projelerde önemli görevler yapan ülkemizin beyin gücünü oluşturan insanlara üretimin aksamaması amacıyla önerilir.
• Başka bir kronik hastalığı olduğu için üzerine bir de gribal enfeksiyonla uğraşmasını istemediğimiz hastalara hayat kalitelerini arttırmak amacıyla önerilir.
• Yaşlılara ve yaşlıların veya özürlülerin refakatini yapan insanlara hayat kalitelerini arttırmak amacıyla önerilir.
• Yatılı yurtlarda kalan öğrencilere veya kalabalık ortamlarda çalışanlara hastalık bulaşını azaltmak amacıyla önerilir.
• Yumurta alerjisi olanlara veya daha önce yapılmış grip aşısına alerji gelişen kişilere grip aşısı önerilmez.
• Küçük ve sakin yerleşim birimlerinde yaşayan genç ve sağlıklı insanların grip aşısı olmalarına gerek yoktur. Bağışıklama (grip aşısı olma) dışında gribal enfeksiyonlardan korunma yollarını buradan okuyabilirsiniz.

Kimler grip aşısından ücretsiz faydalanabilir?

2.4.3-B- Grip aşısı bedeli;
65 yaş ve üzerindeki kişiler ile yaşlı bakımevi ve huzurevinde kalan kişilerin bu durumlarını belgelendirmeleri halinde sağlık raporu aranmaksızın; gebeliğin 2. veya 3. trimesterinde olan gebeler, astım dâhil kronik pulmoner ve kardiyovasküler sistem hastalığı olanlar, diyabet dâhil herhangi bir kronik metabolik hastalığı, kronik renal disfonksiyonu, hemoglobinopatisi veya immün yetmezliği olan veya immünsupresif tedavi alanlar ile 6 ay – 18 yaş arasında olan ve uzun süreli asetil salisilik asit tedavisi alan çocuk ve adolesanların hastalıklarını/gebelik durumunu belirten sağlık raporuna dayanılarak tüm hekimlerce (Ek:RG- 10/05/2018-30417/ 1md. Yürürlük:18/05/2018) her Eylül ilâ Şubat dönemleri içerisinde reçete edildiğinde (Mülga:RG- 10/05/2018-30417/ 1md. Yürürlük:18/05/2018) bir defaya mahsus olmak üzere karşılanır.

Grip aşısı olurken nelere dikkat edilmelidir?

• Grip aşılarının güncel olması önemlidir. Çünkü virüsler kendilerini çok sık güncellerler. Aldığınız grip aşısının içerisinde bulunduğunuz yıla ait olmasına dikkat ediniz. Eczacınızdan güncel aşı talep edebilirsiniz.
• Daha önceden yaptırdığınız grip aşısına alerji geliştiyse veya yumurta alerjiniz var grip aşısı olmamalısınız.
• Grip aşısı olmak için kışın gelmesini beklemeyin. Eylül sonundan Kasım ayı başına kadar grip aşısı olmanız önerilir.
• Grip aşınızı daha önceden bilmediğiniz bir alerji gelişmesi ihtimaline karşı doktorunuza danışarak sağlık hizmeti veren kurumlarda yaptırınız.