Ateş Düşürücü Rehberi

İlk 3 adımda çocuğunuz için doğru ateş düşürücüyü nasıl satın alacağınızı, son 3 adımdaysa ateşli çocuğa karşı neler yapmanız gerektiğini anlatacağız. Kiloya göre hızlı doz hesaplama için ateş düşürücü asistanını kullanın.

22 May 2019 — Son güncelleme:
Paylaş:
Her Annenin Bilmesi Gereken Ateş Düşürücü Kullanım Rehberi

Her ebeveynin çocukları için çok kere kullandığı ağrı kesici ateş düşürücü şurupları daha yakından tanımak istemez misiniz? Ateş düşürücü rehberimiz, ibuprofen ve parasetamol içeren ateş düşürücü şuruplar için temel bilgileri ve önemli kullanım detaylarını içerir.

Bebeği olan her ailenin, ateşölçer ve uygun ateş düşürücü şurup bulundurmasını öneririz.

Adım 1: Etken maddeleri tanıyalım

Ağrı kesici ve ateş düşürücü şurup alırken bilmeniz gereken en önemli konu: Bu gruptaki ilaçlar temel olarak iki gruba ayrılır.

  1. Parasetamol etken maddesine sahip olanlar. Genel olarak daha güvenilirdir. Yan etki yapma riski daha düşüktür. Her yaşta kullanılabilir. Bknz: Çocuklar için Parasetamol
  2. İbuprofen etken maddesine sahip olanlar. Parasetamole göre daha etkilidir. Ancak, yan etki yapma riskleri parasetamole göre daha yüksektir. Bknz: Çocuklar için İbuprofen

Küçük yaşlardaki hassas çocuklarda, parasetamol içeren ağrı kesici ateş düşürücü şuruplar tercih edilmelidir.

Ağrı ve ateşi daha şiddetli seyreden 2 yaşından küçük olmayan çocuklarda, ibuprofen içeren ağrı kesici ateş düşürücü şuruplar tercih edilebilir.

Adım 2: Hangi ateş düşürücüyü satın almalıyım?

Eşdeğer ilaçlar, orijinal ilaçlarla aynı tıbbi (farmakolojik) etkilere sahiptir, ve hasta üzerinde aynı tedaviyi sağlarlar.

Bu nedenle ilaç seçimi esnasında eşdeğer ilaçlar arasından fiyatı en ucuz olanı seçebilirsiniz.

Tıbbi açıdan eşdeğer olan ilaçlar; tat, aroma, ambalaj, ilaç kutusu, kullanım kolaylığı gibi farklılıklara sahip olabilir.

Eş değer ateş düşürücü şuruplar 3 grupta:

GRUP 1:

– 6 yaş altına önerilir
her 5 ml hacimde 120 mg parasetamol etken maddesi içeren eşdeğer ilaçlar:
GRUP 2:

– 6 yaş üstüne önerilir
her 5 ml hacimde 250 mg parasetamol etken maddesi içeren eşdeğer ilaçlar:
GRUP 3:

– 6 yaş üstüne önerilir
her 5 ml hacimde 100 mg ibuprofen etken maddesi içeren eşdeğer ilaçlar:
* Calpol 120 mg/5 ml 150 Ml Süspansiyon* Calpol 6 Plus Oral Süspansiyon* Dolven 100mg/5ml pediatrik süspansiyon
* Parol 120 mg/5 ml 150 Ml Süspansiyon* Parol Plus 250 mg/5 ml Oral Süspansiyon* Pedifen 100mg/5ml pediatrik süspansiyon
* Minafen 120 mg/5 ml 150 Ml Süspansiyon* Tylol 6 Plus 250 mg/5 ml 150 Ml Süspansiyon* Apireks 100mg/5ml pediatrik süspansiyon
* Minamol 120 mg/5 ml 150 Ml SüspansiyonPedipar Plus 250 mg/5 ml Oral Süspansiyon* Brus 100 mg/5 ml Pediyatrik Süspansiyon
* Tylol 120 mg/5 ml 100 ML SüspansiyonTamol Plus 250 mg/5 ml Oral Süspansiyonİbufen 100mg/5ml pediatrik süspansiyon
* A-per 120 mg/5 ml 150 Ml Süspansiyon* İbuactive 100mg/5ml pediatrik süspansiyon
Pedipar 120 mg/5 ml 150 Ml SüspansiyonBalafen 100mg/5ml pediatrik süspansiyon
Paranox 120 mg/5 ml 150 Ml Süspansiyon
Tamol 120 mg/5 ml 150 Ml Süspansiyon
Berko-setamol 120 mg/5 ml 150 Ml Süspansiyon
Geralgine-P 120 mg/5 ml 150 Ml Süspansiyon

Aroma ve tadlarına göre ateş düşürücü şuruplar

Adım 3: Ateş düşürücü şuruplar nasıl kullanılır?

Çocukların bağışıklık sistemi ve organların çalışma kapasitesi gelişme aşamasındadır. Küçük bir bebeğe fazla dozlarda ilaç vermek böbreklerine veya karaciğerine zarar verebilir. Bu nedenle:

İdeal tedavi, bebeklere ihtiyaç duyduğundan daha fazla ilaç vermemektir! İdeal ateş düşürücü şurup kullanımı çocuğun kilosuna göre hesaplanarak yapılandır. Ateş Düşürücü Asistanı (ADA) ile kiloya göre ateş düşürücü şurup dozu hesaplayabilirsiniz.

Ateş Düşürücü Asistanı

Grup 1: 120 mg/5 ml parasetamol ateş düşürücüler (Calpol, Parol, Minafen, Tylol gibi)

Bu gruptaki ateş düşürücüler her 5 ml hacimde 120 mg parasetamol etken maddesi içerirler. Aşağıdaki ilaç grubu birbirinin eşdeğeridir.

6 yaş altı çocukları hedefleyerek piyasaya sunulan bu grup ilaçlar tıbben aynı (eşdeğer) kabul edilir. Aşağıdakiler veya aşağıdakilere eşdeğer diğer ilaçlar arasından fiyatı en ucuz olanı ya da çocuğunuzun damak tadına uygun olanı eczacınızdan talep edebilirsiniz.

Bazıları:

Her 5 ml’inde 120 mg Parasetamol içeren ağrı kesici/ateş düşürücülerin kullanım şekli aynıdır ve şöyledir:

İlaç şişesini homojen bir görüntü oluşana kadar (yaklaşık 10 saniye) iyice çalkalayın. Sonra, çocuğunuzun yaş ve kilosuna göre şurubun kendi ölçeği ile (bir ölçek 5 ml) veya enjektör yardımıyla ilaç verebilirsiniz. Ateş düşürücü şurup ölçeğinin nasıl kullanılacağını eczacınıza danışabilirsiniz. Ancak en doğru miktarda doz ayarlaması için enjektör kullanın.

Enjektör ile ateş düşürücü şurup kullanımı şöyledir:

  1. Aşağıda Tablo 1‘den ilaç vereceğiniz hastanın kilosunu bulun. O satırdaki Bir defada enjektör ile verilecek şurup hacmi değerine bakın.
  2. Eğer çocuğunuzun kilosunu bilmiyorsanız, Hastanın Yaşı ile aynı satırdaki Bir defada enjektör ile verilecek şurup hacmi değerine bakın.
  3. Çalkaladığınız ateş düşürücü şurubun içine enjektörün ucunu sokun.
  4. İlk veya ikinci adımda öğrendiğiniz hacim kadar enjektörün içine ilacı çekin.
  5. Bu ilacı ağız yoluyla çocuğunuza verin.

5 ml hacimli ölçek ile ateş düşürücü şurup kullanımı şöyledir:

  1. Aşağıda Tablo 1‘den ilaç vereceğiniz hastanın kilosunu bulun. O satırdaki “Bir defada kaç ölçek vereceğim? (5 ml = 1 ölçek)” değerine bakın.
  2. Eğer çocuğunuzun kilosunu bilmiyorsanız, Hastanın Yaşı ile aynı satırdaki “Bir defada kaç ölçek vereceğim? (5 ml = 1 ölçek)” değerine bakın.
  3. Çalkaladığınız ateş düşürücü şurubunu, ilk veya ikinci adımda öğrendiğiniz hacim kadar ölçeğinize dökün.
  4. Bu ilacı ağız yoluyla çocuğunuza verin.

Tablo 1: Bir defada verilecek “Grup 1: 120 mg/5 ml parasetamol ateş düşürücüler” miktarı şöyledir:

Hastanın YaşıBu yaşın ortalama vücut ağırlığı (kg)Vücut ağırlığına göre hesaplanan yaklaşık parasetamol dozu (mg)Bir defada enjektör ile verilecek şurup hacmi (ml)Bir defada kaç ölçek vereceğim? (5 ml = 1 ölçek)
0-3 ay
4 kg
40 mg
2 mlyarım ölçekten biraz az
3-6 ay
5 kg
60 mg
2.5 mlyarım ölçek
6-12 ay
8 kg
96 mg
4 mlyarım ölçekten biraz fazla
1 yaş
10 kg
120 mg
5 mlbir ölçek
2 yaş
12.5 kg
150 mg6.25 ml
bir ölçekten biraz fazla
3 yaş
14.5 kg
174 mg
7.25 mlbir buçuk ölçek
4 yaş
16.5 kg
198 mg
8.25 mlbir buçuk ölçekten biraz fazla
5 yaş
18.4 kg
216 mg
9 mliki ölçekten biraz az
6 yaş
21.5 kg
258 mg
10.75 mliki ölçekten biraz fazla
7 yaş24 kg288 mg12 mliki buçuk ölçekten biraz az
8 yaş26 kg312 mg13 mliki buçuk ölçekten biraz fazla
9 yaş30 kg360 mg15 mlüç ölçek
10 yaş32 kg384 mg16 mlüç ölçekten biraz fazla
11 yaş35 kg420 mg17.5 mlüç buçuk ölçek
12 yaş36 kg432 mg18 mlüç buçuk ölçekten biraz fazla
  • Bu dozlar gerektiğinde 4 saat ara ile tekrarlanabilir.
  • Bir günde verilecek doz sayısı 5 i geçmemelidir.
  • Bir kerede verilecek şurup miktarını enjektör(şırınga) kullanımına göre anlattık. Ağrı kesici/ateş düşürücü şurubun kutusundan çıkan ölçek ile nasıl kullanılacağını eczacınıza danışabilirsiniz. Genelde bu ilaçların kutusundan tam dolusu 5 ml hacme denk gelen ölçekler çıkmaktadır.
  • Not: Farklı şekilde önerdiyse doktorunuzun önerdiği şekilde kullanınız.

Grup 2: 250 mg/5 ml parasetamol ateş düşürücüler (Calpol 6 Plus, Parol Plus, Tylol 6 Plus gibi)

Bu gruptaki ateş düşürücüler her 5 ml hacimde 250 mg parasetamol etken maddesi içerirler. Aşağıdaki ilaç grubu birbirinin eşdeğeridir. 

6 yaş üzeri çocukları hedefleyerek piyasaya sunulan bu grup ilaçlar tıbben aynı (eşdeğer) kabul edilir. Aşağıdakiler veya aşağıdakilere eşdeğer diğer ilaçlar arasından fiyatı en ucuz olanı ya da çocuğunuzun damak tadına uygun olanı eczacınızdan talep edebilirsiniz.

Bazıları:

6 yaş üstü çocuklar için, her 5 ml’inde 250 mg Parasetamol içeren (yukarıdakiler gibi) ağrı kesici/ateş düşürücülerin kullanım şekli aynıdır ve şöyledir:

İlaç şişesini homojen bir görüntü oluşana kadar (yaklaşık 10 saniye) iyice çalkalayın. Sonra, çocuğunuzun yaş ve kilosuna göre ateş düşürücü şurubun kendi ölçeği ile (bir ölçek 5 ml) iacı verebilirsiniz. Ateş düşürücü şurup ölçeğinin nasıl kullanılacağını eczacınıza danışabilirsiniz. Ancak en doğru miktarda doz ayarlaması için enjektör kullanın.

Enjektör ile ateş düşürücü şurup kullanımı şöyledir:

  1. Aşağıda Tablo 2‘den ilaç vereceğiniz hastanın kilosunu bulun. O satırdaki Bir defada enjektör ile verilecek şurup hacmi değerine bakın.
  2. Eğer çocuğunuzun kilosunu bilmiyorsanız, Hastanın Yaşı ile aynı satırdaki Bir defada enjektör ile verilecek şurup hacmi değerine bakın.
  3. Çalkaladığınız ateş düşürücü şurubun içine enjektörün ucunu sokun.
  4. İlk veya ikinci adımda öğrendiğiniz hacim kadar enjektörün içine ilacı çekin.
  5. Bu ilacı ağız yoluyla çocuğunuza verin.

5 ml hacimli ölçek ile ateş düşürücü şurup kullanımı şöyledir:

  1. Aşağıda Tablo 2‘den ilaç vereceğiniz hastanın kilosunu bulun. O satırdaki “Bir defada kaç ölçek vereceğim? (5 ml = 1 ölçek)” değerine bakın.
  2. Eğer çocuğunuzun kilosunu bilmiyorsanız, Hastanın Yaşı ile aynı satırdaki “Bir defada kaç ölçek vereceğim? (5 ml = 1 ölçek)” değerine bakın.
  3. Çalkaladığınız ateş düşürücü şurubunu, ilk veya ikinci adımda öğrendiğiniz hacim kadar ölçeğinize dökün.
  4. Bu ilacı ağız yoluyla çocuğunuza verin.

Tablo 2: Bir kerede enjektör(şırınga) ile verilecek “Grup 2: 250 mg/5 ml parasetamol ateş düşürücüler” miktarı şöyledir:

Hastanın YaşıBu yaşın ortalama vücut ağırlığıVücut ağırlığına göre hesaplanan yaklaşık parasetamol dozu (mg)Bir defada enjektör ile verilecek şurup hacmi (ml)Bir defada kaç ölçek vereceğim? (5 ml = 1 ölçek)
0 – 3 ay4 kg40 mg0.8 mlçeyrek ölçeğin yarısı
3 – 6 ay5 kg60 mg1.2 mlçeyrek ölçek
6 – 12 ay8 kg96 mg2 mlyarım ölçekten biraz az
1 yaş10 kg120 mg2.4 mlyarım ölçek
2 yaş12.5 kg150 mg3 mlyarım ölçekten biraz fazla
3 yaş14.5 kg174 mg3.5 mlüç çeyrek ölçekten biraz az
4 yaş16.5 kg198 mg4 mlüç çeyrek ölçekten biraz fazla
5 yaş18.4 kg216 mg4.3 mlbir ölçekten biraz az
6 yaş
21 kg
252 mg
5 mlbir ölçek
7 yaş
24 kg
288 mg
5.75 mlbir ölçekten biraz fazla
8 yaş
26 kg
312 mg
6.25 mlbir ölçek + bir çeyrek ölçek
9 yaş
30 kg
360 mg
7.2 mlbir buçuk ölçekten biraz az
10 yaş
32 kg
384 mg7.68 ml
bir buçuk ölçekten biraz fazla
11 yaş
35 kg
420 mg
8.4 mlbir buçuk ölçek + çeyrek ölçek
12 yaş
36 kg
432 mg
8.64 mliki ölçekten biraz az
  • 12 yaşından büyüklerde erişkin dozu kullanılır.
  • Bu dozlar gerektiğinde 4 saat ara ile tekrarlanabilir.
  • Bir kerede verilecek şurup miktarını enjektör(şırınga) kullanımına göre anlattık. Ağrı kesici/ateş düşürücü şurubun kutusundan çıkan ölçek ile nasıl kullanılacağını eczacınıza danışabilirsiniz. Genelde bu ilaçların kutusundan tam dolusu 5 ml hacme denk gelen ölçekler çıkmaktadır.
  • Not: Farklı şekilde önerdiyse doktorunuzun önerdiği şekilde kullanınız.

Grup 3: 100mg/5ml ibuprofen ateş düşürücüler (Pedifen, Dolven, Apireks gibi)

Bu gruptaki ateş düşürücüler her 5 ml hacimde 100 mg ibuprofen etken maddesi içerirler. Aşağıdaki ilaç grubu birbirinin eşdeğeridir.

6 yaş üzeri çocukları hedefleyerek piyasaya sunulan bu grup ilaçlar tıbben aynı (eşdeğer) kabul edilir. Aşağıdakiler veya aşağıdakilere eşdeğer diğer ilaçlar arasından fiyatı en ucuz olanı ya da çocuğunuzun damak tadına uygun olanı eczacınızdan talep edebilirsiniz.

Bazıları:

Her 5 ml’inde 100 mg İbuprofen içeren (yukarıdakiler gibi) ağrı kesici/ateş düşürücülerin kullanım şekli aynıdır ve şöyledir:

İlaç şişesini homojen bir görüntü oluşana kadar (yaklaşık 10 saniye) iyice çalkalayın. Sonra, çocuğunuzun yaş ve kilosuna göre ateş düşürücü şurubun kendi ölçeği ile (bir ölçek 5 ml) ilacı verebilirsiniz.

İbuprofenin çocuklardaki olağan günlük dozu bölünmüş dozlar halinde vücut ağırlığı başına 20-30mg/kg’dır.

Bebeklerde ve Çocuklarda günlük ibuprofen kullanım dozları:

Yaş aralığıGünde kaç defa?Her defasında kaç ml? (Enjektör)Her defasında kaç ölçek?
6 ay – 1 yaş (çocuğunuzun 7 kg’dan ağır olması koşulu ile)32.5 mlyarım ölçek
1 – 2 yaş 3 veya 42.5 mlyarım ölçek
3 – 7 yaş3 veya 45 mlbir ölçek
8 – 12 yaş3 veya 410 mliki ölçek
  • Doz ayarlamasını ilacın kutusundan çıkan ölçek ile Her defasında kaç ölçek? sütununa göre yapabilirsiniz.
  • Doz ayarlamasını 1 adet enjektör ile Her defasında kaç ml? sütununa göre yapabilirsiniz.
  • 12 yaşından büyüklerde erişkin dozu kullanılır. Yetişkinler günde 3 veya 4 defada toplam 1800mg ibuprofen alabilirler.
  • Ağırlığı 7 kg altında olan bebeklerde İbuprofen kullanımı önerilmez.
  • 6 yaş altı çocuklarda Parasetamol içeren şuruplar daha güvenlidir.
  • Not: Farklı şekilde önerdiyse doktorunuzun önerdiği şekilde kullanınız.

Jüvenil romatoid artrit gibi ağrılı hastalıklarda (çocuk ve ergenlerde ortaya çıkan özel bir romatizmal eklem hastalığı) bu dozlar doktor reçetesiyle 2 katına çıkabilir.

Gruplandırma dışı ateş düşürücüler

Bazı ateş düşürücüler içerdikleri etken madde konsantrasyonları nedeniyle gruplandırma dışı kalıyor. Bazıları:

Yeni nesil ateş ölçerler çok kolay kullanılsada klasik tip ateş düşürücüler 5 yaş altındaki çocuklarda makattan ölçüm yapıldığında en doğru sonucu verirler.
Yeni nesil ateş ölçerler çok kolay kullanılsada klasik tip ateş düşürücüler 5 yaş altındaki çocuklarda makattan ölçüm yapıldığında en doğru sonucu verirler.

Adım 4: Ateş ölçümü nasıl yapılmalıdır?

Klasik ateş düşürücüler: 0 – 5 yaş için: Klasik ateş düşürücülerle en doğru sonucu makattan ateş ölçümü verir. Kulak ve koltuk altından da ölçümleme yapılabilir. 5 yaş sonrası: Ateş ölçümü ağızdan yapılabilir.

Yeni nesil lazerli ateş ölçerler ateş ölçme işlemini oldukça kolaylaştırmıştır.

Bebekli her ailenin ateş ölçer bulundurması önemlidir.

İnsanlar için ortalama normal vücut ısısı 37-37,5 derecedir. Çocukta 38,5 derece ve daha üzeri ateş görülmesi halinde ateş düşürücü verilmelidir.
İnsanlar için ortalama normal vücut ısısı 37-37,5 derecedir. Çocukta 38,5 derece ve daha üzeri ateş görülmesi halinde ateş düşürücü verilmelidir.

Adım 5: Normal ve yüksek ateş nedir? (Ateş düşürücü gerekli mi?)

İnsanlar için ortalama normal vücut ısısı 37-37,5 derecedir. Çocuklarda ise bağışıklık sistemleri henüz tam olarak gelişmediği için vücut ısısı daha kolay yükselebilir ve 38 hatta 38,5 derece gibi ısılar normal kabul edilebilir.

Çocukta 38,5 derece ve daha üzeri ateş görülmesi halinde ateş düşürücü verilmelidir.

Ateş bir hastalık değildir. Hastalıklara işaret eden bir bulgudur. Birçok hastalıkta ateş yükselebilir. Ateş çoğu kez basit bir üst solunum yolu enfeksiyonunun bulgusu iken bazen menenjit gibi ciddi bir hastalığın da belirtisi olabilir. 

Ateş, hastalık durumunda, vücudun kontrolünde vücut ısısını arttırarak mikropların ölmesini sağlayan doğal bir mekanizmadır. Bebeklerde dahil olmak üzere insan vücudu 39 derece gibi yüksek bir vücut ateşine mikroplardan daha dayanıklıdır. Vücut sıcaklığı yükseldikçe mikroplar ölürken vücudumuz hayatta kalmayı başarır.

Ancak ateş çok yükseldiğinde ya da uzun süre yüksek seyrettiğinde kontrolden çıkmaması ve çocuğun zarar görmemesi için ateş düşürücülerle müdahale edilmelidir.

Yüksek ateşin devam etmesi ve çocuğun başka hastalık bulgularının da olması halinde ateşe sebep olan problemin bulunması gerekir.

Adım 6: Ateşi olan çocuğu hangi durumlarda doktora götürmeliyim?

Şu özellikleri taşıyan çocukların mutlaka hekimleri tarafından değerlendirilmeleri önerilir

  • Yaşı 3 aydan küçük bebekler, iyi görünüyor olsalar dahi
  • Hasta izlenimi veren (huzursuz, ağlayan, ağızdan bir şey yiyip içmeyen)
  • Tepki vermeyen, uyandırılamayan
  • Solunum zorluğu olan, hırıltı sesleri duyulan
  • 39-40 derece üzerinde ateşi olan
  • Daha önce ateşli havale geçiren
  • 4-5 günden fazla devam eden ateşi olan
  • Daha önceden bilinen hastalığı olan
  • Ateşle birlikte cilt döküntüsü veya cildinde kızarıklıklar olan
  • Ateşle birlikte 2-3 gündür günde 5 defadan fazla kaka yapan ishalli çocuklar
  • 1 günden fazla kusması olan veya fışkırır tarzda kusan çocuklar
  • Boğaz veya kulak ağrısı olan çocuklar
  • İdrar yaparken yanma ve ağrısı olan çocuklar