İkinci Gebe İzlem (18 – 24. hafta)

İkinci gebe izlem, birinci gebe izleminize dair verilerin gözden geçirilmesi ile başlayabilir. 2. gebe izlem, birinciye benzer olacak ve muhtemelen daha kısa sürecektir.

Sigara, alkol veya uyuşturucu gibi olası diğer zararlı bağımlılıklar yeniden değerlendirilir.

Fizik muayene

• Kan basıncı ölçümü yapılır ve nabız sayılır.
• Anemi değerlendirilmesi yapılır.
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar değerlendirilir.
• Fetus kalp sesleri değerlendirilir. Fetal kalp atımı sayısı normalde; dakikada 120-160 aralığındadır.
• Yaygın ödem kontrolü yapılır. Gebeliğin son aylarında vücudunuzdaki kan ve sıvı miktarı oldukça artar. Ayaklardaki sıvının kalbe geri dönüşü daha zordur. Bu nedenle öncelikle ayaklarda ödem ortaya çıkabilir. Eller ve göz kapakları gibi vücudun üst kısmında ödem olması gebelik zehirlenmesinin (preeklampsi) ilk belirtisi olabilir.
• Olası diğer sağlık sorunları değerlendirilir.

Laboratuvar testleri

2. gebe izlemde; idrar tahlili ve kan sayımı yapılmalıdır. Ayrıca glukoz tarama testi ve temel obstetrik ultrasonografi önerilir.

İdrar tahlili ile olası idrar yolu enfeksiyonları ve diğer boşaltım sistemi hastalıkları değerlendirilir. Bu aşamada idrar yaparken yanma ve ağrınız veya vajinal akıntınız (vajinit) varsa mutlaka doktorunuza belirtin. Vajinit durumunda eş tedavisi gerekebilir.

Demir eksikliği, hemogram (tam kan sayımı) ve ferritin düzeyleri ölçülerek yeniden değerlendirilir. Halsizlik ve yorgunluk ile ayağa kalkınca gözlerinizin önünün kararması demir eksikliği anemisi olduğuna işaret eder.

Gerekiyorsa TSH hormonu seviyeniz yeniden kontrol edilir. Eğer tiroid hormonunuzu önerilen değerlerde tutmak için ilaç reçete edildiyse, ilaç dozunun ne kadar etkili olduğunu tespit etmek için yeniden TSH ölçümü yapılması gerekebilir.

Gebelik diyabeti (gestesyonel diyabet) taraması için gebeliğin 24-28. haftaları arasında glukoz tarama testinizi yaptırmanız önerilebilir.

Gebelik Diyabeti

Kronik bir rahatsızlığınız veya gebelik süresince yaşamaya başladığınız başka başka sağlık sorunlarınız varsa, bu sorunlara yönelik başka ek tetkikler de yapılabilir.

Genetik tarama testleri

Fetal anomaliler ve kromozomal anoploidi tarama testleri ve USG incelemeleri için önerilen tarihler:

• 11-14 haftalar arasında ultrasonografi ile ense saydamlığı ve combine test
• 16-20 haftalar arasında maternal serum AFP
• 16-20 haftalar arasında üçlü/dörtlü test (combine test yapılmamışsa)
• 18-22 haftalar arasında fetal anomali taraması

Üçlü Test

Anne kanında hCG, alfa fetoprotein (AFP), estriol (E3) bakılmasıdır.

15-22 haftalar arasında yapılabilir. İdeal sonuç gebeliğin 16 ila 18. haftaları arasında elde edilir.

İkili test, üçlü teste kıyasla daha erken dönemde yapıldığı için olası bir olumsuzluk durumunda gebeliğin daha erken ve risksiz şekilde sonlandırılmasına imkan tanır.

İkili Test: 11-14 haftalar arasında ultrasonografi ile ense saydamlığı ve combine testtir. Down sendromu ve diğer kromozamal anomalilere sahip fetusları gebeliğin erken dönemlerinde saptamaya yönelik yapılan bir testtir.

Ayrıntılı Ultrasonografi

İkinci gebe izlemde ve ikinci trimesterde yapılan bu ultrasonografi özellikle yapısal fetal anomalilerin tanısında önemlidir.

Majör fetal anomalilerin tespiti, fetal büyümenin belirlenmesi ve intrauterin büyüme geriliği (IUGR) tespiti için temel oluşturur.

Rutin tüm gebelere yapılması önerilir. 

İlaç ve takviye

Demir eksikliğiniz var ise demir ilacı reçete edilebilir. Demir ilaçları mide bulantılarınızı arttırabilir ve hazımsızlığa neden olabilir. Ancak hem doğumda kan kaybedeceğiniz için hem de doğum sonrası bebeğinizi emzireceğiniz için daha fazla demire ihtiyacınız olacak.

Hamilelikte demir eksikliği nasıl giderilir?

D vitamini almanız önerilir. D vitamini ihtiyacınız bulunduğunuz mevsime, şehre ve cildinizin ne kadar güneş aldığına göre değişir.

Birçok gebelik multivitamini zaten D vitamini içermektedir. Kullandığınız tüm vitamin ve mineral ilaçları ile takviyeleri hekiminize danışın. Birden fazla takviye alıyorsanız istemeden de olsa fazla vitamin veya mineral alabilirsiniz.

Aşılama

Hepatit B enfeksiyonuna karşı bağışık değilseniz aile sağlığı merkezinizde aşılama önerilebilir. Kan testinde Anti-HBS değerinin yüksek olması Hepatit B’ye karşı bağışıklığınız olduğuna işaret eder.

Tetanoz bağışıklaması sorgulanır gerekiyorsa tetanoz aşısı yapılır. Tetanoz bağışıklaması 12. haftadan itibaren yapılabilir. Gebenin geç tespit edilmesi halinde aşının ilk dozu yapılır ve aşı takvimine uygun olarak diğer dozlar uygulanır.

Ekim ayı sonu ve Kasım ayı başı grip aşısı olmak için ideal zamandır. Gebeliğininizin 2. veya 3. trimesteri yani son 6 ayı grip sezonuna denk gelirse, doktorunuz grip aşısı yaptırmanızı önerilebilir.

Bunlar aile sağlığı merkezinizde yapılacak ikinci gebe izlemi ve içeriğini temsil eder.

Acil durumlar

Hekiminizin olası riskler için en başından önlem alabilmesi için herhangi bir rahatsızlığınız varsa geç kalmadan doktorunuzla paylaşın. Gebeliğinizi tehlikeye sokabilecek aşağıdakiler gibi sağlık sorunlarınız var mı?

• Yüksek ateş (> 38,5)
• Vajinal kanama
• Şiddetli rahim kasılmaları
• Sıvı sızıntısı (İdrar kaçırma gebelikte normaldir. İdrar, idrar gibi kokar.)
• Kötü kokulu vajinal akıntı (vajinit)
• İdrar yaparken yanma (idrar yolu enfeksiyonu)
• Solunum güçlüğü
• Fetus hareketlerinin hissedilememesi
• Hızlı kilo alımı
• Yüksek tansiyon
• Baş ağrısı ile beraber görme kalitesinde bozulma – Preeklampsi belirtileridir
• Yüz, el ve bacaklarda şişme
• Daha önce hissediliyorken fetüs hareketlerinin hissedilememesi
• Suyunuzun gelmesi

Sevk gerektiren durumlar

• Riskli gebelikler
• Hemoglobinin 7 gr/dl altında olması
• Kanama ve lekelenme olması
• Hipertansiyon veya proteinüri olması gibi preeklampsi belirtileri
• Uterus yüksekliğinin, gebelik haftasına göre beklenenden büyük veya küçük olması (± 4cm.)
• Gebenin fetus hareketlerini hissetmemesi veya el doppleri ile fetal kalp seslerinin duyulmaması
• Tedavi düzenlenmesine rağmen devam eden enfeksiyon
• Acil durumlar