Kış Ortasında ya da İlkbahar Öncesinde Grip Aşısı Yapılır mı?

Kış başlamadan grip aşısı olmak kış boyunca soğuk algınlığından koruma şansı tanır. Bir veya birkaç kez soğuk algınlığı yaşamak da bağışıklık sistemi üzerinde aşı benzeri bir direnç kazandırır. Peki kış başından beri zaten iki kere soğuk algınlığı atlattıysanız hala aşı olmanız ne kadar mantıklı?

Soğuk algınlıkları viral kaynaklı üst solunum yolu hastalıklarıdır. En sık etken yaklaşık %40 ile Rinovirüstür. Coronavirüs, Adenovirüs, Influenza, Parainfluenza ve RSV’de sık etkenlerdendir.

200 üzerinde virüs bu hastalığa sebep olabilmektedir. Gribal enfeksiyonlarda antibiyotik kullanımının faydası yoktur. Üstelik antibiyotiklere bağlı yan etkiler görülebilir.

Sık bulaş yolları, enfeksiyon kaynağı olan madde ile doğrudan temas ve hapşırma ile damlacık yoludur. Bulaş gerçekleştikten sonra hastalık belirtilerinin görülmesi 1-3 gün arasıdır.

Grip aşısı nedir?

Grip aşıları genellikle sonbaharda, Eylül – Kasım aylarında yapılır. Enjeksiyon ile yapılan grip aşıları içerisinde aktif virüs bulunmadığından, enfeksiyona sebep olmamaktadır.

Gribal enfeksiyonlara neden olabilen 200 üzerinde virüs çeşidi vardır. Grip aşılarında, o yıl için grip hastalığına neden olma olasılığı en yüksek olan birkaç virüse karşı etkili olacak şeklide grip aşısı üretilir. Örneğin; yaklaşık 200 civarı virüsten, bu yıl hastalık oluşturma ihtimalleri en yüksek olan 3-5 tanesinden korunma sağlayacak aşılar üretilir.

Grip aşısı tamamen koruyucu mudur?

Grip aşısı olduğunuzda 3 ihtimal vardır.

1. Aşı sizi gripten tamamen koruyabilir
2. Aşı sizin gribal enfeksiyonu daha hafif semptomlarla daha kısa sürede atlatmanızı sağlayabilir
3. Aşı olmanıza rağmen hiç aşı olmamış biri gibi korumasız kalabilir, hastalanabilirsiniz.

Grip aşısı neden Eylül sonu ile Kasım başı gibi bir tarihte yapılır?

Grip aşıları genellikle kış bitimi o kış en sık ÜSYE sebebi olan mikroplara karşı hazırlanır. Yaz mevsimi çalışmalar ve üretim yapılır. Sonraki kış mevsimi öncesinde aşılar piyasaya dağıtılmış olur.

Eylül sonu Kasım başı gibi eczaneden satın aldığınız grip aşısı tahminen son 6 ay içerisinde üretilmiştir. Oysa Şubat-Mart gibi satın aldığınız ürün 10-12 ay önce üretilmiştir. Üstelik, muhtemelen bu aşının sağlayacağı bağışıklığı toplum içerisinde çoktan kazanmışsınızdır. Çünkü kış mevsimlerinde toplumda görülen gribal üst solunum yolu enfeksiyonlarında ciddi artışlar görülür.

Eczanelerden grip aşısı satın alırken üretim tarihini kontrol etmeyi unutmayınız! Önceki kışa göre hazırlanmış aşıların koruyucu yönü vardır ancak iki önceki kışın koruyuculuğu oldukça azdır. Bunun nedeni virüslerin kendilerini çok hızlı güncellemeleridir.

Grip aşılarıyla ilgili bilinmesi gereken en önemli husus çok fazla sayıda (200 üzerinde) mikrop türünün grip hastalığına neden olabildiği ve bu mikropların kendilerini çok hızlı güncelleyerek bağışıklılığın etkisinden kurtulabildikleridir.

Sonuç olarak, viral üst solunum yolu hastalıkları için mikroba doğrudan saldıran, virüsleri hedef alan ve yıllarca kullanılabilecek ilaçlar üretmek pek mümkün değildir. Hali hazırda üretilmiş aşılar içinde ideal kullanım zamanı Eylül sonu ila Kasım ayı başlarıdır.

İlkbahar mevsimlerinde çok sık grip oluyorum. İlkbahar öncesi grip aşısı olsam faydası olmaz mı?

Muhtemelen olmaz! İlkbahar ayında yaptıracağınız aşının hedef aldığı mikroplar kendini çoktan güncellemişlerdir. Diğer taraftan eğer kırsal az nüfuslu bir coğrafyada yaşamıyorsanız söz konusu aşının etki edeceği virüslerle zaten karşılaşmış/hastalanmış ve bağışıklık geliştirmişsinizdir.

Şubat-Mart aylarında grip aşısı yapılması kimlere önerilir?

1. Bütün kış boyu kırsalda yaşamış, grip olmamış ve kış sonunda şehre yerleşecek immün sistemi güçlü olmayan, bünyesi zayıf olan kişilere grip aşısı yapılabilir.
2. Kronik hastalıkları bulunan, takip altındaki yaşlı bireylerin her yıl grip aşısı olmaları önerilir. Eğer hasta kış başında grip aşısı olmamışsa ilk fırsatta grip aşısı olmalıdır.
3. Şehir hayatında aktif yaşayan bireylerin kış başında grip aşısı olmamışlar ise kış sonunda aşı olmalarına gerek yoktur. Muhtemelen virüsün kendisiyle zaten karşılaşmışlardır ve zayıflatılmış haline ihtiyaçları yoktur.
4. Kış mevsiminin başında grip aşısı olmuş birinin kış sonunda tekrar grip aşısı olması anlamsızdır.

Özetle grip aşısı için ideal zaman kış mevsiminin başıdır. Eylül ayının sonları idealdir. Grip aşısı alınırken aşının güncel (o yıla ait) olduğunu eczacınıza teyit ettirin.

Not: Yumurta alerjisi olanlara veya daha önceki grip aşısında alerjik reaksiyon gelişen hastalara aşı önerilmez.

Kimler grip aşısından ücretsiz faydalanabilir?

2.4.3-B- Grip aşısı bedeli:
65 yaş ve üzerindeki kişiler ile yaşlı bakımevi ve huzurevinde kalan kişilerin bu durumlarını belgelendirmeleri halinde sağlık raporu aranmaksızın; gebeliğin 2. veya 3. trimesterinde olan gebeler, astım dâhil kronik pulmoner ve kardiyovasküler sistem hastalığı olanlar, diyabet dâhil herhangi bir kronik metabolik hastalığı, kronik renal disfonksiyonu, hemoglobinopatisi veya immün yetmezliği olan veya immünsupresif tedavi alanlar ile 6 ay – 18 yaş arasında olan ve uzun süreli asetil salisilik asit tedavisi alan çocuk ve adolesanların hastalıklarını/gebelik durumunu belirten sağlık raporuna dayanılarak tüm hekimlerce (Ek:RG- 10/05/2018-30417/ 1md. Yürürlük:18/05/2018) her Eylül ilâ Şubat dönemleri içerisinde reçete edildiğinde (Mülga:RG- 10/05/2018-30417/ 1md. Yürürlük:18/05/2018) bir defaya mahsus olmak üzere karşılanır.