Uykusuzluk Hastalık Riskini Arttırabilir

Uykusuzluk, bağışıklık tepkisini önemli ölçüde azaltabilir. Bunun nedeni, kaliteli uykunun vücudun enfeksiyonlarla mücadele etmek için gereken antikorları üretmesine yardımcı olmasıdır.

19 Kas 2023 — Son güncelleme:
Paylaş:
masa başında uyuyan adam

Kaliteli bir gece uykusunun neden çok önemli olduğunu sezgisel olarak fark etmiş olmalısınız. Dinlendirici bir gece uykusundan sonraki gün, kendinizi ne kadar dinç ve sağlıklı hissettiğinizi hatırlayın.

Düzenli uyku, bağışıklık fonksiyonunun güçlü tutmak ve mikroplara karşı bağışıklık sistemini desteklemek için çok önemlidir (1, 2).

Uyku ile bağışıklık sistemi ilişkilidir

Bir dizi bağışıklık fonksiyonu düzenli gece uykusu ve sirkadiyen ritim ile ilişkilidir.

Bağışıklık sistemi düzenleyicileri uyku ve sirkadiyen sistem arasındaki karmaşık ilişkiye de aracılık eder (2).

Örneğin, farklılaşmamış saf T hücrelerinin sayısı ve pro-inflamatuar sitokinlerin üretimi gibi bağışıklık parametreler, gece uykusunun erken saatlerinde zirve yapar (2).

Uykusuzluk, soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlara daha kolay yakalanmanıza ve inflamasyonla ilişkili kronik hastalıkların daha çabuk başlamasına veya daha kolay kötüleşmesine katkıda bulunur (1).

Uyku aşıların etki gücünü arttırabilir

Yeni bir meta analizde, geceleri daha fazla ve kaliteli uyuyan insanlarda, aşıların etkinliğini artırmaya yardımcı olabilecek daha fazla antikor üretildiği gösterildi (3). Bu analizin sonuçlarına göre:

  • Aşılama sırasında yetersiz uyku (<6 saat/gece) antikor yanıtını azaltır.
  • Erkeklerde bu ilişki daha kesin görünüyor ancak kadınlarda daha fazla veriye ihtiyaç var.
  • Aşılama sırasında uyku süresini optimize etmek antikor tepkisini artırabilir.

Sonuç olarak, grip aşısı dahil olmak üzere aşı yaptırdığınız günlerde yeterli sürede ve kaliteli uyumaya özen gösterin.

Uykusuzluk kolay hastalanmanıza neden olabilir

İnsomnia yani uykusuzluk, evet, bağışıklık sistemimizi gerçekten zayıflatabilir.

Uykusuzluk, bağışıklık savunmanızı bozabilir. Hem kısa hem de uzun vadede hastalıklara yakalanma riskinizi artırabilir (4).

Kaliteli ve yeterli uyku almayan kişilerin, soğuk algınlığı virüsüne maruz kaldıktan sonra daha kolay hastalandıkları görülmektedir (4, 5).

164 sağlıklı yetişkin üzerinde yapılan bir çalışmada, her gece 6 saatten az uyuyanların soğuk algınlığına yakalanma olasılığı, her gece 6 saat veya daha fazla uyuyanlara göre daha fazlaydı (5).

Kendini uykusuz hissediyorsan:

  • Her gece aynı saatte uyumaya ve her sabah aynı saatte uyanmaya özen göster
  • Gündüz gün ışığından faydalan
  • Uyuduğun ortamı havalandırdığından ve doğru ısıda olduğundan emin ol
  • Uykuya dalmazdan bir saat kadar önce mavi ışık yayan TV ve telefon ekranlarından uzaklaş

Uyku iyileşme hızınızı etkiler

Uykusuzluk, hastalandığınızda iyileşme sürecinizi de etkileyebilir. Uyku sırasında, bağışıklık sisteminiz, uyku teşvik etmeye yardımcı olan sitokin adı verilen proteinleri salgılar. Bazı sitokinlerin enfeksiyon veya iltihap durumunda veya stres altında artması gerekir (4).

Uyku eksikliği, bu koruyucu sitokinlerin üretimini azaltabilir. Ayrıca, yeterince uyumadığınız dönemlerde, enfeksiyonla mücadele eden antikor ve hücreler azalır.

Tüm bu nedenlerle, güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmak ve hastalıklardan korunmak için kaliteli ve yeterli uyku son derece önemlidir.

Uyku süresi

Optimal uyku süreleri:

  • Çoğu yetişkin için optimal uyku miktarı, gecede yedi ila sekiz saat olarak kabul edilir.
  • Gençler dokuz ila on saat uyku ihtiyacı duyarlar.
  • Okul çağındaki çocuklar ise on veya daha fazla saat uykuya ihtiyaç duyabilir.

Ancak daha fazla uyku her zaman daha iyi değildir. Yetişkinler için, gecede dokuz ila on saatten fazla uyku, zorlukla uykuya dalma veya uykuyu sürdürme gibi kötü bir uyku kalitesine neden olabilir.

Uyumak bağışıklığı güçlendirir mi?

Bağışıklık hücrelerimiz, özellikle T hücreleri olarak bilinen bir tür, biz uykudayken daha fazla çalışır.

Stres hormonları adrenalin ve noradrenalinin (aynı zamanda epinefrin ve norepinefrin olarak da bilinir) ve proinflamatuar moleküller prostaglandinlerin, integrinler adı verilen bir yapışma molekülü sınıfının yapışkanlığını engeller.

Uyku sırasında adrenalin, noradrenalin ve prostaglandin seviyeleri düşük olduğundan integrinlerin yapışkanlığı daha güçlüdür. Bu yapışkanlık önemlidir çünkü T hücrelerinin virüsle enfekte olmuş hücreleri veya kanser hücrelerini öldürebilmesi için onlarla doğrudan temasa geçmesi gerekir ve integrin yapışkanlığının bu teması teşvik ettiği bilinmektedir.