Uykusuzluk (insomnia), fırsatınız olmasına rağmen uykuya dalma veya uykuda kalma zorluğu ve bu zorluğun günlerce devam etmesi ile karakterize bir uyku bozukluğudur (1). Bir günlük uykusuzluk veya uzun süre devam eden uykusuzluk psikolojiyi nasıl etkiler?

Uykusuzluk psikolojinizi kronik süreçte olumsuz etkileyebilir.

Bir gece uyumazsak ne olur?

Uykusuz geçen bir gecenin bazı etkileri şunlardır:

Uykulu hissetme
Sinirlilik
Karar verme yeteneğinin azalması
Yargı yeteneğinin bozulması
Algının değişmesi
Hafıza eksiklikleri
Görme ve işitme bozuklukları
El-göz koordinasyonunun azalması
Artan kas gerilimi
Titreme
Kaza ve hata riskinde artış

Genellikle, 24 saatlik uykusuzluğun belirtileri biraz uyuduğunuzda ortadan kaybolur.

Uykusuzluğun psikolojik etkileri

Uykusuzluğun ruh sağlığı üzerinde derin ve ciddi bir etkisi olabilir. İnsomnia olarak adlandırılan uzun süreli uykusuzluk durumu zihinsel fonksiyonların yavaşlamasına neden olabilir (2). Kronik uykusuzluk mental sağlığınızı olumsuz etkileyebilir ve psikolojik hastalıkların gelişmesine neden olabilir.

Mevcut bir ruhsal sağlık sorununuz varsa uykusuz kalmak semptomlarınızı kötüleştirebilir, hastalığınızı şiddetlendirebilir veya tedavinin etkinliğini engelleyebilir (3).

Gece kaliteli uyuyamadığınızda ya da yeterli süre uyuyamadığınızda mental sağlığınızı olumsuz etkilenir. Hafızanız zayıflayabilir ve düşünceleriniz yavaşlayabilir.

Depresyon

Depresyon, uykusuzluğun neden olabildiği en yaygın zihinsel bozukluklardan biridir. Geceleri iyi uyuyamadığınızda veya hiç uyuyamadığınızda, vücudunuz zihinsel sağlığınızı etkileyen olumsuz duygular biriktirir. Ayrıca halüsinasyonlar ve paranoya ile bağlantılı ciddi bir psikolojik bozukluk oluşumu olarak da ortaya çıkabilir. Uykusuzluğun ciddi sonuçları olabilir ve özellikle zihinsel sağlığınız için büyük bir risk oluşturabilir (4).

Düşünme bozukluğu

Uyku yoksunluğu beyninizin düşünme kapasitesini olumsuz etkiler. Konsantre olma ve uzun süre uyanık kalma yeteneğinizi etkiler, dolayısıyla günlük aktivitelerinizi etkiler.

Beyniniz dinlenmek ve enerjisini tazelemek için yeterli zamana sahip değilse, en basit görevleri yerine getirmekte bile oldukça fazla zorlanmanıza neden olabilir.

Aslında, bazı çalışmalar yorgun ve uykusuz araç sürmenin, sarhoşken araç kullanmak kadar tehlikeli olduğuna işaret etmektedir (4).

Sosyal hayat zorlukları

Uykusuzluk sadece işteki verimliliğinizi etkilemekle kalmayacak, aynı zamanda sosyal hayatınızı da etkileyecektir.

Uyku eksikliği, kendinizi dünyanın geri kalanından soyutlamanıza neden olabilecek huysuzluğa neden olur. Kolayca sinirlendiğiniz için insan ilişkilerinizi bile olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle eşinizle veya dostlarınızla daha fazla tartışabilir hatta kavga edebilirsiniz.

Bir kez sosyal stres yaşadığınızda, zihinsel yükünüz artar, bu da daha fazla stres ve endişe ile sonuçlanır (4).

Uykusuzluğun fizyoloji etkileri

Uyku eksikliği fizyolojik sağlık sorunlarına da neden olabilir. Örneğin iltihaplanmanın artmasına ve bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilir (2). Bu daha kolay hastalanabileceğiniz veya kronik hastalıkların daha şiddetli seyretmesine neden olabileceği anlamına gelir.

Yetersiz uyku meme kanseri, kolorektal kanser ve prostat kanseri gelişme riskinin artması ile ilişkilidir.

Neden uyuyamıyorsunuz?

Uyumanıza engel olabilecek birçok neden olabilir. Bazıları:

Sirkadiyen ritminizin bozulması
Uzun süren gündüz uykusu
Anksiyete

Uyku-uyanıklık döngünüz (sirkadiyen ritim), kortizol, insulin ve büyüme hormonu dahil olmak üzere belirli hormonların salınımını düzenlemeye yardımcı olur. Bu nedenle, uzun süre uykusuz kalmak hormon dengenizi ve vücut fonksiyonlarınızı etkileyebilir (5).

Çok uzun süre uyumazsak ne olur?

Uyku yoksunluğu, sadece 24 saat uykusuzluktan sonra ortaya çıkabilir. Ancak ne kadar uzun süre uyanık kalırsanız, belirtiler o kadar şiddetli ve tolere edilemez hale gelir. Uzun süreli uykusuzluğun bazı olası sonuçları (5):

Uzun süre devam eden uykusuzluk zihinsel bozukluklara, sinirlilik haline, yanılsamalara, paranoya ve psikoza yol açabilir.
Yeterli uyku alamamak cinsel isteği azaltabilir.
Bağışıklık sistemini zayıflatabilir.
Düşünme sorunlarına neden olabilir.
Kilo almanıza neden olabilir.
Uyku yoksunluğu devam ederse, şeker hastalığı ve kalp hastalığı gibi kronik durumlar için riskinizi artırabilir.

Sonuç olarak, uykusuzluk, psikolojik olarak iyi hissetmeniz konusunda son derece önemli etkilere sahiptir. Zihinsel sağlığın sürdürülmesi için kaliteli ve yeterli uyku önemlidir.

Kaliteli Uyku için “Kanıtlanmış Bilgiler”

36 saat uyumazsam ne olur?

36 saat boyunca uyumamak ciddi sonuçlara neden olabilir. Uyku-uyanıklık döngünüz, kortizol, insulin ve büyüme hormonu dahil olmak üzere belirli hormonların salınımını düzenlemeye yardımcı olur (5). Bu nedenle, uzun bir süre boyunca uyumamak aşağıdakiler gibi birkaç vücut fonksiyonunu değiştirebilir: