Bel veya Boyun Fıtığının Tedavisi

Bel ve boyun fıtığında daha iyi hissetmenize yardımcı olacak yaşam değişikliği önerileri ve tedavi seçenekleri nelerdir?

Dinlenin

Birkaç gün kendinize istirahat verin. Siz dinlenirken çok ciddi olmayan disk kaymalarında şişliğin azalması beklenir. Sırtınızda ağrı varken eğilmemeye dikkat edin. Mümkünse ağır şeyler kaldırmayın. Eğer düzenli egzersiz yapıyorsanız egzersizinize ara verin.

Eğer bel ağrınız varken spor yapmak istiyorsanız yüzmeyi deneyin. Agresif hareketlerden kaçınarak sakin sakin yüzmeniz disklerin üzerindeki baskı kuvvetinin azalmasını sağlayarak iyileşmeyi hızlandırabilir.

Doktorunuz yatakta dinlenmenizi önerebilir. Yatak istirahati kısa bir süre için iyidir, ancak 1 veya 2 günden daha uzun bir süre yürüyüşten uzak durmayın. Eklemlerin ve kasların sertleşmemesi için hareket etmeye devam etmelisiniz!

Bel ağrınızın hafiflemesi için sıcak ya da soğuk kompress kullanabilirsiniz. Bel ağrınızın olduğu bölgeye buz veya ılık suyla ıslatılmış havlu koyarak soğuğun mu yoksa sıcağın mı daha iyi hissettirdiğini kontrol edin. Ağrılarınız için size iyi hissettiren sıcaklığı belinize uygulayın.

İlaç kullanın

Bel veya boyun ağrılarınız için öncelikle parasetamol içeren ilaçlar denenebilir. Parasetamol önerilen dozlarda gebelerin, çocukların, emziren kadınların ve yetişkinlerin güvenle kullanabileceği bir ilaçtır.

Yetişkinlerde hafif ve orta şiddetli ağrı durumunda, bir seferde 500mg parasetamol alınması önerilmektedir. Her bir tabletinden 500mg parasetamol içeren bazı ilaçlar:

• Parol tablet
• Minoset tablet
• Panadol tablet
• Vermidon tablet

Ancak bu ilaçlar her zaman ağrılarınız için yeterli olmayabilir.

Parasetamol ile hafiflemeyen ağrılarınız için ibuprofen içeren steroid olmayan antienflematuar ilaçlar (NSAİİ) ilaçlar denenebilir. İbuprofen içeren bazı ilaçlar:

• Suprafen tablet
• Brufen tablet
• Dolven jel ve Dolven tablet
• Dolgit krem
• İbuactive krem

Parasetamol ve ibuprofenin yeterli gelmediği ağrı durumlarında steroid olmayan antienflematuar ilaçlar (NSAİİ) kullanılabilmektedir. NSAİİ‘ler hem ağrıyı hem de iltihabı azaltır.

Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ’ler):

• İbuprofen: Suprafen, Brufen, Advil
• Naproksen: Apranax, Naprosyn, Aleve, Aprol
• Diklofenak: Dicloflam, Diclomec, Dolorex, Cataflam, Kalidren, Voltaren
• Ketoprofen: Arveles, Dex-Forte, Dexofen, Elektra, Profenid, Artrocol, Fastjel
• Flurbiprofen: Majezik, Fortine, Netfen, Algopet
• Nimesulid: Nimes, Sulidin

Bu ilaçları doktorunuzla konuşmadan 10 günden fazla kullanmayın. Uzun süre veya uzun süre kullanıldığında, steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ’ler) kalp problemleri veya kanama riskinizi artırabilir.

Yukarıdaki ilaçlara rağmen yeteri kadar hafiflemeyen bel ağrılarınız için doktorunuz kodein reçete edebilir.

Doktorunuz ayrıca sırtınızdaki kas spazmlarını hafifletmek için kas gevşetici ilaçlar da önerebilir.

• Amitriptilin (Laroxyl, Triptilin),
• Duloxetin (Cymbalta, Duloxx),
• Gabapentin (Neurontin, Neruda),
• Pregabalin (Lyrica, Perge),
• Tramadol (Contramal, Ultramex, Ultram)

gibi sinir ağrısı ilaçları sinir hasarı ağrısını hafifletmek için seçeneklerdir.

Genellikle, bel ağrısı problemleriniz birkaç hafta içinde kendiliğinden düzelmeye başlamalıdır. Ağrılarınızın devam etmesi halinde bel veya boyun fıtığı ihtimaline karşı, lütfen ortopedi doktorunuza danışınız.

Kronik hastalığınız, ilaç alerjiniz ya da düzenli kullandığınız başka ilaçlar varsa detaylı bilgi için doktorunuza ya da eczacınıza danışınız!

Fizik tedavi

Bazı egzersizler bel fıtığının semptomlarını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Fizyoterapist, hangi egzersizin sırtınızı destekleyen kasları güçlendirdiğini öğretebilir. Fiziksel terapi programları ayrıca şunları içerir:

• Kaslarınızı esnek tutmak için germe egzersizleri
• Aerobik egzersizler – sabit egzersiz bisikletine binmek gibi
• Masaj
• Sıcak ya da soğuk uygulaması
• Elektriksel kas stimülasyonu

Enjeksiyon

Dinlenme, ağrı kesici haplar/kremler ve fizik tedavi ağrınızın hafiflemesine yardımcı olmazsa, doktorunuz omurilik sinirinizin etrafındaki alana bir steroid ilacı enjekte edebilir. Buna epidural enjeksiyon denir. Steroid şişliği azaltabilir, daha kolay hareket etmenize yardımcı olabilir ve fıtıklaşmış bir diskte ağrıyı hafifletebilir.

Doktorunuz ilacı enjekte edecek doğru noktayı bulmak için bir röntgen veya BT(Bilgisayarlı Tomografi) kullanabilir. Ağrıyı yeterince hafifletmek için birden fazla enjeksiyon gerekebilir.

Cerrahi tedavi

Fıtıklaşmış diski olan çoğu bel fıtığı hastasının ameliyat olması gerekmez. Dinlenme ve diğer tedaviler 4-6 hafta içinde semptomlarınızı iyileştirmeye başlamalıdır. Ancak bütün bunlara rağmen ağrınız iyileşmezse, ameliyat düşünülebilir.

Aşağıdaki durumlarda ameliyat hakkında doktorunuzla konuşun:

• Ağrı kesiciler, enjeksiyonlar ve fizik tedavi ile rahatlamıyorsanız
• Bel ağrısı, uyuşma ve karıncalanma gibi disk kayması şikayetleriniz artarak devam ediyorsa
• Ayakta durmakta veya yürümekte sorun yaşıyorsanız
• Bağırsaklarınızı veya mesanenizi kontrol edemiyorsanız! (Büyük tuvaletinizi ya da küçük tuvaletinizi kontrol edemiyorsanız)

Diskektomi

Bu işlem sırasında, cerrahınız sinirleriniz üzerindeki baskıyı azaltmak için hasarlı diskinizi çıkarır. Ameliyatı birkaç şekilde yapabilir:

• Açık diskektomi: Cerrah boyun veya bel bölgesinde disk kayması neredeyse orayı açar ve sinire bası yapan diski doğrudan çıkarır.
• Mikrodisektomi: Daha küçük bir kesi ile yapılır. Cerrahınız hasarlı diski görmek ve çıkarmak için bir ucunda kamera bulunan ince bir tüp yerleştirir.

Lomber laminektomi

Hasar gören sinirdeki ve omurgadaki basıncı hafifletebilir. Lomber laminektomi esnasında lomber vertebranın üzerindeki deride küçük bir kesi oluşturulur. Kaslar ayrılır ve kemik açığa çıkarılır. Omurun “lamina” kısmı yavaş ve dikkatlice çıkarılarak sıkışan sinir ve omurgadaki baskı azaltılır. Daha sonra sinir nazikçe kenara çekilir ve diskin fıtık yapan bölümü çıkarılır. Sinirdeki bütün basınç ve ağrı rahatlatılmış olur. Ardından kaslar yeniden yerine çekilir ve kesi kapatılır.

Spinal füzyon

Bir ya da daha çok vertebranın aralarında boşluk kalmayacak şekilde birbirine birleştirilmesine füzyon adı verilir.

Bir diskektomi veya laminotomiden sonra, cerrahınız omurganızı dengelemek için diskin iki yanındaki omurları birleştirebilir. Buna spinal füzyon denir. İki diskin birleştirilmesi (füzyon) kemiklerin hareket etmesini önler ve daha fazla acı çekmenizi önler.

Omurganın etrafına hastanın kendisinden alınan veya kadavralardan temin edilen kemik greftler yerleştirilir. Bu yerleştirilen kemik greftleri sonraki birkaç ayda kırık iyileşmesi gibi iyileşir. Vertebralar birbirine kaynayarak birleşmiş olur.

Yapay disk

Yapay disk protezi koymaktaki amaç;

1. Hastalıklı diskin çıkarılması,
2. Normal disk yüksekliğinin korunması,
3. Diskten kaynaklanan boyun ve kol ağrısının azaltılması,
4. Disk kaymasının olduğu omurilik bölgesinde hareketin ve esnekliğin devamlılığının sağlanması,
5. Kişinin hareket fonksiyonlarının ve ağrılarının iyileştirilmesidir

Yapay disk ameliyatının yapılabilmesi için disk dejenerasyonu sadece bir disk aralığında olmalıdır. Minimum altı ay süre ile konservatif tedaviden (fizik tedavi boyunluk ilaç gibi) fayda görememesi gerekir. Disk kayması olan kişi genel olarak sağlıklı olup enfeksiyon osteoporoz veya osteoartrit gibi kemik hastalıkları taşımamalıdır.

Omurganı koru

Fıtıklaşmış disklerin çoğu kendi başlarına iyileşebilir ya da tedavi ile daha iyi hale gelebilirler. Fakat disk herniasyonları ya da bilinen adıyla bel/boyun fıtıkları tekrarlayabilirler.

Yeni fıtık oluşmaması veya fıtıklarınızın tekrarlamaması için omurganızı koruyun.

Unutmayın omurganızdaki herhangi bir diskin olması gereken yerden kayabilmesi için 2 ihtimal vardır:

1. Gereğinden fazla baskı ve ağrıya maruz kalmıştır
2. Omurga ve bel kaslarınız maruz kaldığı baskı ve ağırlığa direnecek güçte değildir.

Dikkatli hareket edin

Dizlerini bük, belini eğme! Öncelikle omurganıza fazla yük bindirecek durumlardan kaçının. Daha önce hiç denemediğiniz ağırlıktaki bir eşyayı kaldırmaya çalışırken dikkatli olun. Omurganızı korumak için dik durun. Ağırlık kaldırmanız gerektiğinden eğilerek gücü belinize vermek yerine çömelerek gücü bacaklarınıza verin.

Kaslarınızı güçlendirin

Omuriliğinizin güçlenmesi için bel kaslarınızın güçlenmesi gerekir. Kaslarınızın güçlü ve zinde olması için düzenli spor ve egzersiz yapın. Kaslarınızın yapı taşı olan proteini bol tüketin. Yüksek proteinli diyet ile beslenmek kaslarınızın güçlenmesini sağlarken fazla yağlardan kurtulmanızı kolaylaştırır.

Kemiklerinizi güçlendirin

Omurga ve diğer kemiklerinizin güçlü olması için bol bol kalsiyum tüketmeye gayret edin. Süt, süt ürünleri ve yumurta kalsiyum ve D vitamini sayesinde kemiklerinizin güçlenmesine yardım eder.

Fazla kilolardan kurtulun

Vücut kütleniz arttıkça belinizin taşıması gereken ağırlıkta artacaktır. Belinize yük olan fazla kilolardan kurtulun.

Tüttürmeyi bırakın

Sigara veya nargile gibi tütün mamüllerinin tüketilmesi omurganızdaki arterlerin sertleşmesine neden olarak belinizle ilgili sağlık problemleri yaşamanıza neden olur.