Androgenetik alopesi, genetik yatkınlığı olan bireylerde androjenlere bağlı gelişen yaygın saç dökülmesidir. Kelliğin en sık sebebidir. Erkeklik hormonu ile ilişkili olduğundan erkek tipi saç dökülmesi olarak adlandırılır.
Androgenetik alopesi saç büyüme döngüsünde aktif büyüme evresinin kısalmasıyla ilgilidir. Saç foliküllerinde güçlü terminal saç kılları yerini vellus tüylerine bırakır.
İçindekiler
Nasıl başlar?
- Alopesi(kellik) için saç folikülünün belirli bir süre boyunca yeterli Dihidrotestosteron (DHT) maruz kalması gerekir.
- Erkeklik hormonu olarak bilinen testosteron, 5α-Redüktaz ile aktif metaboliti olan Dihidrotestosteron(DHT)’a dönüştürülür.
- Dihidrotestosteron(DHT) saç kökleri üzerindeki reseptörlere bağlanarak terminal saç foliküllerinde küçülmeye neden olur. Foliküllerden zayıf, ince ve renksiz (vellus) saçlar üremeye başlar.
- Bu süreç testosteron hormonuyla ergenlik sonrası hissedilmeye başlar ve yaş ilerledikçe etkisi daha görünür hale gelir.
Androgenetik alopesisi olan erkeklerde, saç foliküllerinde 5α-Redüktaz ve Dihidrotestosteron(DHT) miktarı artmıştır. Bu artış çevresel ve genetik faktörlerle olur.
5α-Redüktaz eksikliği görülen erkeklerde, erkek tipi saç dökülmesi görülmez. 5α-Redüktaz enzimini inhibe eden ilaçların erkek tipi saç dökülmesinde etkili olduğu saptanmıştır.
Erkek tipi saç dökülmesi genellikle alnın açılması ve başın tepe kısımlarında saçların zayıflamasıyla başlar. Çevresel ve genetik faktörler saç dökülme miktarını etkiler. Ancak, erkeklik hormonu sebebiyle ilerleyen yaşlarda saç dökülmeleri erkek olmanın doğasında vardır! Peki saçların daha az kaybedilmesi ve hali hazırda saçların daha güçlü olması için neler yapabiliriz?
Tedavi
Tedavide kullanılabilecek yöntemlerden bazıları şöyledir:
Topikal Minoksidil
Damarları genişleterek kan akımını arttırır. Yeni kan damarları yapımını sağlar. Keratinositlerin daha uzun süreler etkili kalmasını sağlar. Vellus tüylerinin terminal kıllar haline gelmesini sağlar. Saçların güçlü ve çok görülmesine yardımcı olur.
Minoksidil nedir ve nasıl kullanılır?
Spironolakton (Aldactone)
Diüretik etki gösteren aldosteron benzeri steroid bir ilaçtır. Androjen reseptörlerine bağlanır. Androjenin etkisini bloklar. 5α-redüktaz aktivitesini azaltır. Hipotansiyon, elektrolit dengesizliği, mide bulantısı, kusma, iştahsızlık ve ürtiker gibi yan etkiler görülebilir.
Finasterid
Testosteronun DHT’na periferik dönüşümünü bloke eden tip2 5α-redüktazı inhibe eder. Başın tepe kısmı ve orta kesimlerdeki saç kayıplarında daha etkilidir.
Yeni saç çıkışı tedaviye başlandıktan yaklaşık 6 ay sonra olur ancak gözle farkedilmeleri daha uzun sürebilir.
Saç çıkışının devamı için ilacın kullanılmaya devam etmesi gerekir. İlaç bırakıldığında ilacın faydaları da biter.
Finasterid hamile kadınlarda ve çocuklarda kullanılmamalıdır! Erkeklerde ise yaklaşık %2 oranında cinsel (seksüel) fonksiyon bozukluğu yapabilir.
Dutasterid
Tip1 ve tip2 5α-redüktazı inhibe eder. Finasteride göre serum ve saçlı deride Dihidrotestosteron(DHT) düzeylerini daha fazla azaltır.
Cerrahi saç replesmanı veya saç ekimi
uygun kişilerde saçın sık olduğu bölgelerden cerrahi yöntemlerle seyrek olduğu bölgelere taşınmasıyla yapılır.
Öneriler
- Saç derinize masaj yapmanızı sağlayacak seyrek taraklar ile saçlarınızı hafif hafif tarayarak derinize masaj yapmanız, o bölgede vazodilatasyonu uyararak saç foliküllerinin daha iyi kanlanmasına yardımcı olur.
- Minoksidil içeren şampuanlar kullanmak saçlarınızın güçlenmesine yardımcı olur.
- Doğal ve organik besinlerle sağlıklı beslenmek tüm bedeninizin daha güçlü olmasını sağlayacaktır. Bol sebze ve meyve tüketmeye gayret edin.
- Kısa saç kesimi saç köküne binen yükün daha az olmasını sağlayacak ve dökülmeleri arttıracaktır.
- Planlı ve düzenli bir hayat yaşamanız stresinizi azaltacaktır. Saçlarınızın sağlığı için stres seviyenizi takip edin. Gerekiyorsa profesyonel destek alın.
Eğer sizinde alnınız açılıyor ve başın üst kısımlarında veya genel olarak saçlarda zayıflama ve seyrelme fark ediyorsanız cildiye/dermatoloji polikliniğinden randevu alabilirsiniz.
Bu içerik hazırlanırken “Manual of Dermatologic Therapeutics” kitabından yararlanılmıştır.
Saç dökülmesi var ama kan alınırken bayıldığım için kan veremiyorum.Kan vermeden uygulanabilecek bir tedavi yok mu?
Kan vermeden kan tahlili yaptırmak henüz pek mümkün değil. Bu nedenle saç dökülmesine neyin neden olduğu bulanamayabilir. Kan vermenizi gerektirmeyecek en iyi tedavi düzenli egzersiz yapmanız ve doğal, dengeli beslenmeniz gibi görünüyor.