Saçkıran (Kılkıran, Alopesi Areata) Nedir?

Alopesi Areata, saç foliküllerinin otoimmün hastalığıdır. Saçkıran ya da Kılkıran isimleriyle de bilinir.

Otoimmün hastalık basit bir ifadeyle vücudun bağışıklık sisteminin, vücudun kendisine saldırmasıdır.

Alopesi Aareata dedir?

Alopesi Areata’da derinin bir veya birkaç bölgesinde hızlı ve tam saç kaybı vardır. En sık saçlı deride görülen bu hastalık kiprikler, kaşlar gibi vücudun diğer kıllı bölgelerinde de görülebilir.

Alopesi Areata hastalarının yaklaşık yarısında, hastalık kendiliğinden gerileyebilir. Alopesi Areata’nın kendiliğinden gerilediği durumlarda öncelikle beyaz zayıf tüylenmeler, sonrasında normal kıllar çıkacaktır. Ancak hastaların yarıdan fazlasında, Alopesi Areata kendiliğinden iyileşmez.

Alopesi Areata, sıklıkla çocuk ve gençlerde görülür. Kadın ve erkek cinsiyette bu hastalığın görülme sıklığı eşittir.

Genellikle saçlı deride görülür. Saç kaybı oldukça hızlıdır. Hastalıklı-saçsız bölgenin sınırları belirgindir. Bir veya birkaç saçsız alan görülebilir. Alopesi Areata bölgesinde deri normal, kıllar dökülmüştür.

Çeşitleri

Alopesi retikülaris

Mozik bir görünümü vardır. Hastalığın yeni başladığı ve iyileşmeye başladığı alanlar birliktelik gösterir.

Alopesi totalis

Saçların tamamen kaybıdır.

Alopesi universalis

Saç ve vücuttaki diğer kıllar kaybedilmiştir. Kiprikler, kaşlar hatta ekstremitelerdeki kıllar dahi dökülmüştür.

Diffüz alopesi

Saçın farklı yerlerinde birbirinden ayrı yamalar yoktur. Saçlı deri genelinde eşit kıl dökülmesi ile karakterizedir. Saçlar genel olarak seyrelmiştir.

Ofiazis

Enseden kulak üstlerine doğru bant şeklinde görünüm sunan saç kaybıdır.

Tanı

Hastanın hızla saçını kaybetmesi ve saç kaybı olan yerlerin klinikte gözlemlenmesi ile Alopesi Areata tanısı büyük olasılıkla konur. Tanıda şüphe duyulması durumunda, deriden biyopsi alınarak diğer hastalıkların ekarte edilmesi sağlanır.

Tedavi

Saçkıran (Kılkıran, Alopesi Areata) hastalığının kendini kanıtlamış başarılı bir tedavisi henüz bulunamamıştır. Bu hastalığa uygulanacak tedavinin hedefi, hastalığın aktivitesini bastırmak ve hastalığı yavaşlatmaktır.

Alopesi Areata tedavisinde kullanılan birkaç tedavi yöntemi şöyledir:

İntralezyonel Kortikosteroidler

Yetişkin Alopesi Areatasında genellikle ilk uygulanan tedavidir. Hastaların büyük bir kısmında yeniden saç çıkmasını sağlayabilir. Çocuk hastalarda ve tedavi süresi uzamış hastalarda yeniden saç çıkarma ihtimali daha düşüktür.

Topikal İmmünoterapi

Saçlı derinin büyük bölümü tutulduysa bu yöntem tercih edilebilir. Tedaviye yanıt ve başarı şansı önceden kestirilemez. Tedavinin ne kadar süre etkili kalabileceği bilinemez. Alopesi tekrarlayabilir.

Antralin

İmmün sistemi baskılayıcı özelliktedir. TNF-alfa’yı baskılar

Topikal steroidler

Çocuk hastalarda daha çok tercih edilir.

Minoksidil

Alopesi totalis ve Alopesi universalis üzerine tedavi edici gücü yoktur. Yama tarzında ya da bölgesel alopesilerde yararlıdır. Damarları genişleterek kan akımını arttırır. Yeni kan damarları yapımını sağlar. Keratinositlerin daha uzun süreler etkili kalmasını sağlar. Saçların güçlü ve çok görülmesine yardımcı olur.

Minoksidil nedir ve nasıl kullanılır?

Öneriler

Alopesi Areata, tiroid hastalıkları, diabetes mellitus, pernisiyöz anemi gibi otoimmün hastalıklarla ilişkili olabilmektedir. Bu nedenle Alopesi Areata tanısı alan hastaya kontrol amaçlı TSH, serbest T4, açlık kan şekerleri düzeyi ve tam kan sayımı yapılması önerilir.

Bu içerik hazırlanırken “Manual of Dermatologic Therapeutics” kitabından yararlanılmıştır.