Corona Virüs için Hazırlık: Evde Tedavi ve Karantina

Corona virüs tedavisi özetle; grip benzeri hastalıklara neden olan diğer virüslerin tedavisi gibidir. Ancak COVID-19, yaşlılarda ve ek hastalığı olanlarda öldürücü olabilmektedir.

Yeni corona virüs (COVID-19) bir pandemi ve eninde sonunda hemen herkesi etkileyecek. Hasta sayısı oldukça artacak. Hastaneler dolup taşacak. Durumu kritik hastalar, elbette imkanların müsade ettiği ölçüde hastanelerde tedavisini görecek.

Bakınız: Corona Virüs için Hazırlık: Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler

İyi haber şu ki Çin’de COVID-19 olanların yaklaşık yüzde 80’i sadece hafif ila orta şiddette semptomlar yaşadı. (1)

Bu da demek oluyor ki durumu kritik hastalar hastanede tedavi göreceğine göre belirtileri daha hafif, daha genç, daha sağlıklı kişilerin hafif belirtileriyle evde başa çıkması gerekecek. Evde iyileşebilecek hastalar evlerine gönderilecek. Hatta belki belirtileriniz o kadar hafif olacak ki hastaneye dahi gitmeyeceksiniz ve hastalığı farkında olmadan evinizde atlatacaksınız.

Eğer COVID-19 belirtilerine sahipseniz, COVID-19 testiniz pozitif çıktı ancak kendinizi idare edebilecek durumdaysanız veya COVID-19 ile enfekte olan biriyle aynı evi paylaşıyorsanız bu yazımız sizin için kurtarıcı olabilir.

Peki evde COVID-19 tedavisine nasıl hazırlık yapabiliriz?

Eğer yüksek ateş, öksürük ve nefes darlığı gibi corona virüs belirtilerine sahipseniz, test sonucunu beklemeden, ilk adım olarak kendinizi ve evinizi karantina altına almanız gerekir.

Corona virüsü (COVID-19) ile başa çıkma önerileri

Karantina süresi boyunca alışverişe çıkma ihtiyacınız minimum olmalı. Evinizde bazı ilaçlar, dezenfektanlar, uzun süre saklayabileceğiniz gıdalar ve bazı besin takviyelerinin bulunması önemli.

En az 2 hafta mümkünse 1 ay yetecek kadar, gıda tedariki yapın. Yiyecek malzemelerinizi planlarken, pirinç, bulgur, makarna, konserve veya kuru fasulye, kırmızı mercimek, kuru meyve, çorba, turşu ve dondurulmuş veya kurutulmuş sebzeler gibi iyi saklanacak ve besleyici yiyecekleri tercih edebilirsiniz.

Taze meyve ve sebzeler de sağlık ve şifa için önemlidir.

Temizlik için gerekli tuvalet kağıdı, kolonya, maske, eldiven gibi ihtiyaçlarınızı stoklayın.

Evcil hayvanınız varsa onunda yaklaşık bir aylık ihtiyaçlarını stok yapmanızda fayda var.

Temel ihtiyaçlar listesi

Kendi temel ihtiyaçlar listenizi hazırlayın ve zor durumlarda hızlıca temin etmenin yollarını belirleyin.

Temiz Su

Temel ihtiyaçların en başında içme suyu gelir.

Grip benzeri tüm hastalıklarda semptomatik yani semptomun düzeltilmesini sağlayan tedaviler verilir ve vücudun kendi bağışıklık sistemiyle virüsleri yenmesi beklenir.

COVID-19 viral bir enfeksiyondur ve çoğu viral enfeksiyon gibi, tedavinin temel aşaması vücudun ihtiyaçlarının doğru karşılanması ve rahatlatılmasıdır.

Ateş, öksürük, ishal ve kusma gibi COVID-19 belirtileri vücuttan sıvı kaybını kolayca arttırabilir. Dehidratasyona neden olabilir.

Bu nedenle COVID-19 pozitifseniz yeteri kadar su içtiğinizden emin olun. Özellikle yüksek ateşiniz varsa terleme ile su kaybı artacağından bol su için.

Yeteri kadar sıvı tüketiyor olmak, mukozaların (ağız ve burun içi gibi yumuşak dokular) korunmasına yardımcı olur. Yeteri kadar sıvı almamak ise mukozaların daha kuru olmasına neden olur. Kuru mukozaların tahrişi, hasar görmesi daha kolaydır.

Bol sıvı tüketmek, öksürürken, hapşırırken ve hatta sadece nefes alırken burun gelişebilecek mukoza tahrişini azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca mukozalardaki nem, hasarlı mukoza membranlarının iyileşmesine yardımcı olur, böylece vücudu olası diğer mikroplardan korur.

Mümkünse 15 gün yetecek kadar suyu evinizde bulundurun. COVID-19 hastasının yatağının yakınında kendine özel su sürahisi veya su şişesi bulunmalı.

Eğer ishaliniz varsa içmeniz gereken su miktarı da artar. İshali olan birinin, şekersiz sıvıları bol tüketmesinde fayda var. Ancak şekerli sıvılar, örneğin meyve suları, içerisindeki şekerin ozmotik etkisi nedeniyle bağırsaklardan sıvı atılımını arttırabilir. Eğer ishal durumu gelirse;

Bakınız: İshal

Temiz hava

Kapalı alanlarda daha fazla zaman geçirmeye başlamak farkında olmadan havasız kalmaya neden olabilir. Evinizi mutlaka havalandırın. Tüm odaların havalandığından emin olun. Üşüseniz bile!

Ağrı kesici ve Ateş düşürücü ilaçlar

COVID-19 nedeniyle gelişen ağrı ve yüksek ateş durumunda kullanılabilecek en güzel ilaç parasetamol içeren ilaçlardır.

Parasetamol aç veya tok alınabilir. Ateşiniz 38.5 üzerine çıkmadan ateş düşürmek için ilaç almayın.

Bakınız:
– Yüksek ateşi düşürmek için ilaç dışı yöntemler
– Yüksek ateş nedir? Ateş düşürücü gerekli mi?

Yetişkinler için evinizde parol tablet, minoset tablet, vermidon tablet gibi parasetamol içeren ilaçlar bulundurabilirsiniz. Bu ilaçlar birbirinin eşdeğeridir. Her bir tablette 500 mg parasetamol vardır.

Yetişkinler için aralarında en az 4 saat olacak şekilde bir veya iki tane 500mg parasetamol almaktır. Doktor önerisi olmaksızın, yetişkinlerin bir günde toplam 2 gram yani 4 adet 500 mg tabletten fazla almaları önerilmez.

Mümkün olduğu kadar bir günde 4 tableti aşmayın ve çift tablet yutmayın. Eğer, parasetamole karşı herhangi bir rahatsızlığınız varsa ne kadar kullanabileceğinizi doktorunuz belirlemelidir.

Çocuklarınız için ise; Parol şurup, Parol Plus şurup, Calpol şurup, Calpol 6 Plus şurup, Tylol şurup, Minoset Şurup … gibi parasetamol içeren ağrı kesici ateş düşürücü şuruplar bulundurabilirsiniz.

Çocuğunuza kaç ölçek şurup verebileceğiniz daha önce her bir ilaç için ayrı ayrı anlatıldı. Çocuklarınız için kullanabileceğiniz güvenilir ateş düşürücüler için;

Bakınız: Parasetamol içeren ağrı kesici ateş düşürücü şuruplar

Ağrı kesici ve ateş düşürücü olarak ibuprofen sıkça kullanılan bir diğer ilaçtır. Ancak, COVID-19 dahil akciğerleri tutan hastalıklarda ibuprofen yerine parasetamol tercih etmek daha güvenlidir.

Bakınız: İbuprofen corona virüs hastalığını şiddetlendirir mi?

İyileşmek için dinlenmek ve yüksek ateş ve öksürük dahil COVID-19 belirtilerini kontrol altında tutmak en iyisidir.

Öksürük ilaçları

COVID-19 olan birçok kişide şiddetli öksürük görülmektedir. Öksürüğe bağlı oluşabilecek zararları hafifletmek için öncelikle ılık/sıcak bitki çayları gibi sıvılarla boğazınızı nemli ve sıcak tutun. Mukozalarınızı koruyun.

Doktorunuz sizin için öksürük şurubu reçete edebilir. Corona virüs pandemisi nedeniyle hastanelere gitmek istemiyor olabilirsiniz. Bu durumda eczacınız size öksürük şurupları konusunda yardımcı olacaktır. Butamirat Sitrat gebelik kategorisi B olan güvenilir bir öksürük ilacı etkin maddesidir.

Eğer balgam şikayetiniz var ise asetilsistein veya erdostein içeren balgam ilaçları kullanabilirsiniz. Her ikisinin de gebelik kategorisi B’dir ve güvenilir ilaç etkin maddeleridir.

Akciğer hastalığı olanlar hazırlıklı olmalı!

Astım, KOAH, pnömoni(zatürre), bronşit veya başka bir solunum rahatsızlığınız varsa, rutin solunum ilaçlarınızı almaya devam etmeniz önemlidir. Ayrıca olası solunum krizlerinde hızlıca kullanabileceğiniz ve daha rahat nefes almanızı sağlayacak kısa etkili beta agonist ilaçlara sahip olmalısınız.

Kısa etkili beta agonistler:

Portatif, elde tutulan bir inhaler veya bir nebülizör kullanılarak alınabilir, böylece bir yüz maskesi veya bir ağızlık içinden inhale edilebilirler.
Bazı kısa etkili beta agonistleri şunlardır;
– albuterol (ProAir HFA, Ventolin HFA, diğerleri)
– levalbuterol (Xopenex)

Akciğer dışı kronik hastalığı olanlar

Diyabet, kalp hastalığı ve bağışıklık sistemi bozuklukları gibi rahatsızlıklara sahip olmanız COVID-19’a bağlı ciddi komplikasyon gelişmesine neden olabilir.

Eğer kronik bir hastalığınız varsa, dört hafta yetecek kadar ilacınızın hazır olması önemlidir.

Lütfen kronik hastalığı olan yaşlı eş, dost ve akrabalarınıza yardımcı olun!

Çinko

Çinko, koronavirüs belirtilerini azaltmak için kullanılması en çok önerilen takviyelerden biridir.

Şu anda çinko takviyelerinin insanlarda COVID-19’u önleyebileceğini veya tedavi edebileceğini gösteren doğrudan bir kanıt olmamasına rağmen, çinkonun antiviral özelliklere sahip olduğu ve hücrelerde koronavirüslerin replikasyonunu inhibe ettiği laboratuvar incelemesinde gösterildi. (2)

Eczanelerden çinko takviyesi temin edebilirsiniz. Günlük 80-100 gram çinko kullanmak corona virüsten korunma ve semptomları daha hafif geçirme konusunda bağışıklık sisteminize yardımcı olacaktır.

C vitamini

C vitamini, bağışıklık hücrelerimizin güçlenmesine yardımcı olan önemli bir antioksidandır.

Taze sebze ve meyvelerden günlük 1 ila 3 gram arasında C vitamini almaya çalışın.

Doğru şekilde vitamin tüketin. C vitamini ve B vitamini suda çözünen ve fazla tüketildiğinde idrar ile atılan vitaminlerdir. Bol bol vitamin tüketmek için, satın aldığınız meyveleri kısa sürede tüketip bitirmeyin. Az az ve mümkün olduğunca fazla gün meyve tüketin. 

Bakınız: C vitamini kaynakları

Eğer doğal gıdalarla yeteri kadar C vitamini alamayacağınızı düşünüyorsanız, günlük 500mg C vitamini takviyesi alabilirsiniz.

Beslenme önerileri

Bağışıklık sisteminize destek olacak antioksidanlardan zengin gıdalar virüslerin neden oldukları dahil hastalıklardan daha az zararla kurtulmanıza yardım ederler.

• C vitamini içeren portakal ve greyfurt
• D vitamini içeren süt ve süt ürünleri
• Omega-3 içeren hamsi, istavrit ve somon gibi balıklar ve bitkisel yağlar.
• Flavonoid içeren elma ve yeşil çay

Bağışıklık sisteminize destek olacak daha fazla öneri için.

Bakınız: Bağışıklık Sisteminizi Zirveye Taşıyın

Zerdeçal, balık yağı takviyeleri ve karanfil ağrı hissini azaltabilecek doğal takviyelerdir.

Termometre

Hafif bir COVID-19 vakanız olduğundan şüpheleniyorsanız, vücut sıcaklığınızı günde iki kez kontrol etmek için bir termometreye ihtiyacınız olacaktır.

Yüksek ateş ve öksürük gibi COVID-19 belirtileriniz başladıktan sonra;

• En az 7 gün sürecek şekilde kendiniz karantinaya almalısınız.
• Yüksek ateş, öksürük ve nefes almakta güçlük gibi COVID-19 belirtileriniz düzelinceye kadar karantina altında kalmalısınız.
• Ateş düşürücü veya öksürük ilaçları dahil olmak üzere, ilaç kullanmamanıza rağmen 3 gün boyunca yüksek ateş ve öksürük gibi COVID-19 belirtileri yaşamazsanız iyileştiğinizi varsayarak kişisel karantinanıza son verebilirsiniz. Günde iki kere ateşinizi ölçmeyi unutmayın.
• Kişisel karantinanıza son verdikten sonra diğer herkesin uyduğu genel tedbir kurallarına uymaya devam edin.

Belirtileriniz kötüleşirse, 184 corona danışma hattını arayın.

Ev temizlik ve dezenfeksiyon ürünleri

Eldiven, sabun, kolonya, el dezenfektanı, yüzey temizleme ürünleri, bezler ve süngerler, COVID-19’un evinizde yayılmasını önlemeye yardımcı olacaktır.

Evinizde bir kişi kişisel karantinaya girdiğinde diğer kişileri korumak için bu ürünlere ihtiyacınız olacaktır.

Ekstra çarşaf, havlu ve pijama

Hasta olduğunuzda, temas ettiğiniz tüm yüzeylere virüs bulaştırabilirsiniz. Sert yüzeyler dezenfekte edilebilir.

Ancak kıyafetler, çarşaflar ve havlular güvenli bir şekilde saklanmalıdır. Onları çamaşır makinasını çalıştırma vakti gelene kadar bir poşete koyup ağzını bağlamak isteyebilirsiniz.

Corona virüsün 70 derece sıcaklıkta 5 dakika boyunca hayatta kalabildiğine dair veriler vardır. Bu nedenle, eğer hastalık belirtileriniz varsa çamaşır makinanızı en az 60 derece sıcaklıkta ve en az 1 saat çalışacak şekilde programlamanızda fayda vardır.

Kendini izole edecek bir yer

Hastaysanız, mümkün olduğunca diğer insanlardan uzak, tek ve ayrı bir odada kalmanız gerekir. İdeal olanı, kendi banyosu olan ayrı bir oda saçmektir.

İlk yardım seti

Siz karantina altındayken yaşayabileceğini ufak tefek yaralanmara karşı elinizin altında malzeme bulundurmak önemlidir.

Oyunlar, filmler, kitaplar ve diğer eğlence seçenekleri

Öz-izolasyon sırasında zihinsel sağlığınıza da dikkat etmeniz önemlidir. Moralinizi yüksek tutacak ve eğlenmenize yardımcı olacak çözümler geliştirin.

Karantina altında spor yapmak

Bütün dünya COVID-19 pandemisi ile mücadele etmek için evine kapanmış durumda. Hem fiziksel hem de ruhsal olarak dinç olmak için evde spor yapma önerilerimiz:

Bakınız: Evimde Nasıl Spor Yapabilirim?

Gıda ve zaruri ihtiyaç teminine devam edebilmek

Acil durumlarda arayabileceğiniz yakınlarınızın bir listesini çıkarın.

Yiyecek ve zaruri alışveriş ihtiyacınızın temini için bir plan oluşturun.

Motorlu kurye ile gıda temin etmek ve market alışverişi yapmak bir çözümdür.

Ancak böyle bir imkanınız yoksa sizinle aynı evde yaşamayan, sağlıklı ve genç bir yakınınız sizin için alışveriş yapmalı ve alışveriş poşetlerini kapınıza bırakmalı evinizden içeriye girmemeli ve asla temasınız olmamalıdır. Aynı şekilde sizde yakınlarınıza yardım etmelisiniz!

Eğer böyle bir yakınınızda yok ise, evinizdeki en genç ve en sağlıklı durumdaki kişi (mümkünse cerrahi yüz maskesi takarak ve mümkünse eldiven giyerek) alışverişe çıkmalı ve hiç kimseye temas etmemelidir. Alışveriş esnasında ürünleri dokunarak seçmemeli mümkünse mağaza içinde bile durmamalı, satıcıya ürün listesi verip kendisi için hazırlanmış poşeti alıp ödemeyi yapıp evine dönmelidir.

Eğer bu işlemi de yapacak genç ve sağlıklı biri yoksa zaruri ihtiyaçlarınız için polisi arayın. Bu hastalık bulaştırarak birilenin ölmesine neden olmaktan iyidir.