Deri, mukoza, tırnak ve iç organlarda (kemik, akciğer ve gastrointestinal kanal) hastalık tablosuna neden olurlar. Enfeksiyon ajanı, çoğunlukla C. albicans‘tır.

Normal koşullarda hastalık yapmadan bulunan etken, bulunduğu bölgede gelişen değişiklikler sonucunda patojenite kazanır.

Predispozisyon oluşturan faktörler: Obezite, nem ve maserasyon, diyabet, gebelik, geniş spektrumlu antibiyotik kullanımı, oral kontraseptifler, immünsüpresyon ve immünolojik defektler, periferal vasküler yetersizlik, kötü hijyen.

Kandida Türleri

Sınıflandırma:

1. Mukozal ve kutanöz kandidiyazis

Mukozal: oral kandidiyazis, vulvuvajinal kandidiyazis, balanit
Kutanöz: genital balanit, intertrigo, onikomikozis, paronişi
Kr. Mukokutanöz kandidiyazis

2. Sistemik kandidiyazis:özefajit, sistit, endokardit. Vs..

Muköz membran kandidiyazisi

1.Oral kandidiyazis: Oral mukozada grimsi-beyaz, süt kesiği veya kar yağmış manzarasında yapışık plaklar vardır. Grimsi-beyaz membran kaldırıldığında eritematöz zemin ortaya çıkar. Psödomembarnöz, atrofik (eritemztöz), hiperplastik tipleri vardır. En sık psödomembarnöz (pamukçuk görülür).

2. Kandidal perleş: Dudak köşelerinde maserasyon, fissür, hassasiyet ve eritem ile karakterizedir.

3. Vulvovajinal kandidiyazis ve balanit: eritem, ödem, grimsi beyaz plaklar, erode alanlar, kaşıntı ve hassasiyet ile karakterizedir. Plaklara yakın satelit papülopüstüler lezyonlar olabilir. Kadınların üçte ikisi, yaşamları boyunca, en az bir kez kandidyal vulvovajinit atağı geçirmektedir. Oral kontraseptif, geniş spektrumlu antibiyotik ve tamoksifen kullanımı, diyabet ve gebelik predispozan faktörlerdir. Yineleyen enfeksiyonda eşlerin muayenesi gereklidir. Partnerlerde; koronal sulkus ve glans üzerinde eritem, maserasyon, erozyon ve vezikülo-püstüllerle karakterize kandidyal balanit olabilir

Kutanöz Kandidiyazis

1. Kandidal intertrigoda kıvrım yerlerinde kaşıntılı, parlak eritemli, masere plaklar vardır. Kaşıntılı olan lezyonların kenarlarında, sağlam bölge üzerinde eritemli zeminde vezikülo-püstül şeklinde “uydu” (satellit) lezyonlar tipiktir. Bu şikayetler göğüs altlarında, koltuk altlarında, kasıklarda ve parmak aralarında olur.

Bebeklerde genital ve perianal yerleşimli intertrigo “yalancı bez dermatiti” olarak tanımlanır. Perianal bölgeden başlayıp yayılan bu tablo; kıvrım yerlerinin tutulmuş olması, satellit yayılım göstermesi ve nativ preparatta etkenin görülmesiyle “gerçek bez dermatiti”nden kolayca aynlır. Elleri suya sık temas eden kişilerde el parmak aralarında yerleşen tipi erozyo interdijitalis blastomiçetika olarak tanımlanır.

2. Genital kandidiyazis genellikle ağrılı-kaşıntılı vulvovajinitis şeklindedir. İnflame muköz membranlarda grimsi-beyaz plaklar ve beyazımsı genital akıntı vardır. Erüpsiyon kasık kıvrımlarına yayılabilir. Erkeklerde sünnet derisi ile örtülü penis başı, prepusyum ve coronada eritemli ve skuamlı lezyonlar vardır.

3. Kandidalar kronik paronişiye neden olurlar. Elleri suyla sürekli temas eden kişilerde tırnak çevresinde eritem ve ödemle başlar. Proksimal ve bazen lateral tırnak kıvrımı şiş ve kızarıktır. Kutikula kaybolmuştur. Tırnak plağında yapı ve renk (kahverengi-yeşil) değişikliği olabilir. Predispozan faktörler; ıslak işler, periferal dolaşım yetersizliği ve vulval kandidiyazistir.

Kronik mukokutanöz kandidiyazis

Genellikle immün yetmezliği olan küçük çocuklarda görülür. Kronik, tedaviye dirençli deri, tırnak ve mukoza enfeksiyonu ile karakterizedir. Deride hiperkeratozik granülomatöz lezyonlar, oral ve genital mukozada diffüz grimsi-beyaz plaklar, tırnaklarda kalınlaşma ve distrofi olur. Kronik mukokutanöz kandidiyazisin deri lezyonları dermatofit infeksiyonlarını taklit edebilir (dermatofitik tip kandidiyazis).

Kandidid kandida ve ürünlerine karşı gelişen geç tip bir hipersensitivite reaksiyonudur. Eritema annulare sentrifugum, kronik urtiker, ekzematize lezyonlar veya nonspesifik erüpsiyonlar şeklindedir.

Kandidal enfeksiyonların tanısı için nativ preparat ve antibiyotik eklenmiş Sabouraud dextroz agarında kültür yapılır. Histolojik kesitlerlerde PAS boyası ile stratum korneumda kandidalar görülebilir.

Oral Kandidiyaziste Tedavi

Nistatin (100.000 Ü/ml) infantlarda 4×50.000 Ü/gün, erişkinlerde 4×100.000 Ü/gün dozunda, ağızda 5 dakika çalkalanıp yutulacak
Fluconazol 50 mg/gün veya 150 mg/hf, ıtrakonazol 100-200mg /gün, ketokonazol 200mg/gün
Anguler keilit: topikal antifungalller (klotrimazol, oksikonazol, isokonazol)

Kandidiyazis (Monilyazis)