Hemoroid (Basur, Mayasıl) • Hekimim Yanımda

hemoroid - ishal - kabızlık - karın ağrısı - basur mayasıl - HekimimYanimda

Hemoroid, mayasıl ve basur isimleriyle de bilinir. Hemoroid, rektumun alt kısmındaki (makat, anüs) şişmiş kan damarılardır. İç hemoroid genellikle ağrısızdır, ancak kanama eğilimi gösterir. Dış hemoroid ağrıya neden olabilir. Hemoroid (basur, mayasıl), varisli damarlara benzer şekilde anüs ve alt rektumdaki şişmiş kan damarlardır.

Makat çevresinde kanın göllenmiş olduğu damarlar dışarı doğru sarkabilir. Dışarı doğru sarkan içi kan göllenmiş damarlar ağrı ve kanamaya neden olabilir. Kabızlık (büyük tuvaletin sert olması) ve fazlaca ıkınılması gibi durumlarda şişmiş kan damarı (hemoroid) ağrıyabilir veya kanayabilir.

Belirtiler

Hemoroidler, makatta cilt altına yerleşim gösteriyorsa dış hemoroid denir. Bu çeşidi, kaşıntılı veya ağrılı olabilir. Mavimsi rengiyle dışarıdan kolayca görünebilir.

Hemoroid, daha içeride, kalın bağırsağın son kısmında rektum denilen bölgede bulunuyorsa iç hemoroid olarak adlandırılır. İç hemoroidler dokunmaya, gerilmeye veya sıcaklığa duyarlı değildir.

Dış (eksternal) hemoroid belirtileri:

Makat çevresinde ortaya çıkan şiddetli kaşıntı ve rahatsızlık hissi
Dışkılama sonrası parlak kırmızı kan görülmesi
Makat çevresinde kaşıntılı, ağrılı yumru veya şişlik
Oturunca şiddetlenen makat ağrısı
Makatta deri altında ele gelen şişlik hissedilebilir

İç (internal) hemoroid belirtileri:

İçeriden, anüs bölgesinden, dışarıya doğru sarkarak gelen, el ile hissedilen hareketli kitle
Dışkılama sonrsı parlak kırmızı kan görülmesi
Sarkık hemoroidler özellikle kabızlık durumlarında ciddi ağrıya sebep olabilirler.

Nedenleri

Hemoroidler bir çeşit varis hastalığı gibi düşünülebilir. Varis oluşumuna sebep olan, dolaşım sisteminin yavaşlaması bunun sonucunda toplardamarlada kan göllenmesine neden olan durumlar hemoroid oluşumuna da sebep olur.

Uzun süre ayakta hareketsiz durmak bacaklarda varis oluşmasını tetikler, aynı şekilde uzun süre tuvalette hareketsiz oturmak da hemoroid oluşumuna neden olur.

Uzun süre hareketsiz oturmak
Tuvallette uzun süre oturmak
Obezite
Gebelik veya emzirme
Sık görülen kabızlık ve ishal durumu
Yeteri kadar lif/posa tüketmemek
Anal seks veya anüse yabancı cisim sokmak,

internal (iç) ve eksternal (dış) hemoroid temsili görseli

Koruyucu hekimlik

Hemoroidlerden korunmanın en kolay prensibi tuvalette oturulan sürenin kısa ve ıkınmaların mümkün olduğunca az tutulmasıdır.
Yüksek lif içeriği sindirim sistemi için koruyucudur. Lif oranı yüksek gıdalarla beslenme alışkanlığına sahip olmak kabızlıktan korur. Sebze, meyve ve tahıl genel olarak liften zengin besinlerdir.

Lif içeriği en yüksek besinler

Yeteri kadar lif tüketmemek kabızlık riskini arttırır. Kabızlık hem tuvalette oturulan süreyi uzatarak hemoroide zemin hazırlar hem de anal bölgeyi dışkı yaparken tahriş eder.
Düzenli tuvalet alışkanlığı hemoroidden korur. Her sabah kahvaltıdan sonra evden çıkmadan dışkılama alışkanlığı edinmek hem kabızlıktan hem de hemoroidden koruyucudur.

Kabızlığı gastrokolik refleks ve doğru tuvalet alışkanlığı ile yenin

Hemoroid problemleriniz varsa ıkınmamaya gayret edin. Karın iç basıncını arttıran ıkınmalardan kaçınmak gerekir. Özellikle karın kaslarını çokça kullanarak ağırlık kaldırmak karın iç basıcı arttıracak zaten dolaşım bozukluğu sonucu gelişen hemoroidi şiddetlendirecektir.
Kabızlık gibi ishal olunması da tuvalette oturulan süreyi uzatır. Bu sebeple hem kabızlığa neden olacak durumlar hem de ishale neden olacak durumlar hemoroide zemin hazırlar. İshal ya da kabız olmanız durumunda ne kadar hızlı tedavi olursanız, hemoroidden o kadar korunursunuz.
Acılı ve baharat konsantrasyonu yüksek besinlerle beslenmek anal bölge tahrişini arttıracaktır. Dışkılama alışkanlığını bozan ve tuvalette oturduğunuz süreyi uzatan tüm besinlerden uzak durmanız oldukça koruyucudur.
Bol su içmek (günde 1,5-2 litre) rahat dışkılamak için gereklidir. (Su ihtiyacı mevsim, iklim, efor gibi etkenlere göre değişir)

Günlük İçmem Gereken Su Miktarı Ne Kadar?

Uzun süre hareketsiz oturmaktan kaçınmak gerekir. Oturmak anüs damarlarındaki basınçta artışa yol açacağı için basur sebebi olabilir. Özellikle tuvalette oturulan sürenin uzun olmaması gerekir.
Kişisel tuvalet temizliğinizi yaparken elinize kitle geldiğini farkettiğinizde, dışkılama sonrası kan geldiğini gördüğünüz durumda, makat çeverenizde ağrı veya kaşıntı varsa geç kalmadan doktora başvurmak ilerlemiş hemoroidin zararlarından koruyucudur.
Hemoroidi tutan bağ dokuları yaşla birlikte zayıflar ve hemoroid daha fazla büyür ya da sarkar. Düzenli egzersiz ve fazla kiloların olmaması hemen her hastalıktan koruyucudur.

Hemoroid iyileşmesine katkı sağlamanın en kolay prensibi tuvalette oturulan sürenin kısa ve ıkınmaların mümkün olduğunca az olmasını sağlamaktır.

Tedavi

Hemoroidde ilk uygulanacak tedavi beslenme alışkanlığı düzenlemek ve doğru tuvalet alışkanlığını kazandırmaktır. Tuvalette oturulacak süreyi ve tuvalette ıkınmaları kısaltmak gerekir. Lif oranı yüksek sebzeler, meyveler ve tahıllar beslenme alışkanlığının temelini oluşturmalıdır. Karın iç basıncını arttıracak ıkınmalardan kaçınmak gerekir. Hemoroidi olan kişi karın iç basıncını arttırmayan egzersizler yapmalıdır. Ikınmamaya gayret etmelidir.
Beslenme alışkanlığını düzenleyerek kendiliğinden tedavi edilemeyen hemoroidlerde lokal ağrı kesici kremler ve damar düz kas duvarını kasarak kan göllenmesini azaltan ilaçlar denenebilir.
İlk iki basamakla hemoroidal hastalıkların %90 kadarının tedavi edilebileceğini belirtelim. Tedavi edilemeyen diğer %10’luk kısım için cerrahi operasyon gereklidir.

Hemoroid ile ilgili bir hastalığınız olduğunu düşünüyorsanız, makattan (anüsten) kan gelmesi, makatta ağrı veya kaşıntı, makatta ele gelen şişlik gibi şikayetleriniz varsa genel cerrahi bölümünden randevu alarak doktorunuza danışmanızı öneririz.

Makattan taze kan gelmesi; ülseratif kolit, kolon veya rektum kanseri ile divertüküller gibi çok farklı bağırsak hastalıklarının işareti olabilir.

Soru Cevap

Hemoroid nedir?

Makat (anüs) çevresinde veya biraz daha yukarısı olan rektumun alt kısmında görülen kan damarı genişlemelerine hemoroid denir. Kan damarlarının şişmesi ve balon gibi bir yapıya bürünmesine ise hemoroid memesi denir.

Hemoroid neden olur?

Uzun süre oturduğumuzda makat (anüs) çevresinde kanın kalbe dönüşü güçleşir ve kan göllenir. Bu nedenle makat çevresindeki kan damarlarının genişlemesi varis gelişmesine yani hemoroide neden olur. Ikınmak, kabızlık ve uzun süre oturmak hemoroid riskini arttırır.

Hemoroid nasıl geçer?

Kanın makat (anüs) çevresinde daha az göllenmesi ile hemoroid iyileşebilir. Bunun için kabız olmamak önemlidir. Lif içeriği yüksek besinler kabızlıktan korur ve hemoroide iyi gelir. Yine uzun süre oturmak kan göllenmesini arttırarak hemoroid büyümesine neden olur. Bol bol hareket etmek ise kan dolaşımını arttırarak hemoroidin iyileşmesine yardımcı olur.

Hemoroid kendi kendine geçer mi?

Bir çeşit varis (kanın damar içinde göllenmesi) olan hemoroid, kan göllenme nedenleri ortadan kalktığında kendi kendine iyileşebilir. Kaka yapılan sürenin uzun olmaması, uzun süre oturulmaması, fazla ıkınılmaması sağlandığında hemoroid kendiliğinden geçebilir.

Basura ne iyi gelmez?

Kabızlık basura iyi gelmez. Ikınmak ve zor dışkı yapmak makat çevresinde sert dışkı nedeniyle tahrişe neden olur. Kan damarlarındaki tahriş kabızlık nedeniyle ıkınmanın etkisiyle basur gelişmesine neden olabilir. Dolayısıyla sebze ve meyve gibi bol bol lif içeren sağlıklı besinleri tüketmemek, yeteri kadar su içmemek ve uzun süre oturmak basura iyi gelmez!

Basur ağrısına ne iyi gelir?

Anestol Pomad gibi lidokain içeren kremler basur (hemoroid) bölgesine sürüldüğünde yaklaşık 10 dk içinde başlayan ağrı kesici ve uyuşturucu etkisiyle basur ağrısına iyi gelir. Bol bol su içmek ve bol bol sebze meyve tüketmek kakanın yumuşamasını sağlayarak basur ağrısı oluşma riskini düşürür.

Şişen basur memesine ne iyi gelir?

Bir süre oturmamak, bol miktarda su içmek, acı ve tuzlu şeylerden uzak durmak şişen basur memesine iyi gelir. Elma, armut ve ayva gibi bol miktarda lif içeren meyveler ve kuru kayısı gibi kakayı yumuşatan besinler şişen basur memesinin daha fazla tahriş olmasına engel olarak iyileşmeye yardımcıdır.

Basuru rahatlatmak için ne yapılmalı?

Düzenli olarak egzersiz yaparak kan dolaşımını iyileştirmek ve kakanın yumuşak kalmasını sağlayan lif içeriği yönüyle zengin besinleri tercih etmek basuru rahatlatır ve iyileşme sürecini hızlandırır.

Gebelikte hemoroid neden olur?

Gebelik nedeniyle toplam kan hacmi artar. Kanın makat çevresinde göllenme riski artar. Büyüyen rahmin bası yapması ile kanın geri dönüşünün azalması kanın makat (anüs) çevresinde göllenmesine neden olabilir. Gebelik hormonlarının makat çevresinde düz kaslarda gevşemeye neden olması kan göllenme riskini arttırır. Bu durumlarda hemoroid gelişir.

Kaynak: