Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), akciğerlerden tıkanmış hava akışına neden olan kronik enflamatuar bir akciğer hastalığıdır.

Belirtileri arasında solunum zorluğu, öksürük, mukus (balgam) üretimi ve hırıltı (wheezing) vardır.

Hastalığın en sık nedeni sigara dumanına ve tahriş edici gazlara veya partiküllü maddelere uzun süre maruz kalmaktır.

KOAH’lı kişilerde kalp hastalığı, akciğer kanseri ve çeşitli diğer durumlar gelişme riski daha yüksektir.

Amfizem ve kronik seyreden bronşit, KOAH’a katkıda bulunan en yaygın iki durumdur. Kronik bronşit, akciğerlerin hava keselerine (alveoller) hava veren ve taşıyan bronşiyal tüplerin iç duvarının iltihaplanmasıdır. Sürekli öksürük ve mukus (balgam) üretimi ile karakterizedir.

Akciğerlerin havalanmasını sağlayan hava kanallarının son noktası olan bronşiyollerin ucundaki küçük hava depolarının adı alveoldür. Nefes aldığımızda soluduğumuz hava kanallardan geçerek alveolleri doldurur. Sigara dumanı veya zararlı diğer gazlar veya partiküller alveol duvarını tahrip ederse buna amfizem denir. Kısaca amfizem, tahrip olmuş alveol demektir.

KOAH tedavi edilebilir. Doğru yönetim ve irade ile, KOAH’lı çoğu kişi iyi bir semptom kontrolü ve yaşam kalitesi elde edebilir.

Belirtiler

KOAH semptomları sıklıkla belirgin akciğer hasarı oluşana kadar ortaya çıkmaz ve genellikle sigaraya maruz kalma devam ederse, genellikle zamanla kötüleşir. Kronik bronşit için, ana belirti ardışık iki yıl boyunca yılda en az üç ay, günlük öksürük ve mukus (balgam) üretimidir.

KOAH’ın diğer belirti ve semptomları şunları içerebilir:

• Özellikle hareket ve fiziksel aktiviteler sırasında görülen nefes darlığı
• Hırıltı (wheezing)
• Göğüste sıkışma hissi
• Sabah ilk iş olarak, ciğerlerinizdeki aşırı mukus nedeniyle boğazınızı temizlemek zorunda kalmanız, balgam
• Berrak, beyaz, sarı veya yeşilimsi olabilen mukus (balgam) içerebilen kronik bir öksürük
• Dudakların veya tırnak yataklarının mavimsi morumsu renk alması (siyanoz)
• Sık solunum yolu enfeksiyonları geçirmek
• Enerji eksikliği
• İstenmeyen kilo kaybı (KOAH’ın ilerii aşamalarında)
• Ayak bileklerinde, ayaklarda veya bacaklarda şişlik

KOAH’lı kişilerin alevlenme (hastalığın geçici süre şiddetlenmesi) denilen olayları yaşamaları da muhtemeldir; bu sırada semptomları günlük değişime göre daha kötü hale gelir ve en az birkaç gün devam eder.

Nedenleri

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) neden olur?

Gelişmiş ülkelerde KOAH’ın ana nedeni tütün kullanımıdır.

Gelişmekte olan dünyada, KOAH sıklıkla, iyi havalandırılmamış evlerde yaşayan ve yemek pişirmek veya evi ısıtmak için yanan yakıttan çıkan dumanlara maruz kalan insanlarda görülür.

Kronik sigara içenlerin yalnızca yaklaşık yüzde 20 ila 30’unda klinik olarak belirgin KOAH gelişebilir. Uzun süre sigara kullanan veya tütün dumanına maruz kalan bireylerde KOAH tanısı konmasa bile akciğer fonksiyonu azalmış olabilir.

Sigara içicilerinin bazılarında sağlık problemi gelişmesi uzun zaman alırken bazı bireyler daha kısa sürede akciğer hastalıklarına yakalanırlar. Bu durum kısmen genetik, beslenme ve yaşam koşulları gibi farklardan kaynaklanır.

Akciğerler nasıl etkilenir?

Hava, nefes borunuzdan (trakea) aşağıya iner ve iki büyük hava kanalı (bronşlar) içinden akciğerlerinize geçer. Akciğerlerinizin içinde, bu hava kanalları bir ağacın dalları gibi birçok kez daha küçük hava kanallarına ayrılarak bronşiyollere ayrılır. Bronşiyoller havanın alveollere ulaşmasını sağlayan en son ve en ince hava kanallarıdır. Akciğere girdikten sonra bronşları ve bronşiyolleri geçen hava hava keselerine (alveollere) ulaşır.

Hava keseleri çok küçük kan damarlarıyla (kılcal damarlar) doludur ve çok ince duvarlara sahiptir. Soluduğunuz havadaki oksijen buradan kan damarlarına geçer ve kan dolaşımınıza girer. Aynı zamanda, metabolizmanın bir atık ürünü olan karbondioksit gazı kılcal kan damarlarından hava keselerine atılmaktadır. Hava keselerinde kan temiz havaya yani oksijene kavuşmuş olur. Kandaki karbondioksit gazı ise hava keseleri sayesinde atılmış olur.

Akciğerlerde hava keselerindeki hava değişimi, hava keselerinin bir balon gibi hacimlerinin artıp azalmasıyla mümkün olur. Hava keselerinin büyüyüp küçülmelerini sağlayan bir elastikiyetleri vardır.

KOAH, hava keselerinin esnekliklerini yitirmelerine ve aşırı genişlemelerine neden olur. KOAH nedeniyle tam olarak daralamayan hava keselerinde (alveollerde) hava kalır. Nefes verdiğinizde ciğerlerinizden dışarı çıkmasını beklediğimiz havanın bir kısmı dışarı çıkmaz.

Hava yolu tıkanıklığı nedenleri

• Amfizem: Bu akciğer hastalığı, kırılgan alveol duvarların ve alveollerin elastik liflerinin tahrip olmasına neden olur. Küçük solunum yolları nefes verdiğinizde çöker(kollapse olur) ve ciğerlerinizden hava akışını engeller.
• Kronik bronşit: Bu durumda, bronşiyal tüpleriniz iltihaplanır ve daralır ve akciğerleriniz daha fazla mukus üretir ve bu da daralmış tüpleri daha fazla bloke edebilir. Hava yollarınızı temizlemeye çalışan kronik bir öksürük problemi yaşarsınız.

Sigara dumanı ve diğer tahriş edici maddeler

Vakaların çoğunda, KOAH’a yol açan akciğer hasarı uzun süreli sigara içiminden kaynaklanmaktadır. Ancak, hastalığa karşı genetik duyarlılık gibi KOAH gelişiminde rol oynayan başka faktörler de vardır, çünkü sigara içenlerin yalnızca yüzde 20 ila 30’u KOAH geliştirebilir.

Puro dumanı, pasif içicilik, pipo dumanı, hava kirliliği ve işyerinde toza veya dumanlara maruz kalma gibi nedenler de KOAH hastalığı gelişmesine neden olabilir.

Alfa-1-antitripsin eksikliği

KOAH’lı kişilerin yaklaşık yüzde 1’inde, hastalık alfa-1-antitripsin adı verilen düşük protein seviyelerine neden olan genetik bir bozukluktan kaynaklanır. Alfa-1-antitripsin karaciğerde yapılır ve akciğerleri korumak için kan dolaşımına salgılanır. Alfa-1-antitripsin eksikliği, karaciğeri olduğu gibi ciğerleri de etkileyebilir. Akciğer hasarı, sadece uzun sigara öyküsü olan yetişkinlerde değil bebeklerde ve çocuklarda da ortaya çıkabilir.

Alfa-1-antitripsin eksikliğine bağlı KOAH’lı erişkinlerde tedavi seçenekleri, daha sık görülen KOAH’lı kişiler için kullanılan tedavi yöntemleriyle aynıdır. Ek olarak bazı insanlarda, eksik alfa-1-antitripsin proteini replasmanı yapılarak tedavi edilebilir. Böylece akciğerlere daha fazla zarar gelmesini önleyebilir.

Risk Faktörleri

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), gelişmesine neden olacak risk faktörleri şunlardır:

• Tütün dumanına maruz kalmak: KOAH için en önemli risk faktörü uzun süreli sigara içimidir. Ne kadar uzun zamandır ve ne kadar çok paket sigara içerseniz KOAH hastası olma riskiniz de o kadar artar. Pipo içicileri, puro içicileri, esrar içicileri ve pasif içiciler maruz kaldıkları duman miktarınca KOAH riski altındadır.
• Sigara içen astımlı insanlar: Astım, kronik inflamatuar hava yolu hastalığı ve sigara içimi, KOAH riskini daha da arttırır.
• Tozlara ve kimyasallara mesleki nedenlerle maruz kalma: İşyerinde kimyasal duman, buhar ve tozlara uzun süre maruz kalmak ciğerlerinizi tahriş edebilir ve akciğer hastalıklarınızı alevlendirebilir.
• Yanan yakıttan çıkan dumanlara maruz kalma: Gelişmekte olan bölgelerde,ekonomik nedenlerden ötürü iyi havalandırılmamış evlerde yemek pişirmek ve ısıtmak için yanan yakıttan çıkan dumanlara maruz kalan insanlar KOAH hastası olma riski daha yüksektir. Ayrıca uzun süre mangal ve açık ateş dumanına maruz kalmakta ciğerlere zarar verir.
• Yaş: KOAH yıllar içinde yavaşça gelişir, bu nedenle çoğu insan semptomlar başladığında en az 40 yaşındadır.
• Genetik: Yaygın olmayan genetik bozukluk alfa-1-antitripsin eksikliği, bazı KOAH vakalarının nedenidir. Diğer genetik faktörler, muhtemelen bazı sigara içicilerini hastalığa karşı daha hassas hale getirir.

Komplikasyonları

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), aşağıdakiler dahil birçok komplikasyona neden olabilir:

• Solunum yolu enfeksiyonları: KOAH hastalarının soğuk algınlığı, grip ve zatürre yakalama olasılığı daha yüksektir. Herhangi bir solunum yolu enfeksiyonu nefes almayı çok zorlaştırabilir ve akciğer dokusunda daha fazla hasara neden olabilir. Yıllık grip aşısı ve pnömokok pnömonisine karşı düzenli aşılama bazı enfeksiyonları önleyebilir.
• Kalp problemleri: Tam olarak anlaşılmayan nedenlerden dolayı, KOAH kalp krizi de dahil olmak üzere kalp hastalığı riskinizi artırabilir. Sigarayı bırakmak bu riski azaltabilir.
• Akciğer kanseri: KOAH’lı kişilerde akciğer kanseri gelişme riski daha yüksektir. Sigarayı bırakmak bu riski azaltabilir.
• Akciğer arterlerinde yüksek tansiyon (pulmoner hipertansiyon): KOAH, akciğerlerinize kan getiren atardamarlarda yüksek tansiyona neden olabilir.
• Depresyon: Nefes almada zorluk, sizi keyif aldığınız aktiviteler yapmaktan alıkoyabilir. Ve ciddi hastalıklarla uğraşmak depresyonun gelişmesine katkıda bulunabilir. Kendinizi üzgün veya çaresiz hissediyorsanız veya depresyon yaşayabileceğinizi düşünüyorsanız, doktorunuzla konuşun.

Koruyucu hekimlik

Kronik obstrüktif akciğer hastalığına (KOAH), yakalanmaktan nasıl korunabilirim?

Bazı hastalıkların aksine, KOAH açık bir nedene ve açık bir önleme yoluna sahiptir. Vakaların çoğu doğrudan sigara içimi ile ilgilidir ve KOAH’ı önlemenin en iyi yolu asla sigara içmemek – ya da sigarayı bırakmaktır.

Uzun süredir sigara içiyorsanız, sigarayı bırakmak söylenildiği kadar kolay olmayabilir, özellikle daha önce birkaç kez sigarayı bırakmayı denediyseniz. Ancak yine de sigarayı bırakmak için çaba sarfetmeye devam etmelisin. İyi bir sigarayı bırakma programını takip etmek ciğerlerine zarar vermeden önce sigaradan kurtulmanın önemli bir yoludur.

Mesleki olarak kimyasal duman ve toza maruz kalma KOAH için başka bir risk faktörüdür. Bu tip akciğerleri tahriş edici işlerde çalışıyorsanız, işvereninizle konuşun, solunum yollarınızı koruyucu ekipman kullanmak akciğerlerinizi korumanın basit ve iyi bir yoludur.

Tanı

KOAH sıklıkla yanlış tanı almaktadır. Geçmişte sigara içenlere bazen KOAH olduğu söylenebilir, ancak aslında başka daha az yaygın bir akciğer rahatsızlığına sahip olabilirler. Aynı şekilde, KOAH olan birçok kişiye hastalık ilerleyene ve müdahaleler daha az etkili olana kadar teşhis edilemeyebilir.

Doktorunuz, hastalığınızı teşhis etmek için belirti ve semptomlarınızı gözden geçirecek, ailenizi ve tıbbi geçmişinizi sorgulayacak ve akciğerlerinizi tahriş edici özellikle sigara başta olmak üzere, toz ve duman gibi maddelere maruz kalıp kalmadığınızı sorgulayacaktır.

Doktorunuz durumunuzu teşhis etmek için birkaç test isteyebilir. İşte bazıları:

Solunum fonksiyon testleri

Akciğerlerinizin içerisine aldığı ve dışarıya çıkardığı hava miktarını ölçer.

Spirometri en sık kullanılan akciğer fonksiyon testidir. Bu test sırasında, spirometre adı verilen küçük bir makineye bağlı büyük bir tüpe üflemeniz istenir. Bu makine, ciğerlerinizin ne kadar hava tutabildiğini ve ciğerlerinizdeki havayı ne kadar hızlı tahliye edebileceğinizi ölçer.

Spirometri, hastalık belirtileri olmadan önce bile KOAH’ı tespit edebilir. Ayrıca hastalığın ilerlemesini izlemek ve tedavinin ne kadar etkili olduğunu takip etmek için de kullanılabilir. Spirometri bronkodilatör uygulamasının etkisinin ölçümü için sıklıkla kullanılabilir. Diğer akciğer fonksiyon testleri, akciğer hacimlerinin ölçülmesini, yayılma kapasitesini ve nabız oksimetresini içerir.

Göğüs Röntgeni

Göğüs röntgeni, KOAH’ın ana nedenlerinden biri olan amfizemi gösterebilir.

Ayrıca, göğüs röntgeni ile başka akciğer problemleri tespit edilebilir veya kalp yetmezliği var mı yok mu fikir yürütülebilir.

BT taraması

Akciğerlerinizin BT taraması, amfizem tespitine yardımcı olabilir ve KOAH ameliyatından fayda görüp göremeyeceğinizin belirlenmesine yardımcı olabilir. Akciğer kanseri taraması için BT taramaları da kullanılabilir.

Arteriyel kan gazı analizi

Bu kan testi, akciğerlerinizin kanınıza ne kadar oksijen getirebildiğini ve karbondioksiti ne kadar uzaklaştırabildiğini ölçer. Kısacası bu test akciğerlerin temel görevini yerine ne kadar getirebildiğini gösterir.

Laboratuar testleri

Laboratuar testleri KOAH’ı teşhis etmek için kullanılmaz, ancak semptomlarınızın nedenini belirlemek veya başka hastalıkları eleyebilmek için kullanılabilir. Örneğin, Bazı KOAH vakalarının nedeni olabilecek genetik bozukluk alfa-1-antitripsin eksikliğiniz olup olmadığını belirlemek için laboratuvar testleri kullanılabilir. Alfa-1-antitripsin düzeyinizin ölçümü, aile kökenli bir KOAH öykünüz varsa ve 45 yaş altı gibi genç bir yaşta KOAH gelişirse yapılabilir.

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) tedavisi, sigarayı tamamen bırakarak, zararlı dumanlardan uzak durarak, bronkodilatatör ve inhale steroidler gibi ilaçlar kullanarak ve gerektiğinde diğer bazı ilaçları kullanarak yapılır. Gerektiğinde cerrahi ameliyet da yapılabilir.

Tedavi

KOAH tanısı dünyanın sonu değildir. Çoğu hasta, hastalığın hafif ve erken formlarında tespit edilir ve sigarayı bırakma dışında çok az tedaviye ihtiyaç duyulur. Hastalığın daha ileri evrelerinde bile, semptomları kontrol edebilen, komplikasyon ve alevlenme riskinizi azaltabilecek ve aktif bir yaşam sürdürme yeteneğinizi artırabilen etkili tedaviler mevcuttur.

Sigara bırakma

KOAH için herhangi bir tedavi planındaki en önemli adım, sigarayı tamamen bırakmaktır. Uzun süredir sigara içiyorsanız, sigarayı bırakmak söylenildiği kadar kolay olmayabilir. Özellikle daha önce birkaç kez sigarayı bırakmayı denediyseniz. Ancak yine de sigarayı bırakmak için çaba sarfetmeye devam etmelisin.

Doktorunuzla nikotin replasman ürünleri ve yardımcı olabilecek ilaçların yanı sıra relapsların nasıl kullanılacağını konuşun. Aynı zamanda, mümkün olduğunda pasif içicilikten ve çevrenizdeki sigara dumanına maruz kalmaktan kurtulun.

İlaç kullanma

Doktorlar, KOAH semptomlarını ve komplikasyonlarını tedavi etmek için çeşitli ilaçlar kullanır. Bazı ilaçları düzenli olarak kullanmanız gerekirken ve bazılarını da ihtiyaç duyduğunuzda kullanabilirsiniz.

Bronkodilatörler

Genellikle inhalatörle gelen bu ilaçlar hava yollarındaki kasları gevşetir. Bu, öksürüğü ve nefes darlığını gidermeye ve nefes almayı kolaylaştırmaya yardımcı olabilir.

Hastalığınızın ciddiyetine bağlı olarak;

• akut durumlarda kullanılmak üzere veya aktivitelerden önce kısa etkili bir bronkodilatöre,
• her gün düzenli olarak kullandığınız uzun etkili bir bronkodilatöre
• her ikisine birden

ihtiyacınız olabilir.

Kısa etkili bronkodilatörler arasında albuterol (ProAir HFA, Ventolin HFA, diğerleri), levalbuterol (Xopenex HFA) ve ipratropium (Atrovent) bulunur. Uzun etkili bronkodilatörler arasında tiotropiyum (Spiriva), salmeterol (Serevent), formoterol (Foradil, Perforomist), arformoterol (Brovana), indacaterol (Arcapta) ve aklidinyum (Tudorza) bulunur.

İnhale steroidler

Solunan kortikosteroid ilaçlar hava yolu iltihabını azaltabilir ve alevlenmeleri önleyebilir. Yan etkileri morarma, oral enfeksiyonlar ve ses kısıklığı olabilir. Bu ilaçlar sıklıkla KOAH alevlenmesi olan kişiler için yararlıdır. Flutikazon (Flovent HFA, Flonase, diğerleri) ve budesonid (Pulmicort Flexhaler, Uceris, diğerleri) inhale steroidlerin örnekleridir.

Kombinasyon inhalatörleri

Bazı ilaçlar bronkodilatörleri ve inhale steroidleri birleştirir. Salmeterol ve flutikazon (Advair) ve formoterol ve budesonid (Symbicort), birleşik inhaler örnekleridir.

Oral steroidler

Orta veya şiddetli akut alevlenme olan kişilerde kısa süreli (örneğin beş gün) oral kortikosteroidler KOAH’ın kötüleşmesini önler. Bununla birlikte, bu ilaçların uzun süreli kullanımı kilo alımı, diyabet, osteoporoz, katarakt ve artmış enfeksiyon riski gibi ciddi yan etkilere neden olabilir.

Fosfodiesteraz-4 inhibitörleri

Ciddi KOAH hastaları ve kronik bronşit semptomları için onaylanmış yeni bir ilaç türü, bir fosfodiesteraz-4 inhibitörü olan roflumilast’tır (Daliresp). Bu ilaç hava yolu iltihabını azaltır ve hava yollarını rahatlatır. Yaygın yan etkiler arasında diyare ve kilo kaybı bulunur.

Teofilin

Bu çok ucuz ilaç, nefes almayı iyileştirmeye ve alevlenmeleri önlemeye yardımcı olabilir. Yan etkileri mide bulantısı, baş ağrısı, hızlı kalp atışı ve titreme olabilir. Yan etkiler dozla ilişkilidir ve düşük dozlar önerilmektedir.

Antibiyotik

Akut bronşit, zatürree ve grip gibi solunum yolu enfeksiyonları, KOAH semptomlarını şiddetlendirebilir. Antibiyotikler akut alevlenmelerin tedavisinde yardımcı olur, ancak genellikle akut alevlenmelerin önlenmesi için kullanılması önerilmez.

Bununla birlikte, yakın tarihli bir çalışma, bir antibiyotik olan azitromisinin alevlenmeleri önlediğini göstermektedir, ancak bunun antibiyotik etkisinden mi yoksa anti-enflamatuar özelliklerinden mi kaynaklandığı açık değildir.

Akciğer terapileri

Doktorlar bu ek tedavileri genellikle orta veya şiddetli KOAH’lı insanlar için önerirler:

Oksijen terapisi

Kanınızda yeterince oksijen yoksa, ek oksijene ihtiyacınız olabilir. Akciğerlerinize oksijen sağlayan, cihazlarınızı çalıştırmak ve şehir içinde dolaşmak için yanınıza alabileceğiniz hafif, taşınabilir üniteler de dahil olmak üzere çeşitli cihazlar vardır.

KOAH’lı bazı insanlar sadece aktiviteler sırasında veya uyurken oksijen kullanırlar. Diğerleri her zaman oksijen kullanır. Oksijen tedavisi yaşam kalitesini artırabilir ve yaşamı uzattığı kanıtlanmış tek KOAH tedavisidir. İhtiyaçlarınız ve seçenekleriniz hakkında doktorunuzla konuşun.

Pulmoner rehabilitasyon programı

Bu programlar genellikle egzersiz eğitimi, beslenme önerileri ve danışmanlığı birleştirir. Rehabilitasyon programınızı ihtiyaçlarınızı karşılayacak şekilde düzenleyebilecek çeşitli uzmanlarla çalışacaksınız.

Pulmoner rehabilitasyon hastanede yatış sürenizi kısaltabilir, günlük aktivitelere katılma yeteneğinizi artırabilir ve yaşam kalitenizi artırabilir. Bir programa yönlendirilmeniz hakkında doktorunuzla konuşun.

KOAH alevlenmeleri

Düzenli olarak ilaçlarınızı kullanıyor olmanıza rağmen bile, hastalık semptomlarınızın günler veya haftalar boyunca kötüleştiği zamanlarla karşılaşabilirsiniz. Buna akut alevlenme denir ve acil tedavi alamazsanız akciğer yetmezliğine yol açabilir.

Alevlenmeler, solunum yolu enfeksiyonu, hava kirliliği veya diğer iltihaplanma tetikleyicilerinden kaynaklanabilir. Sebep ne olursa olsun, öksürüğünüzde artış ve mukusunuzda (balgam) değişiklik olduğunu fark ederseniz veya nefes alıp vermeleriniz zorlaşma problemi yaşıyorsanız acil tıbbi yardım istemeniz önemlidir.

KOAH alevlenmeleri yaşadığınızda, hastanede ek ilaçlara (antibiyotik, steroid veya her ikisi gibi), ek oksijene veya tedaviye ihtiyacınız olabilir.

Belirtiler düzeldiğinde doktorunuz, kullanıyorsanız sigarayı bırakmanızı tavsiye edecektir. İnhale steroidler, uzun süre etkili bronkodilatörler veya diğer ilaçlar gibi gelecekteki alevlenmeleri önlemek için reçete düzenleyebilir. Yeniden alevlenme yaşamamanız için önerilerde bulunabilir. Yıllık grip aşısı yaptırma ve mümkünse hava kirliliğinden kaçınma gibi önlemler önerebilir.

Soğuk Algınlığına İyi Gelen Yiyecekler

Cerrahi tedavi seçenekleri

Bazı ciddi amfizem formlarına sahip hastalar sadece medikal ilaçlarla uygulanan tedavilerden yeterince yardım görmüyorsa cerrahi tedavi seçenekleri gündeme gelir. Cerrahi seçenekler şunları içerir:

Akciğer hacim küçültme ameliyatı

Cerrah, akciğerin üst kısmında hasta ve fonksiyonlarını yerine getireyen akciğer kısmını çıkarır. Böylece göğüs boluğunda yer açılır. İşlevsiz ve hasta akciğer kısmının çıkarılmasıyla açılan yeri sağlam akciğer kısımları genişleyerek doldurması beklenir. Kendine daha geniş çalışma alanı bulan sağlam akciğer kısımları, tamamen sağlıklı akciğer kadar olmasa da daha fazla hava giriş çıkışı yeteneği kazanır. Bazı insanlarda, bu ameliyat yaşam kalitesini iyileştirebilir ve hayatta kalma süresini uzatabilir.

Akciğer nakli

Akciğer nakli, belirli kriterleri karşılayan bazı insanlar için bir tedavi seçeneği olabilir. Transplantasyon (akciğer nakli) nefes almanızı rahatlatabilir ve aktif yaşama yeteneğinizi artırabilir.

Bununla birlikte, organ reddi gibi önemli riskleri olan büyük bir operasyondur ve ömür boyu immün baskılayıcı ilaçların alınması gerekir.

Büllektomi

Hava keselerinin duvarları tahrip olduğunda akciğerlerde büyük hava boşlukları (bül) oluşur. Bu büller çok büyüyebilir ve solunum problemlerine neden olabilir. Bir büllektomide, doktorlar hava akışını iyileştirmeye yardımcı olmak için bülleri akciğerlerden uzaklaştırır.

Nasıl korunabilirim?

KOAH’ınız varsa daha iyi hissetmek ve akciğerlerinize verilen hasarı yavaşlatmak için şu önlemleri alabilirsiniz:

• Solunumunuzu kontrol edin: Gün boyunca daha verimli nefes alma teknikleri hakkında doktorunuz veya solunum terapistinizle konuşun. Ayrıca nefes darlığı çekerken kullanabileceğiniz solunum pozisyonları ve rahatlama tekniklerini de tartıştığınızdan emin olun.
• Hava yollarını temizle: KOAH hastalarında, sümük hava yollarında toplanma eğilimindedir ve temizlenmesi zor olabilir. Kontrollü öksürme, bol su içmek ve nemlendirici kullanmak yardımcı olabilir.
• Düzenli egzersiz yapmak: Nefes almakta zorlandığınızda egzersiz yapmak zor görünebilir, ancak düzenli egzersiz yapmak genel gücünüzü ve dayanıklılığınızı artırabilir ve solunum kaslarınızı güçlendirir. Hangi aktivitelerin sizin için uygun olduğunu doktorunuzla görüşün.
• Sağlıklı yiyecekler yiyin: Sağlıklı bir diyet gücünüzü korumanıza yardımcı olabilir. Zayıfysanız, doktorunuz besin takviyesi önerebilir. Aşırı kiloluysanız, kilo vermek, özellikle egzersiz zamanlarında nefes alıp vermenize önemli ölçüde yardımcı olabilir.
• Duman ve hava kirliliğinden kaçının: Sigarayı bırakmanın yanı sıra, başkalarının sigara içtiği yerlerden kaçınmak önemlidir. pasif içicilik daha fazla akciğer hasarına neden olabilir. İş yerinde veya başka yerlerde karşılaştığınız diğer hava kirliliği türleri de ciğerlerinizi tahriş edebilir.
• Düzenli olarak doktorunuza görünün: Kendinizi iyi hissetseniz bile randevu programınıza bağlı kalın. Akciğer fonksiyonunuzu düzenli olarak izlemek önemlidir. Ayrıca, KOAH’ınızı kötüleştirebilecek enfeksiyonları önlemeye yardımcı olmak için yıllık grip aşılarınızı aldığınızdan emin olun. Pnömokok aşısına ihtiyaç duyduğunuzda doktorunuza danışın. Kötüleşen semptomlarınız varsa veya enfeksiyon belirtileri fark ederseniz doktorunuza bildirin.

KOAH ile yaşamak

KOAH ile yaşamak zor olabilir özellikle yeterli nefes almak zorlaşabilir. Daha önce zevk aldığınız bazı aktivitelerden vazgeçmeniz gerekebilir. Aileniz ve arkadaşlarınız bazı değişikliklere alışmakta zorluk çekebilir.

KOAH için hangi doktora gitmeliyim?

Aile hekiminiz veya diğer birinci basamak doktorunuz KOAH olduğunuzdan şüpheleniyorsa, muhtemelen akciğer hastalıkları konusunda uzmanlaşmış bir doktor olan bir pulmonoloğa yönlendirileceksiniz.

Doktora gitmeden önce neler yapabilirsin?

Doktorunuzla olan randevunuzdan önce, aşağıdaki soruları cevaplayan bir liste hazırlamak isteyebilirsiniz:

• Hangi semptomları yaşıyorsun? Ne zaman başladılar?
• Belirtilerinizi ve şikayetlerinizi daha da kötüleştiren veya daha iyi hale getiren şeyler nelerdir?
• Ailenizde KOAH hastalığı olan var mı?
• KOAH için daha önce herhangi bir tedavi gördünüz mü? Eğer öyleyse, neydi ve yardımı oldu mu?
• Yüksek tansiyonunuz veya kalbiniz için beta bloker kullandınız mı?
• Tedavisini gördüğünüz başka tıbbi hastalıklarınız var mı?
• Hangi ilaçları ve takviyeleri düzenli olarak alıyorsunuz?

Randevunuzda size eşlik edecek bir arkadaşınızın veya ailenizden birinin olmasını isteyebilirsiniz. Çoğunlukla, KOAH gibi karmaşık bir tıbbi sorun hakkında doktorunuzu dinlerken iki kişi bir kişiden daha çok şey anlayacaktır. Size yardımcı olabilecek bilgileri not alın.

Muayene esnasında doktorunuz size neler sorabilir?

Doktorunuz size aşağıdakiler gibi bir takım sorular yöneltebilir:

• Ne zamandır öksürüyorsun?
• Sık sık ve basit işlerde bile nefes darlığı çekiyor musunuz?
• Nefes alırken herhangi bir hırıltı fark ettiniz mi?
• Sigara kullanıyor musunuz ya da geçmişte sigara kullandınız mı?
• Sigarayı bırakma konusunda yardım ister misiniz?

Kaynak: mayoclinic.org