Gözlerde Arpacık (Hordeolum)

Arpacık (Hordeolum) göz kapaklarındaki içi iltihapla dolu, sivilce veya çıban benzeri yumrular olarak görünen bir göz hastalığıdır.

Arpacık nedir?

Arpacık (hordeolum), göz kapağının kenarına yakın, çıban veya sivilce gibi görülebilecek kırmızı, ağrılı bir topaktır. Göz kapağındaki yağ bezlerinde iltihap gelişmesiyle oluşur.

Arpacıklar genellikle göz kapağının dış tarafında olur (eksternal hordeolum). Ancak bazen, göz kapağının iç kısmında yerleşebilir (internal hordeolum). Şişkinliğin içi genellikle içi iltihap ile doludur.

Birkaç gün içinde kendi kendine kaybolmaya başlayabilir. Göz kapağınızda şişlik olan bölgeye ılık bir bez uygulayarak ağrıyı hafifletebilirsiniz.

Şalazyon nedir?

Göz kapağının iltihaplanmasıyla görülen bir başka hastalığın adı ise şalazyondur.

Göz kapağı kenarındaki kipriklerin hemen arkasında, küçük yağ bezlerinden birinde tıkanma olursa şalazyon meydana gelir.

Şalazyon genellikle ağrı yapmaz ve genellikle göz kapağının iç kısmında görülür. Arpacık ise genellikle göz kapağının dış kısmında görülür. Her ikisi de benzer şekilde tedavi edilir.

Belirtiler

Arpacık belirtileri:

• Göz kapağı üzerinde çıban veya sivilce benzeri kırmızı bir yumru
• Göz kapağı ağrısı
• Gözlerde yaşarma
• Göz kapağı şişmesi

Ne zaman doktora görünmeliyim?

Çoğu arpacık gözünüze ve görme yeteneğinize zarar vermez ve görme yeteneğinizi açıkça etkilemez.

Öncelikle kendi kendinize basit bir tedavi deneyin. Göz kapağınıza günde 5-10 dakika ılık suyla ıslatılmış küçük bir havlu ile masaj yapın.

1. Göz kapaklarınızı kapayın ve üzerine ılık suyla ıslatılmış bir havlu serin.
2. Havlunun ısısı düşünce üzerine yeniden ılık su ile tekrar ıslatın.
3. Buna 5 ila 10 dakika devam edin. Sonra göz kapağına hafifçe masaj yapın.
4. Bunu günde iki ya da üç kez tekrarlamak, arpacığı kendi kendine tahliye etmeye teşvik edebilir.

Eğer;

• 48 saat içerisinde iyileşmeye başlamıyorsa,
• Kırmızılık ve şişlik göz kapağınız boyunca büyümeye devam ediyorsa
• Yüzünüzde yanağınızda kızarıklıklar oluşuyor/büyüyorsa

Lütfen doktorunuza görünün!

Nedenleri

Arpacık, göz kapağındaki yağ bezlerinin enfeksiyonu sonucu oluşur. Bu enfeksiyonların çoğundan stafilokok grubu bakteriler sorumludur. Stafilokok grubu bakteriler cilt üzerinde doğal olarak bulunur.

Göz kapaklarındaki enfeksiyon göze yayılırsa, Konjonktivit (gözlerde kızarma) gelişebilir.

Ellerin gözlere temasıyla gözlere bulaş olması önemlidir. Bu nedenle eller yıkanmadan gözlere dokunmamak, kontakt lens takmamak önemlidir.

Risk faktörleri

Göz kapaklarındaki yağ bezlerinde enfeksiyon gelişmesi riskini arttıracak durumlar:

• Yıkanmamış (kirli ellerle) göz kapaklarına dokunmak
• Öncelikle ellerinizi yıkamadan veya tamamen dezenfekte etmeden kontakt lens takmak
• Göz makyajını temizlemeden uyumak, gece boyunca gözlerin makyajlı kalması
• Eski veya süresi dolmuş kozmetik malzemeleri kullanmak
• Göz kapağı kenarı boyunca blefarit gibi kronik bir enfeksiyonun bulunması
• Rosacea hastalığı: yüz kızarıklığı ile karakterize bir cilt hastalığıdır.

Koruyucu hekimlik

Göz ve göz kapağında oluşabilecek enfeksiyonlardan nasıl korunabilirim? Göz enfeksiyonlarını önlemek için:

• Ellerinizi yıkayın! Ellerinizi ılık suyla ve dezenfektan özellikli temizleyicilerle yıkayın ve ellerinizi yıkamadan gözlerinize sürmeyin.
• Kozmetiklere dikkat edin! Eski kozmetik ürünlerinizi atarak tekrarlayan göz enfeksiyonu riskinizi azaltabilirsiniz. Kozmetiklerinizi başkalarıyla paylaşmayın. Gece göz makyajı yapmayın ya da uyumadan önce iyice temizleyin.
• Kontakt lenslerinizin temiz olduğundan emin olun! Kontakt lens takıyorsanız, onları kullanmadan önce ellerinizi iyice yıkayın ve dezenfekte etme konusunda doktorunuzun tavsiyelerine uyun.
• Sıcak kompres uygulayın! Eğer daha önce arpacık hastalığı geçirdiyseniz, gözlerinize düzenli olarak sıcak kompres uygulamak hastalığınızın tekrarlamasını önleyebilir.
• Gözlerinizde çapaklanma ve kızarıklık varsa blefarit hakkındaki yazımızı mutlaka okuyun ve blefaritinizi kontrol altında tutmak için gerekirse göz doktorunuza danışın.

Tanı

Doktorunuz sadece bakarak hordeolum tanısı koyabilir. Gerekirse mercek kullanabilir.

Tedavi

Arpacık bazen tedavi gerektirmeyebilir ve kendiliğinden geçebilir. Ancak nüks etme ihtimali yüksektir.

Devam eden veya tekrarlayan bir arpacık sorunu için doktorunuz şunlara benzer bir tedavi uygulayabilir:

Antibiyotik tedavisi

Doktorunuz, göz kapağınıza uygulanacak antibiyotik damlalarını veya topikal bir antibiyotik kremini reçete edebilir. Göz kapağı enfeksiyonunuz devam ederse veya enfeksiyonunuz göz kapağınızın dışına yayılırsa, doktorunuz tablet veya hap şeklinde antibiyotik reçete edebilir.

Baskıyı azaltmak için basit cerrahi

Tedavilere rağmen arpacığınız küçülmezse doktorunuz şişmiş enfeksiyon bölgesine mini kesi atabilir. Bu kesinin amacı içi iltihap dolu şişkinliğin içerisindeki enfeksiyonu boşaltarak şişliği ve ağrıyı azaltmaktır. Ayrıca iltihabın drenajı ile iyileşme hızlandırılmış olur.

Öneriler

• Arpacığınıza dokunmayın. Onu sıkmayın. İçini boşaltmaya çalışmayın. Sıkılması veya içinin boşaltılmaya çalışılması enfeksiyonun göze ve çevreye yayılmasına neden olabilir.
• Göz kapağınızı temizleyin. Yüzünüzü ve özellikle göz kapaklarınızı göz yakmayan temizleyicilerle temizleyin. Ilık suya göz yakmayan bebek şampuanlarıyla karıştırarak yüzünüzü iyice yıkayın ve durulayın.
• Göz kapağınıza günde 5-10 dakika ılık suyla ıslatılmış küçük bir havlu ile masaj yapın.
• Gözlerinizi temiz tutun. İyileşene kadar göz makyajı yapmayın.
• Arpacığınız iyileşene kadar kontakt lens kullanmamaya dikkat edin. Kontakt lensinize enfeksiyon temas etmemeli. Göz enfeksiyonunuz tamamen iyileşene kadar gözlük kullanmayı tercih edin.

Eğer gözünüzdeki şişlik ve ağrı, önerilerimize rağmen 2 günde kendiliğinden iyileşmediyse veya ağrı ve kızarıklığında azalma yoksa aile hekiminize müraacat edebilirsiniz. Özellikle görmenizi etkileyen veya başka önemli durumların varlığında aile hekiminiz sizi göz doktoruna yönlendirebilir.

Soru Cevap

Kaynak:

1. https://www.mayoclinic.org
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov