Gastroözofageal Reflü

Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH), mide asidinin sık sık mideden yemek borusuna doğru geri kaçışı ile oluşur (1).

Reflü nedir?

Mide içeriğinin patolojik şekilde mideden özefagusa doğru geri kaçışı gastroözefageal reflü’dür. Özefagusun mide ile birleştiği yerde kapak gibi çalışan bir darlık (sfinkter) vardır. Bu darlıktaki hasar veya daralma fonksiyonunun kaybı sonrası reflü gelişir.

Reflü gibi hastalıklar yanlış beslenme ve yanlış yaşam biçimlerinin uzun sürede ortaya çıkardığı hastalıklardandır.

Örneğin asit oranı yüksek diyet ve kalitesiz yağlı gıdalarla sık beslenmeler mide içeriğini olması gerekenden daha asidik hale getirir.

Yediğimiz gıdalar içeriğine ve sindirilme süresine bağlı olarak yaklaşık 60 ile 90 dakika arasında değişen süreyle midede asitle sindirildikten sonra ince barsaklara geçer ve yemek borusuyla olabilecek temasları son bulur. Bu nedenle yemek yedikten sonraki 90 dakika vücudun dik pozisyonda kalması midedeki asitle karışık yemeğin geri kaçışını engeller.

Aynı şekilde yemeklerden sonraki ilk 90 dakika içerisindeki yer çekimine dik olacak şekilde kanepeye uzanmak, yatakta uyumak ya da amuda kalkmak gibi pozisyonlar ya da aktif agresif hareketlerde bulunmak yemek borusu ile mide arasındaki kapak fonksiyonu gören darlığı zorlar ve mide içeriğinin geriye kaçışını arttırır.

Bu yanlış beslenme ve yanlış yaşam hali devam ettikçe üst sindirim sistemimiz daha fazla zarar görür ve hastalar göğüs kafesinin arkasında yanma hissederler. Reflü bazen yemek borusunun arkasındaki yanmanın yanı sıra ağza gıdaların ve acı suyun gelmesine sebep olabilir. Bu yanma acı hisleri sıklıkla yemeklerden sonra olur.

Belirtiler

Mide asidinin oluşturduğu asit-reflü belirtileri:

• Genellikle yemek yedikten sonra mide yanması ve mide ekşimesi
• Yemek yedikten sonra ağza acı su gelmesi (Regürjitasyon)
• Göğüs ağrısı
• Yutma zorluğu

Geceleri mide içeriğindeki sıvının boğaza kadar geri kaçması nedeniyle görülebilecek belirtiler:

• Kronik öksürük
• Larenjit (gırtlak iltihabı, ses tellerini tutabilir)
• Yeni başlayan veya kötüleşen astım şikayetleri
• Uyku bozukluğu

Koruyucu hekimlik

1. Reflü yanlış beslenme ve yanlış yaşam biçimlerinin uzun sürede ortaya çıkardığı hastalıklardandır.
2. Tıka basa yemek yiyerek mideyi besinlerle doldurmak mide basıncını arttırarak geriye doğru asit kaçışını arttıracaktır. Öğünlerde midenizin tamamen dolmamasına ve doymadan kalkmaya dikkat etmek reflü ve gastrit gibi birçok hastalıklardan koruyacağı gibi yemek sonrası bitkinlik ve enerji kaybından da koruyacaktır.
3. Asit oranı yüksek diyet, salçalı-soslu besinler, fazla çay veya kahve tüketilmesi, gazlı içecekler, kalitesiz yağlı veya kızartmalı gıdalarla sık beslenmeler mide içeriğini olması gerekenden daha asidik yani yakıcı ve zararlı hale getirir.
4. Obezite karın içi basıncı arttırarak reflü olma olasılığını arttırır. Karın içindeki aşırı yağlanma, karın içi boşluktaki basıncı arttırdığından mideye baskı yapar ve reflü oluşumu kolaylık kazanır.
5. Gebelik ve karnı sıkıca saran korse gibi giyecekler, karın içi basıncının arttırarak obezite gibi reflüye neden olurlar.
6. Yediğimiz gıdaların mideden boşalıp barsaklara geçmesi yaklaşık 60-90 dakikadır. Bu süre içerisinde dik pozisyonda kalmak koruyucudur. Yemeklerden sonraki 90 dakika uyumamak ve mümkünse eğik pozisyonda durmamak reflüden koruyucudur.
7. Bazı ilaçlar(ağrı kesici ilaçlar ve bazı antibiyotikler midede yanma yapabilirler), alkol, sigara, stres reflüye neden olabilir.

Gastrit

Tedavi

Mide içeriğindeki asitin yukarı yemek borusuna doğru kaçışını engelleyebilecek veya mide asit seviyesini rahatlatabilecek ilaçlar ile reflü tedavisi sağlanabilir.

Anti-asit özellikli gastroözefageal reflü ilaçları:

• Gaviscon
• Rennie
• Gastren
• Pronat
• Gasvin
• Refcon

Bu ilaçlar genel olarak aljinat, sodyum bikarbonat ve kalsiyum karbonat gibi etken maddelerin kombinasyonlarıyla hazırlanır.

Aljinat (aljinik asit)

Aljinat (aljinik asit) mide asidi içeriğinde yüzen fiziksel bir bariyer oluşturur ve yemek borusuna asit geri akışını azaltır. Gastroözofageal reflü hastalığı ve hazımsızlık tedavisinde faydalıdır.

Sodyum bikarbonat

Kabartma tozu olarak da bilinen sodyum bikarbonat, aşırı mide asidini nötralize ederek mide ekşimesi, mide yanması veya asit-reflü gibi hazımsızlık sorunlarını gidermek için kullanılır.

Kalsiyum karbonat

Kalsiyum karbonat, midenin ana asidi olan hidroklorik asidi nötralize eder. Özofagus asidini hızla nötralize eder ve reflüyü önleyebilir.

Kalsiyum karbonat ayrıca mide ekşimesi, hazımsızlık ve mide yanmasını gidermek için bir anti-asit olarak kullanılır.

Proton pompa inhibitörleri (PPİ)

Proton pompa inhibitörleri (PPİ), midenin ürettiği asit miktarını azaltırlar. Mide koruyucu olarak anılan bu ilaçlar ortalama 24 saat kadar etkilidirler.

Mide asidi üretimini engelleyerek ve azaltarak, asidin oluşturduğu yakıcı etkiyi hafifletirler. Hasar görmüş özofagus veya mide dokusunun iyileşmesi için zaman kazandırırlar.