Hipotiroidi Nedenleri

Hipotiroidi neden olur ve nedenleri nelerdir? Hipotiroidi, boynun ön tarafında bulunan tiroit bezinin az çalışması ve yeteri kadar tiroid hormonu üretememesi nedeniyle olur. Tiroid hormonunun azalmasına neden olabilecek bazı durumlar:

Tiroid bezinin T3 ve T4 tiroid hormonlarını yeteri kadar üretememesine böylece hipotiroidi hastalığına neden olan durumlar şöyledir.

Otoimmün hastalık (Hashimoto tiroiditi)

Hipotiroidizmin en yaygın nedeni, Hashimoto tiroiditi olarak bilinen bir otoimmün bozukluktur.

Otoimmün hastalıklar, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücudun normal dokularına saldırdığı bir durumdur. Bazen bu saldırıdan tiroid hormonları da etkilenir.

Vücudun neden kendisine saldırdığı net olarak tanımlanamıyor. Bu durum, genlerin ve çevresel faktörlerin kombine etkisiyle ortaya çıkan bir durum olabilir.

Otoimmün hastalıklarda ortaya çıkan antikorlar tiroidin hormon üretme yeteneğini etkileyerek hipotiroidiye yani yeterli tiroid hormonu üretilememesine neden olabilir.

Hipertiroidi tedavisine aşırı yanıt

Tiroid hormonunun normalden daha fazla tiroid hormonu üretmesine hipertiroidi denir. Hipertiroidi rahatsızlığı olan hastalar genellikle radyoaktif iyot veya anti-tiroid ilaçlarla tedavi edilir.

Bu tedavilerin amacı tiroid fonksiyonunu normale döndürmektir.

Ancak bazen, hipertiroidizmin düzeltilmesi için uygulanan tedavi tiroid hormonu üretimini çok fazla düşürerek kalıcı hipotiroidiye neden olabilir.

Tiroid ameliyatı

Tiroid bezinizin bir cerrah tarafından, tamamının ya da büyük bir bölümünün çıkarılması, tiroid hormonu üretimini azaltabilir veya durdurabilir. Bu durumda ömür boyu tiroid hormonu alınması gerekir.

Radyasyon tedavisi

Baş ve boyun bölgesini etkileyen kanserleri tedavi etmek için kullanılan radyasyon tedavisi esnasında boynun hemen ön tarafında bulunan tiroid bezi olumsuz etkilenebilir. Tiroid bezi yeterli tiroid hormonunu üretemez hale gelebilir. Bu durumda hipotiroidi gelişir.

Bazı ilaçlar

Hipotiroidi nedenleri arasında bazı ilaçalar da bulunur.

Bu ilaçlardan biri, belirli psikiyatrik bozuklukları tedavi etmek için kullanılan lityumdur. Lityum kullanıyorsanız, doktorunuza tiroid beziniz üzerindeki etkisini danışabilirsiniz.

Hipotiroidizm daha düşük ihtimalle de olsa aşağıdaki durumlar nedeniyle de gelişebilir:

Doğuştan hipotiroidi

Doğumsal hipotiroidi doğumda başlayan tiroid hormon eksikliğidir.

Hipotiroidili bebeklerde tiroid bezi hiç gelişmemiş ya da normalden daha küçük gelişmiş olabileceği gibi normal büyüklükte olsa da iyi çalışmadığından tiroid hormonu üretimi yetersizdir.

Tiroid hormonları bebek ve çocuklarda büyüme, bebeklerde beyin gelişiminin normal ilerlemesi için son derece önemlidir. Tiroid hormon eksikliği (hipotiroidi) bebekte büyüme ve zihinsel gelişmeyi olumsuz etkiler.

Hipotiroidili bebeklerin bir kısmında yaşamın ilk ayında bazı belirtiler görülebilir, örneğin uzamış sarılık, kabızlık, hareketlerde azalma, günü uyuyarak geçirme, kalın sesle ağlama, vb.

Genellikle doğuştan hipotiroidili bebekler doğumda ve ilk bir aylık sürede normal görünür.

Ülkemizde bebekler doğuştan hipotiroidi yönüyle taranmaktadır: Yenidoğan Metabolik ve Endokrin Hastalık Tarama Programı (NTP)

Hipofiz bezi bozukluğu

Tiroid bezinin T3 ve T4 gibi tiroid hormonlarını üretebilmesi için beyindeki hipofiz bezinden uyarı almalıdır. Bu uyarı, beyindeki hipofiz bezinden üretilen tiroid uyarıcı hormon (TSH) tarafından gerçekleştirilir. Eğer hipofiz bezini olumsuz etkileyen bir hastalık var ise yeterli TSH üretilemez.

Yeteri kadar TSH üretilemez ise, tirod bezine tiroid hormonu üretilmesi için yeterli uyarı verilememiş olur. Bu yetertsiz tiroid hormon talebi demektir. Tiroid bezinin kendisi son derece sağlıklı olsa dahi yetersiz talep düşük tiroid hormonu yani hipotiroidiye neden olur.

Özetle, beyindeki hipofiz bezinden, yeterli TSH üretilemez ise, tiroid bezi sağlam ve sağlıklı olsa dahi yeteri kadar T3 ve T4 gibi tiroid hormonlarını üretemez. Hipotiroidi gelişir.

Hipofiz bezinin iyi huylu tümörü bu şekilde hipotiroidi gelişmesine sık neden olan rahatsızlıklardan biridir.

Gebelik

Bazı kadınlarda kendi tiroid bezlerine karşı antikor ürettikleri için genellikle hamilelik sırasında veya hamilelik sonrasında hipotiroidizm gelişir.

Hamilelerde hipotiroidizm tedavi edilmediğinde, düşük yapma, erken doğum ve preeklampsi riski artar. Preeklampsi, hamileliğin son üç ayında kadının kan basıncında önemli bir artışa neden olan bir durumdur.

Gebelik Hipertansiyonu nedir? Hipertansiyonun gebeliğe bağlı geliştiği nasıl anlaşılır?

Hamilelikte görülen hipotirodizm anne karnında gelişmekte olan bebeği de olumsuz etkileyebilir.

İyot eksikliği

Eser mineral iyot, tiroid hormonlarının üretimi için gereklidir. İyotlu tuzlar, iyot bakımından zengin toprakta yetişen bitkiler, deniz ürünleri ve deniz yosunları yeterli eser miktarda iyot mineralini almanızı sağlar.

Yetersiz iyot hipotiroidi nedenlerinden biridir.

Dünyanın bazı bölgelerinde iyot eksikliği yaygındır, ancak iyot mineralinin sofra tuzuna eklenmesi ülemizde bu sorunu hemen hemen ortadan kaldırmıştır. Siz de sofra tuzu satın alırken iyot ilave edilmiş ürünleri tercih edebilirsiniz.