Esomeprazol

Esomeprazol, midenin ürettiği asit miktarını azaltan Proton pompa inhibitor (PPİ) türü bir ilaçtır. Hazımsızlık, mide ekşimesi, mide yanması ve gastroözofageal-reflü hastalığı (GÖRH) için kullanılabilir. Esomeprazol ayrıca mide ülserlerini önlemek ve tedavi etmek için kullanılabilir.

Esomeprazol içeren ilaçlar: Esopro, Nexium, Nexstep, Esom, Esopral, Esmara, Nexomep

• Genellikle sabah 1 kez kullanılır.
• Şiddetli hastalıklarda doktorunuz sabah ve akşam olmak üzere günde 2 kere kullanmanızı önerebilir.
• Baş ağrısı, ishal ve mide ağrısı görülme ihtimali en yüksek yan etiler arasındadır. İlacı almayı bıraktığınızda bu yan etkiler hafifleme ve kaybolma eğilimindedir.
• Eğer reçetesiz esomeprazol aldıysanız ve 2 hafta kullanmanıza rağmen iyileşmediyseniz, kullanmaya devam etmeden önce doktorunuza danışın.

Esomeprazol, pankreas veya bağırsakta Zollinger-Ellison sendromu adı verilen bir tümörün neden olduğu nadir bir hastalık için de kullanılabilmektedir.

Uzun süreli Esomeprazol kullanımı B12 vitamini eksikliğine ve magnezyum eksikliğine neden olabilir. 2 haftadan uzun süre Esomeprazol kullanmanız gerekiyorsa doktorunuza danışın.

Kimler kullanabilir?

Esomeprazol, yetişkinler tarafından kullanılabilir. Bir doktor tarafından reçete edilirse çocuklar ve bebekler tarafından da kullanılabilir. Ancak bazı insanlar için uygun değildir.

Esomeprazolün sizin için güvenli olup olmadığından emin olmak için, doktorunuza danışmanız gereken bazı durumlar:

• Geçmişte esomeprazol veya diğer ilaçlara karşı alerjik reaksiyon gösterdiyseniz
• Karaciğeriniz ile ilgili herhangi bir problem varsa
• Yakın tarihte endoskopi yaptıracaksanız

Endoskopi yaptırmak için randevu aldıysanız, endoskopik işleminizden birkaç hafta önce esomeprazol almayı bırakıp bırakmayacağınızı doktorunuza sorun. Bunun nedeni, esomeprazolün yapılacak endoskopi sırasında görülebilecek bazı problemleri gizleyebilmesidir.

Nasıl kullanılır?

Genellikle sabahları bir tane kullanılır. Esomeprazol aç veya tok kullanılabilir.

Günde iki kez esomeprazol kullanmanız önerilirse, sabah 1 doz ve akşam 1 doz kullanabilirsiniz.

Doktorunuzun önerdiği dozda kullanın. Esomeprazol kullanım miktarı genellikle şöyledir:

Dozlar çocuklar, yaşlılar ve karaciğer problemi olan kişiler için genellikle daha düşüktür.

Tabletler ve kapsüller

Esomeprazolü her zaman doktorunuzun önerdiği şekilde kullanınız. Emin olmadığınız durumlarda doktorunuz veya eczacınızla konuşunuz. 

Tabletleri ve kapsülleri bir bardak su veya meyve suyu ile yutabilirsiniz. 

Kapsülleri yutmada sorun yaşıyorsanız, esomeprazol kapsüllerini açabilir ve içindeki granülleri (mikrokürecikler) biraz su ile karıştırabilirsiniz.

İlaç içindeki tüm granülleri (mikrokürecikler), çiğnemeden yuttuğunuzdan emin olun. Granüller su içinde yarım saatten daha uzun süre beklememelidir. İçtikten sonra, bardağı su ile çalkalayıp bu kısmı da için. 

Kapsül yutma zorluğu olan hastalarda kapsüller aşağıdaki gibi kullanılabilir: 

• Kapsül açılır. Mikrokürecikler az bir miktar su ile karıştırılır ve yutulur.
• Kapsül açılır. Nazogastrik tüple (özellikle yutma güçlüğü çeken kişilerde ağız yoluyla beslenme sağlanamadığında, burundan mideye indirilen beslenme tüpü) uygulama için mikrokürecikler yarım bardak su ile karıştırılır. 

Karışım hazırlandıktan sonra ilaç hemen kullanılmalıdır. Mikrokürecikler çiğnenmemeli ve ezilmemelidir. Diğer içecek ve sıvılarda kullanım klinik olarak çalışılmadığı için tavsiye edilmez.

Sıvı esomeprazol

Sıvı esomeprazol, çocuklar ve kapsülleri veya tabletleri yutamayan insanlar için reçete edilebilir. İlaç kutusunda doğru miktarda ilaç kullanmanıza yardımcı olacak şırınga veya kaşık gibi bir ölçek vardır. Ölçeğiniz yoksa, eczacınızdan bir tane isteyin. Evinizin mutfağındaki çay kaşığı, tatlı kaşığı veya yemek kaşığı yanlış dozda ilaç vermenize neden olabilir. 

Esomeprazol dozu

Doktorunuz yeterli gelmediğinde esomeprazol dozunu arttırabilir. Hastalığınıza bağlı olarak, doktorunuz ilk bir iki ay daha yüksek dozda esomeprazol kullanmanızı önerirken sonrasında bu dozu düşürebilir.

Ne kadar süre esomeprazol alacağım?

2 hafta boyunca esomeprazol kullandıktan sonra belirtileriniz hafiflemediyse ve kendinizi daha iyi hissetmiyorsanız doktorunuza danışın.

Özellikle doktorunuza danışmadan (eczacınıza danışarak) esomeprazol kullanmaya başladıysanız ve yeterli iyileşme sağlanamadıysa, doktorunuz belirtilerinizin neden kaynaklandığını bulmak için testler isteyebilir.

Hastalığınıza bağlı olarak sadece birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişen sürede esomeprazol kullanmanız gerekebilir. Bazen daha uzun süre, hatta yıllarca kullanmanız gerekebilir. 

Bazı insanların her gün esomeprazol kullanması gerekmez ve sadece semptomları olduğunda esomeprazol kullanırlar.

Daha iyi hissettiğinizde (genellikle birkaç gün veya hafta sonra), esomeprazol kullanmayı bırakabilirsiniz. Esomeprazolü bu şekilde kullanmak herkes için uygun değildir. Sizin için en iyi olanı doktorunuza danışın.

Esomeprazol ilacımı almayı unutursam ne olur?

Unutulan dozları dengelemek için çift doz almayınız.

Günde 1 kez esomeprazol alıyorsanız

Esomeprazol ilacınızı mümkün olduğu kadar 24 saatlik ara ile her gün aynı saatte kullanmaya gayret edin. Eğer bir kerelik ilacınızı unutursanız:

Esomeprazol ilacınızı almayı unuttuğunuzda, mümkün olan en kısa zamanda kullanmayı unuttuğunuz dozu alın.

Ancak rutin olarak esomeprazol kullandığınız saatin üzerinden 12 saatten fazla zaman geçtiyse, diğer bir ifade ile bir sonraki esomeprazol kullanmanız gereken ilaç vaktine 12 saatten az zaman kaldıysa bir kerelik kullanmayı unuttuğunuz dozun atlayın.

Günde 2 kez esomeprazol alıyorsanız

Esomeprazol ilacınızı mümkün olduğu kadar 12 saatlik ara ile her gün aynı saatlerde kullanmaya gayret edin. Eğer bir kerelik ilacınızı unutursanız:

Esomeprazol ilacınızı kullanmayı unuttuğunuzda, mümkün olan en kısa zamanda kullanmayı unuttuğunuz dozu alın.

Ancak rutin esomeprazol kullandığınız saatin üzerinden 8 saatten fazla zaman geçtiyse, diğer bir ifade ile bir sonraki esomeprazol kullanmanız gereken ilaç vaktine 4 saatten az zaman kaldıysa bir kerelik kullanmayı unuttuğunuz dozu atlayın.

Çok fazla esomeprazol alırsam ne olur?

Kazayla 1 veya 2 ekstra doz almanın herhangi bir soruna neden olması çok düşük bir ihtimaldir. Bununla birlikte, çok fazla esomeprazol aldıysanız ve şu belirtilerden herhangi birine sahipseniz doktorunuza danışmalısınız:

• Kızarmış cilt
• Terleme
• Kalp atışının hızlanması
• Uykulu hissetmek
• Bulanık görme
• Şaşkınlık veya sinirlilik hali

Yan etkiler

Esomeprazol kullanan insanların çoğunda herhangi bir yan etki gelişmez. Ancak esomeprazol kullanımına bağlı bir yan etki gelişirse genellikle hafiftir ve bu ilacı almayı bıraktığınızda kaybolur.

Sık görülen yan etkiler

Yaygın yan etkiler, 100 kişiden 1’inde görülebilir. Aşağıdakiler dahil sizi rahatsız eden bir yan etki yaşarsanız doktorunuza veya eczacınıza danışın.

• Baş ağrısı
• İshal
• Bulantı veya kusma
• Karın ağrısı
• Kabızlık
• Gaz çıkarma

Ciddi yan etkiler

Ciddi yan etkiler nadirdir ve 1000 kişiden 1’inde görülür. Aşağıdaki durumlarda hemen bir doktora başvurun:

• Kollarınız, yanaklarınız ve burnunuz gibi vücudunuzun güneşe maruz kalan kısımlarında kırmızı deri döküntüsü ile birlikte eklem ağrısı – bunlar subakut kutanöz lupus eritematozus adı verilen nadir bir durumun belirtileri olabilir. Uzun zamandır esomeprazol kullanıyor olsanız bile bu yan etki görülebilir.
• Ciltte sarama, idrar renginin koyulaşması ve halsizlik – bunlar karaciğer problemlerinin belirtileri olabilir.

Ciddi alerjik reaksiyon

Nadir durumlarda, esomeprazole karşı ciddi bir alerjik reaksiyon (anafilaksi) gelişmesi mümkündür.

Zaman kaybetmeden acil doktora başvurmanız gereken durumlar:

– Kaşıntılı, kırmızı, şişmiş, kabarmış veya soyulmuş bir cilt görünümü
– Hırıltılı nefes alma
– Göğüste veya boğazda sıkışma hissi
– Nefes almakta veya konuşmakta zorluk
– Ağzınız, yüzünüz, dudaklarınız, diliniz veya boğazınızda şişme başlarsa

Bu belirtilere sahipseniz, ciddi bir alerjik reaksiyonunuz olabilir ve hastanede derhal tedaviye ihtiyaç duyabilirsiniz.

Bunlar esomeprazolün neden olabileceği tüm yan etkiler değildir. Daha fazla bilgi için esomeprazol içeren ilacınızın içerisinden çıkan prospektüs bakabilirsiniz.

Yan etkilerle nasıl baş edilir?

Baş ağrısı: İyi dinlenip bol miktarda sıvı içtiğinizden emin olun. Çok fazla alkol içmeyin. Eczacınızdan bir ağrı kesici önermesini isteyin. Baş ağrısı genellikle esomeprazol kullanmanın ilk haftasından sonra kaybolur. Bir haftadan uzun süren veya şiddetli olan başarısı konusunda doktorunuza danışın.

Hasta hissetmek: Esomeprazol kullanırken acılı, ekşi, tuzlu veya baharatlardan zengin besinler tüketmemek kendinizi daha çabuk iyi hissetmenize yardımcı olur.

İshal veya bulantı/kusma: Sıvı kaybına bağlı gelişebilecek dehidratasyonu önlemek için sık aralarla bol su için. Normalden daha az işemek, normalden daha koyu renkte işemek ve normalden daha kötü kokulu işemek idrarın konsantre olduğuna ve vücutta suyun azaldığına yani dehidratasyona işaret eder. Bir eczacı veya doktora danışmadan ishali veya kusmayı tedavi etmek için başka ilaçlar kullanmayın.

Mide ağrısı: Dinlenmeye ve rahatlamaya çalışın. Daha az miktarda ama daha sık yemek yemek ve yerken yavaş olmak acele etmemek mide ağrılarınızın hafiflemesine yardımcı olabilir. Karnınıza bir ısı yastığı veya kapalı sıcak su şişesi koymak da yardımcı olabilir. Çok acı çekiyorsanız, eczacınızla veya doktorunuzla konuşun.

Kabızlık: Taze meyve, sebze ve tahıllar gibi diyetinize daha fazla lif katmaya çalışın. Her gün birkaç bardak su veya alkolsüz sıvı içmeye çalışın. Yapabiliyorsanız, hafif bir egzersiz yapmak da yardımcı olabilir. Kabızlık devam ederse müshil kullanmak güvenlidir. Genellikle, laktuloz en iyisidir, ancak önce bir eczacıya veya doktora danışın.

Gaz çıkarmak: Mercimek, bezelye, fasulye ve soğan gibi gaz çıkarmaya neden olan yiyeceklerden uzak durun. Ayrıca daha küçük ve daha sık öğünler yemek, acele etmeden yavaşça yiyip içmek ve düzenli egzersiz yapmak gaz çıkarma şikayetlerinin azalmasına yardımcı olabilir. Simetikon gibi eczaneden temin edebileceğiniz bazı ilaçlar da gaz çıkarma semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.

Gebelik ve emzirme

Eğer gebe kalmak için çabalıyorsanız, gebeyseniz veya emziriyorsanız mutlaka doktorunuza belirtin.

Gebelik

Esomeprazolün genellikle gebelik boyunca kullanılması önerilmez, çünkü güvenli olduğuna dair kesin bir kanıt yoktur.

Hamileyseniz, mide yanması ve mide ekşimesi gibi rahatsızlıkları ilaç almadan tedavi etmek her zaman daha iyidir.

Doktorunuz ilaç kullanmadan önce, daha sık aralıklarla ama az az besin tüketmenizi ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmanızı önerecektir.

Ayrıca doktorunuz, yastığınızın veya yatağınızın altına bir şey koyarak yatağınızın baş tarafını 10 ila 20 cm kadar yükseltmenizi önerebilir. Böylece boynunuz ve başınız karın kısmına göre daha yüksekte olur. Bu, mide asidinin boğazınıza doğru gitmesini (reflü) önlemeye yardımcı olur.

Gebelikte Reflü ve Mide Ekşimesi

Emzirme

Esomeprazol anne sütüne geçerbilir, ancak bebeğe zarar verip vermediği bilinmemektedir.

Emzirirken bu ilacı kullanmanın artıları ve eksileri hakkında doktorunuza danışın.

Gebe kalmayı planlıyorsanız, gebeyseniz veya emziriyorsanız mutlaka doktorunuza belirtin.

Diğer ilaçlarla birlikte kullanmak

Bazı ilaçlar esomeprazolü etkileyebilir ve yan etki gelişmesi riskini arttırabilir.

Aşağıdakiler dahil herhangi bir ilaç alıyorsanız doktorunuza söyleyin:

• Digoksin benzeri kalp ilaçları
• Rifampisin (antibiyotik)
• Silostazol (periferik arter hastalığını tedavi eder)
• İtrakonazol, ketokonazol veya posakonazol gibi mantar hastalıklarında kullanılan antifungal ilaçlar
• Metotreksat (sedef hastalığı ve romatoid artrit tedavisinde kullanılabilir)
• Fenitoin (bir anti-epilepsi ilacı)
• HIV ilaçları
• Klopidogrel gibi kan inceltici (kan sulandırıcı) ilaçlar
• Sitalopram, esitalopram, klomipramin veya imipramin gibi antidepresan ilaçlar
• Takrolimus (egzama veya nakil sonrası organ reddini önlemek için kullanılan bir ilaç)

Bu ilaçlar esomeprazol ile etkileşime giren ilaçların tamamı değildir. Detaylı bilgi için ilacınızın kutusundan çıkan prospektüsa bakabilir veya doktorunuza danışabilirsiniz.

Esomeprazolün bitkisel ilaçlar ve takviyeler ile karıştırılması

Esomeprazol kullanırken, depresyon için bitkisel ilaç olan sarı kantaronu (St John’s wort) almayın. Sarı kantaron (St John’s wort) esomeprazolün olması gerektiği gibi çalışmasını durdurabilir.

Bitkisel ilaçlar, vitaminler veya takviyeler de dahil olmak üzere başka ilaçlar alıyorsanız doktorunuza veya eczacınıza belirtin.

Kaynak:

1. my.clevelandclinic.org
2. nhs.uk