İbuprofen

İbuprofen, steroidal olmayan antiinflamatuar ilaç (NSAİİ) adı verilen bir ilaç türüdür. Vücutta ağrıya ve inflamasyona neden olan hormonları azaltarak etkisini gösterir. İbuprofen:

• Anti-enflamatuar (yangı önleyici, iltihapla savaşan)
• Analjezik (ağrı kesici, ağrı hissini azaltıcı)
• Antipiretik (ateş düşürücü)

etkileri olan propiyonik asit türevi olan bir NSAİİ‘dir (1).

İbuprofenin ağrı kesici, ateş düşürücü ve iltihap önleyici özelliği, pek çok rahatsızlığın tedavisinde kullanılmasını sağlar. Tablet, kapsül, krem veya şurup gibi birçok farklı şekilde alınabilir.

İbuprofen en güvenli NSAİİ‘ler arasında kabul edilir ve genellikle iyi tolere edilir, ancak nadiren klinik olarak belirgin ve ciddi akut karaciğer hasarına neden olabilir (1).

İbuprofenin kimyasal özellikleri:

Yetişkinler için İbuprofen

İbuprofen günlük hayatta diş ağrısı, regl ağrısı, baş ağrısı ve romatizmal eklem hastalıklarının tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

İbuprofen hap, şurup ve jel gibi birçok farklı formda mevcuttur.

Birçok soğuk algınlığı ilacı ek olarak bir NSAİİ olan ibuprofen içerir. Örneğin Coldaway C, İbucold C, İburamin Cold, İburamin Zero ve Nurofen Cold gibi birçok soğuk algınlığı ilacı ibuprofen içerir.

18 yaşın altındakiler için, çocuklar için ibuprofen yazımızı okuyun.

Çocuklar için İbuprofen

• İbuprofen ilacını ağızdan alırsanız, etkisini göstermesi 20 ila 30 dakika sürer. Cilt üzerine sürerseniz, etkisini göstermesi 1 ila 2 gün sürer.
• İbuprofen, steroidal olmayan bir anti-enflamatuar ilaçtır (NSAİİ). Vücutta iltihaplanma ve ağrıya neden olan hormonları azaltarak etkisini gösterir.
• Gerilme ve burkulmalar nedeniyle oluşan ağrı için, bazı doktorlar ve eczacılar, iyileşmeyi yavaşlatabileceğinden ibuprofen almadan önce 48 saat beklemenizi önerir. Emin değilseniz bir eczacı ile konuşun.
• İbuprofen regl ağrısı veya diş ağrısı için kullanılabilir. Bel ağrısı gibi birçok ağrı durumunda ibuprofen parasetamolden daha etkilidir.
• İbuprofen içeren hap ve şurupları her zaman yemekle birlikte veya yemekten hemen sonra alın. Bu sayede, hazımsızlık, mide yanması veya ülser olma riski azalır.
• İbuprofeni mümkün olan en kısa süre için kullanın. Doktorunuza danışmadan 10 günden fazla ibuprofen içeren hap ya da şurup almayın. İbuprofen içeren jel ve krem gibi cilt üzerine uygulanan ilaçları doktorunuza danışmadan 14 günden fazla kullanmayın.

Kimler kullanabilir?

İbuprofen içeren bazı ilaçlar (tablet, kapsül ve şurup gibi) yardımcı madde olarak aspartam, renklendiriciler, jelatin, glikoz, laktoz, sodyum, sorbitol, soya veya sukroz içerir. Bu yardımcı maddelerden bazıları bazı insanlar için uygun olmayabilir.

Aşağıdakilerden birine sahipseniz doktorunuza danışmadan ibuprofen kullanmayın!

• Geçmişte ibuprofen veya diğer ilaçlara karşı alerjik reaksiyon geçirdiyseniz
• Aspirin veya naproksen gibi diğer non-steroidal anti-inflamatuar ilaçlara (NSAİİ’ler) karşı bir alerjiniz varsa
• NSAİİ aldıktan sonra astım (hırıltılı solunum), burun akıntısı, deride şişme (anjiyoödem) veya kızarıklık belirtileriniz oluştuysa
• Gebe kalmaya çalışıyorsanız ya da zaten gebeyseniz
• Kontrol altına alınamayan yüksek tansiyon rahatsızlığınız varsa

Aşağıdakilerden birine sahipseniz ibuprofen kullanmadan önce doktorunuza veya eczacınıza danışın:

• Mide kanaması, mide ülseri veya midenizde yara (perforasyon)
• Kan pıhtılaşma faktörlerini veya kanama zamanını etkileyen hastalığınız varsa
• Karaciğer fibrozu, siroz veya karaciğer yetmezliği gibi karaciğer problemleriniz varsa
• Kalp yetmezliği veya başka bir kalp hastalığınız varsa
• Böbrek yetmezliğiniz varsa
• Crohn hastalığı veya ülseratif kolitiniz varsa
• Su çiçeği veya zona – ibuprofen kullanmak belirli enfeksiyonların ve cilt reaksiyonlarının olasılığını artırabilir

65 yaşın üzerindeyseniz ibuprofen mide kanaması ve mide ülseri yaşama riskinizi artırabilir. Uzun süreli ibuprofen kullanmanız gerekiyorsa, doktorunuz midenizi korumak için size ek bir ilaç yazacaktır.

Nasıl kullanılır?

İbuprofen içeren tabletleri veya kapsülleri bir bardak su veya meyve suyuyla bütün olarak yutunuz. İbuprofen tabletlerini ve kapsüllerini bir yemekten veya atıştırmadan sonra veya bir bardak sütle birlikte almalısınız. Tokken aldığınızda midenizi daha az rahatsız edecektir.

Ağzınızı veya boğazınızı tahriş edebileceğinden İbuprofen içeren ilaçlarınızı çiğnemeyin, kırmayın, ezmeyin veya emmeyin.

İbuprofen dozu

Yetişkinler için standart ibuprofen dozu günde 3 kez 200 mg tablet kullanılmak üzere toplam 600 mg ibuprofendir. Bazı rahatsızlıklarda doktorunuz, günde 4 kez 600 mg olmak üzere toplam 2400 mg ibuprofen reçete edebilir.

İbuprofen için maksimum yetişkin dozu günlük toplam 3200 mg’dır.

İbuprofen’i günde 3 kez alırsanız, dozlar arasında en az 6 saat bekleyin. Günde 4 kez alırsanız, dozlar arasında en az 4 saat bekleyin.

Sürekli olarak ağrıya neden olan bir hastalığınız varsa doktorunuz yavaş salımlı ibuprofen ilaçlar reçete edebilir. Yavaş salımlı ilaçlar genellikle günde 1 veya 2 kez kullanılır. Eğer günde 2 kez yavaş salımlı ibuprofen alıyorsanız dozlar arasında 10 ila 12 saat bekleyin.

İbuprofen almayı unutursam?

Doktorunuz ibuprofeni düzenli olarak kullanmanızı önerdiyse ve bir doz almayı unuttuysanız, unuttuğunuz dozu hatırladığınız anda alın. Ancak neredeyse bir sonraki dozun zamanı gelmişse unuttuğunuz dozu atlayın ve bir sonraki dozunuzu normal şekilde alın.

Unutulmuş olanı telafi etmek için asla çift doz almayın.

Peki, çok fazla alırsam ne olur?

Ağız yoluyla çok fazla ibuprofen almak tehlikeli olabilir. Aşağıdaki gibi yan etkilere neden olabilir:

• Bulantı ve kusma
• Karın ağrısı
• Yorgun veya uykulu hissetmek
• Kusmuğunuzun renginin kırmızı olması veya kakanızın renginin koyu kırmızı veya siyah olması (bunlar sindirim sisteminde kanama olduğuna işaret eder)
• Kulak çınlaması
• Nefes almada zorluk veya kalp atış hızınızda değişiklikler (daha yavaş veya daha hızlı kalp atışı)

İbuprofen jel ve kremler nasıl kullanılır

Cilt üzerine uygulanan ibuprofen ilaçlarının dozu ve ne şekilde uygulanacağı konusunda ilacınızın kutusundan çıkan broşürü okuyunuz.

İbuprofeni ağrılı bölgeye günde 3 veya 4 kez nazikçe masaj yapın. Uygulamalar arasında en az 4 saat bırakın ve 24 saat içinde 4 defadan fazla sürmeyin.

İbuprofen uygulayacağınız cilt bölgesini, ilacı kullanmadan önce temizlerseniz ilaçtan daha fazla verim alırsınız.

İbuprofen içeren krem ve jel gibi ilaçları ağzınıza, burnunuzun içine, gözünüze, cinsel organınıza ve açık yaralara sürmeyin. İbuprofen içeren ilaçları sağlam cilt dokusu üzerine uygulayın.

Kullanmayı unutursam? Ara sıra kullanmayı unutursanız endişelenmeyin, hatırladığınız zaman kullanmaya devam edin.

Çok fazla kullanırsam? Cildinize çok fazla ibuprofen sürmenin sorunlara neden olma olasılığı düşüktür.

Yutarsam? İbuprofen içeren krem veya jel gibi ilaçları yanlışlıkla yutarsanız şunları yaşayabilirsiniz:

• Baş ağrısı
• Kusma
• Uykulu hissetme

İbuprofen jeli yanlışlıkla yuttuktan sonra baş ağrısı, kusma veya uykulu hissederseniz, hemen bir doktora başvurun.

İbuprofen’in diğer ağrı kesicilerle birlikte alınması

İbuprofen’i parasetamol veya kodein ile birlikte almak güvenlidir.

Ancak bir doktora danışmadan, ibuprofeni naproksen veya aspirin gibi diğer NSAİİ ilaçlarla birlikte kullanmayın.

İbuprofen, aspirin ve naproksen, steroidal olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ’ler) adı verilen aynı ilaç grubuna aittir. Bu gruptan birden fazla ilaç kullanırsanız mide yanması, hazımsızlık ve mide ülseri gibi yan etkileri yaşama riskiniz artar.

Birçok soğuk algınlığı ilacı bir NSAİİ olan ibuprofen içerir. Hem soğuk algınlığı ilacı hem de ağrı kesici olarak NSAİİ almak yan etki yaşama riskinizi arttırır.

Örneğin Coldaway C, İbucold C, İburamin Cold, İburamin Zero ve Nurofen Cold gibi birçok soğuk algınlığı ilacı ibuprofen içerir. Eğer soğuk algınlığı ilacı kullanıyorsanız başka bir NSAİİ daha kullanmadan önce buna gerçekten ihtiyacınız olduğuna emin olun.

Yan etkiler

Tablet, kapsül ve şurupların yaygın yan etkileri

İbuprofen içeren tablet ve kapsül şeklinde kullanılan formlarının yaygın yan etkileri 100 kişi içerisinde 1’den fazla kişide görülür.

• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Mide bulantısı
• Kusma
• Bağırsak gazı, gaz çıkarma
• Hazımsızlık

Tablet, kapsül ve şurupların ciddi yan etkileri

Aşağıdaki durumlarda hemen bir doktora danışın:

• Kızarık, kabarık, kaşıntılı veya şişmiş bir cilt görünümü varsa. Bunlar kurdeşen (ürtiker) veya ödem belirtileri olabilir
• Kusmuğunuzda veya kakanızda kan varsa. Bunlar mide veya bağırsaklarda kanama olduğunun belirtileridir
• Ayak bileklerinde şişme, çişinizde kan olması veya hiç işeyememek – bunlar böbrek probleminin belirtileri olabilir
• Şiddetli hazımsızlık, mide yanması, midenizde ağrı veya ekşime, mide bulantısı veya kusma hissi ya da ishal. Bunlar mide veya bağırsakta ülser veya iltihaplanma belirtileri olabilir
• Cildinizin veya gözlerinizin beyaz kısımlarının sararması. Bunlar karaciğer hasarının veya sarılığın belirtileri olabilir.
• Nefes darlığı, yorgunluk, ayak bileklerinde veya bacaklarınızda şişlik varsa. Bunlar kalp yetmezliğine işaret eden belirtilerdir.
• Göğüs ağrınız, nefes darlığınız, halsizlik veya baş dönmesi ya da şiddetli bir anksiyete hissiniz varsa. Bunlar kalp krizi belirtileri olabilir.

Ciddi alerjik reaksiyon

Nadir görülse de ibuprofene karşı ciddi alerjik reaksiyon gelişmesi mümkündür. Ciddi alerjik reaksiyon durumunda zaman kaybetmeden bir acil servise başvurun!

Zaman kaybetmeden acil doktora başvurmanız gereken durumlar:

– Kaşıntılı, kırmızı, şişmiş, kabarmış veya soyulmuş bir cilt görünümü
– Hırıltılı nefes alma
– Göğüste veya boğazda sıkışma hissi
– Nefes almakta veya konuşmakta zorluk
– Ağzınız, yüzünüz, dudaklarınız, diliniz veya boğazınızda şişme başlarsa

Bu belirtilere sahipseniz, ciddi bir alerjik reaksiyonunuz olabilir ve hastanede derhal tedaviye ihtiyaç duyabilirsiniz.

Bunlar ibuprofen içeren tablet, kapsül ve şurupların tüm yan etkileri değildir. Tüm olası yan etkiler için ilacın kutusundan çıkan broşüre bakın.

Krem ve jel gibi cilt üzerine uygulanan ilaçların yan etkileri

Krem, jel ve sprey gibi cilt üzerine uygulanan ilaçlar ağızdan alınan ilaçlara nazaran mideye girmediği ve kana son derece az geçtiği için yan etkilere neden olma riskleri daha düşüktür.

Ancak geniş bir cilt alanına, uzun süreli veya çok miktarda kullanıyorsanız yan etkiler yaşama ihtimaliniz daha yüksektir.

Cildinize ibuprofen içeren krem ve jel gibi ilaçlar uygulamak, cildinizin güneş ışığına normalden daha duyarlı olmasına da neden olabilir.

Bunlar ibuprofen içeren krem, jel ve sprey gibi cilt üzerine uygulanan ilaçların tüm yan etkileri değildir. Tüm olası yan etkiler için ilacın kutusundan çıkan broşüre bakın.

Yan etkileriyle nasıl baş edilir?

• Baş ağrısı: Dinlenin. Su için. Derin nefes alın. Beyninize bol bol temiz oksijen gitmesi için hareket edin. Baş ağrısı için eczacınızdan bir ilaç önermesini isteyebilirsiniz.
• Baş dönmesi: İbuprofen başınızı döndürürse, yaptığınız işi bırakın ve kendinizi daha iyi hissedene kadar oturun veya uzanın. Baş dönmesi hissediyorsanız, araç veya makine kullanmayın. Kahve, sigara ve alkolden uzak durun. Baş dönmesi birkaç gün içinde geçmezse eczacınız veya doktorunuzla konuşun.
• Karın ağrısı, gaz çıkarma, şişkinlik veya iştahsızlık: Bağırsaklarda gaz oluşmasına neden olan yiyecekleri (bezelye, mercimek, fasulye ve soğan gibi) yememeye çalışın. Daha küçük öğünler ile daha sık beslenin. Yavaş yiyip için. Hava yutmamaya çalışın. Gazlı içeceklerden uzak durun. Düzenli egzersiz yapın.
• Mide yanması, mide ekşimesi: İlacınızı tokken, yemekle birlikte veya atıştırmalıkla birlikte veya hemen sonrasında alın. Acılı veya baharatlı yiyeceklerden uzak durmanız da yardımcı olabilir.
• Kusma veya ishal: Bol bol su için. Normalden daha az işemek veya koyu renkli, ağır kokulu idrar yapmak gibi sıvı kaybı belirtileriniz varsa bir eczacı ile konuşun. Eczacı veya doktorla konuşmadan başka bir ilaç almayınız.

Gebelik ve emzirme

Eğer gebe kalmak için çabalıyorsanız, gebeyseniz veya emziriyorsanız mutlaka doktorunuza belirtin.

Gebelik

Doktorunuz reçete etmediği sürece gebelerin ibuprofen kullanması önerilmez. Gebeliğin 30. haftasından itibaren hamilelik sırasında ibuprofen kullanmaktan kaçının.

Hamileliğin erken döneminde ibuprofen almakla düşük yapmak arasında da bir bağlantı olabilir.

İbuprofen, gebelik sırasında yalnızca potansiyel yararın potansiyel zarardan daha fazla olması durumunda kullanılmalıdır.

Eğer gebe kalmak için çabalıyorsanız, gebeyseniz veya emziriyorsanız mutlaka doktorunuza belirtin.

Sizin için daha güvenli olan başka tedaviler olabilir. Parasetamol, gebelik sırasında alınabilecek en güvenli ağrı kesicidir. Parasetamol içeren bazı ilaçlar:

• Parol tablet
• Minoset tablet
• Panadol tablet

Emzirme

Emziriyorsanız ibuprofen’in ağız yoluyla alınması veya cildinizde kullanılması güvenlidir.

Emziren kadınlar, kendileri veya çocukları üzerinde herhangi bir olumsuz etki olmaksızın ibuprofen’i günlük maksimum doza kadar alabilirler. 1984’ten daha eski bir araştırma, her altı saatte bir 400 miligram (mg) ibuprofen alan annelerin anne sütlerinden 1 mg’dan daha az ilaç geçirdiğini buldu. (kaynak)

Diğer ilaçlarla ilgili uyarılar

İbuprofen ilacının etki mekanizmasına yani çalışma şekline müdahale eden bazı ilaçlar vardır. Şunları alıyorsanız doktorunuza danışın:

• Aspirin, naproksen veya diklofenak gibi diğer NSAİİ ilaçlar
• Yüksek tansiyon ilaçları
• Betametazon, deksametazon, hidrokortizon veya prednizolon gibi steroid ilaçlar
• Siprofloksasin, levofloksasin, moksifloksasin, nalidiksik asit, norfloksasin veya ofloksasin gibi antibiyotikler
• Sitalopram, fluoksetin, fluvoksamin, venlafaksin, paroksetin veya sertralin gibi antidepresanlar
• Gliklazid, glimepirid, glipizid ve tolbutamid gibi diyabet ilaçları

Bitkisel ilaçlar, vitaminler veya takviyeler dahil başka ilaçlar alıyorsanız, doktorunuza veya eczacınıza söyleyin.

İbuprofen bebek sahibi olmama engel olur mu?

İbuprofen doğurganlığımı etkiler mi? Baş ağrısı gibi nedenlerle ara sıra ibuprofen almak genellikle bebek sahibi olmanıza engel olmaz. Ancak bebek sahibi olmak için çabalıyorsanız veya infertilite (kısırlık) takibi altındaysanız ibuprofen dahil olmak üzere NSAİİ‘leri kullanmamak en iyisidir.

Bunun nedeni, ibuprofen ve diğer NSAİİ’lerin yüksek dozlarda veya uzun süreli kullanımının yumurtlamayı etkileyebilmesidir. Bu, hamile kalmanızı daha da zorlaştırabilir. İbuprofen almayı bıraktığınızdaysa bu etkisi genellikle ortadan kalkar.

Bebek sahibi olmak için çabalıyorsanız ağrı kesici olarak parasetamolü tercih etmek en iyisidir. Parol tablet, Minoset tablet, Panadol Tablet, Parol Plus Şurup ya da Calpol 6 Plus Şurup yetişkinlerde ağrı tedavisinde kullanılabilecek parasetamol içeren ilaçlardan bazılarıdır.

İbuprofen almanın erkeklerde doğurganlığı azaltacağını gösteren kesin bir kanıt yoktur.

Soru Cevap

Kaynak:

1. ncbi.nlm.nih.gov
2. nhs.uk
3. pubchem.ncbi.nlm.nih.gov