Lansoprazol

Lansoprazol, midenin ürettiği asit miktarını azaltan Proton pompa inhibitor (PPİ) türü bir ilaçtır. Hazımsızlık, mide ekşimesi, mide yanması, gastrit ve gastroözofageal-reflü hastalığı (GÖRH) için kullanılabilir. Lansoprazol ayrıca mide ülserlerini önlemek ve tedavi etmek için kullanılabilir.

Lansoprazol içeren ilaçlar: Aprazol, Degastrol, Helicol, Gastrodex, Lansara, Lansazol, Lansoprol, Lansoter, Lansor, Lanzedin, Lapilori, Lasotab, Lukazrol, Pepticer, Ranelar, Vogast, Zoprol

• Genellikle sabah 1 kez kullanılır.
• Şiddetli hastalıklarda doktorunuz sabah ve akşam olmak üzere günde 2 kere kullanmanızı önerebilir.
• Baş ağrısı, ishal ve mide ağrısı görülme ihtimali en yüksek yan etiler arasındadır. İlacı almayı bıraktığınızda bu yan etkiler hafifleme ve kaybolma eğilimindedir.

Lansoprazol, pankreas veya bağırsakta Zollinger-Ellison sendromu adı verilen bir tümörün neden olduğu nadir bir hastalık için de kullanılabilmektedir.

Kimler kullanabilir?

Lansoprazol yetişkinler tarafından kullanılabilir. Doktor önerisiyle çocuklar da kullanabilir. Ancak bazı insanlar için uygun değildir.

Lansoprazolün sizin için güvenli olup olmadığından emin olmak için, doktorunuza danışmanız gereken bazı durumlar:

• Geçmişte lansoprazole veya diğer ilaçlara karşı alerjik reaksiyon gösterdiyseniz
• Karaciğeriniz ile ilgili herhangi bir problem
• Yakın tarihte endoskopi yaptıracaksanız

Endoskopi yaptırmak için randevu aldıysanız, endoskopik işleminizden birkaç hafta önce lansoprazol almayı bırakıp bırakmayacağınızı doktorunuza sorun. Bunun nedeni, lansoprazolün bir endoskopi sırasında genellikle görülebilecek bazı problemleri gizleyebilmesidir.

Lansoprazol genellikle hamilelikte veya emzirme döneminde önerilmez.

Nasıl kullanılır?

Genellikle sabahları bir tane kullanılır. Sabah açken almak en iyisidir.

Günde iki kez lansoprazol kullanmanız önerilirse, sabah 1 doz ve akşam 1 doz kullanabilirsiniz.

Lansoprazolün aç alınması önerilir. Yemeklerle birlikte veya tokken lansoprazole almak ilacın emilmesini ve etki gücünü azaltabilir.

Ne kadar lansoprazol kullanılmalı?

Lansoprazol, doktorunuzun önerdiği miktarda kullanılmalıdır. Lansoprazol kullanım miktarı genellikle şöyledir:

Dozlar çocuklar, yaşlılar ve karaciğer problemi olan kişiler için genellikle daha düşüktür.

Tabletler ve kapsüller

Tabletleri ve kapsülleri bir bardak su veya meyve suyu ile yutabilirsiniz.

Kapsülleri yutmada sorun yaşıyorsanız, lansoprazol kapsüllerini açabilir ve içindeki granülleri (mikrokürecikler) biraz su veya meyve suyu ile karıştırabilir veya yutmanıza yardımcı olması için yoğurt veya elma püresi gibi yumuşak yiyeceklere serpebilirsiniz.

Kapsül yutma zorluğu olan hastalarda kapsüller aşağıdaki gibi kullanılabilir: 

• Kapsül açılır. Mikrokürecikler az bir miktar su, elma/domates suyu ile karıştırılır veya yumuşak bir gıda (örn.; yoğurt, elma püresi) üzerine serpilerek yutulur.
• Kapsül açılır. Nazogastrik tüple (özellikle yutma güçlüğü çeken kişilerde ağız yoluyla beslenme sağlanamadığında, burundan mideye indirilen beslenme tüpü) uygulama için mikrokürecikler 40 mL elma suyu ile karıştırılır. 

Karışım hazırlandıktan sonra ilaç hemen kullanılmalıdır. Mikrokürecikler çiğnenmemeli ve ezilmemelidir. Diğer içecek ve sıvılarda kullanım klinik olarak çalışılmadığı için tavsiye edilmez.

Sıvı lansoprazol

Sıvı lansoprazol, çocuklar ve kapsülleri veya tabletleri yutamayan insanlar için reçete edilebilir. İlaç kutusunda doğru miktarda ilaç kullanmanıza yardımcı olacak şırınga veya kaşık gibi bir ölçek vardır. Ölçeğiniz yoksa, eczacınızdan bir tane isteyin. Evinizin mutfağındaki çay kaşığı, tatlı kaşığı veya yemek kaşığı yanlış dozda ilaç vermenize neden olabilir.

Lansoprazol dozum artacak mı veya lansoprazol dozum azalacak mı?

Doktorunuz yeterli gelmediğinde lansoprazol dozunu arttırabilir. Lansoprazol alma nedeninize bağlı olarak, doktorunuz ilk bir iki ay daha yüksek dozda lansoprazol kullanmanızı önerirken sonrasında bu dozu düşürebilir.

Ne kadar süre lansoprazol alacağım?

Hastalığınıza bağlı olarak sadece birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişen sürede lansoprazol kullanmanız gerekebilir. Bazen daha uzun, hatta yıllarca kullanmanız gerekebilir.

Bazı insanların her gün lansoprazol kullanması gerekmez ve sadece semptomları olduğunda lansoprazol kullanırlar.

Daha iyi hissettiğinizde (genellikle birkaç gün veya hafta sonra), lansoprazol kullanmayı bırakabilirsiniz. Lansoprazolü bu şekilde kullanmak herkes için uygun değildir. Sizin için en iyi olanı doktorunuzla tartışın.

Lansoprazol ilacımı almayı unutursam ne olur?

Unutulan dozları dengelemek için çift doz almayınız.

Günde 1 kez lansoprazol alıyorsanız

Lansoprazol ilacınızı mümkün olduğu kadar 24 saatlik ara ile her gün aynı saatte kullanmaya gayret edin. Eğer bir kerelik ilacınızı unutursanız:

Lansoprazol ilacımı almayı unuttuğunuzda, mümkün olan en kısa zamanda kullanmayı unuttuğunuz dozu alın.

Ancak rutin lansoprazol kullandığınız saatin üzerinden 12 saatten fazla zaman geçtiyse, diğer bir ifade ile bir sonraki ilaç vaktine 12 saatten az zaman kaldıysa bir kerelik kullanmayı unuttuğunuz dozu lansoprazol dozunu atlayın.

Günde 2 kez lansoprazol alıyorsanız

Lansoprazol ilacınızı mümkün olduğu kadar 12 saatlik ara ile her gün aynı saatlerde kullanmaya gayret edin. Eğer bir kerelik ilacınızı unutursanız:

Lansoprazol ilacımı almayı unuttuğunuzda, mümkün olan en kısa zamanda kullanmayı unuttuğunuz dozu alın.

Ancak rutin lansoprazol kullandığınız saatin üzerinden 8 saatten fazla zaman geçtiyse, diğer bir ifade ile bir sonraki ilaç vaktine 4 saatten az zaman kaldıysa bir kerelik kullanmayı unuttuğunuz dozu lansoprazol dozunu atlayın.

Çok fazla lansoprazol alırsam ne olur?

Kazayla 1 veya 2 ekstra doz almanın herhangi bir soruna neden olması çok düşük bir ihtimaldir. Bununla birlikte, çok fazla lansoprazol aldıysanız ve şu belirtilerden herhangi birine sahipseniz doktorunuza danışmalısınız:

• Kızarmış cilt
• Terleme
• Kalp atışının hızlanması
• Uykulu hissetme
• Bulanık görme
• Şaşkınlık veya sinirlilik hali

Yan etkiler

Lansoprazol kullanan insanların çoğunda herhangi bir yan etki gelişmez. Ancak lansoprazol kullanımına bağlı bir yan etki gelişirse genellikle hafiftir ve bu ilacı almayı bıraktığınızda kaybolur.

Proton pompa inhibitörü kullanan hastalarda magnezyum eksikliği gelişebilir. Eğer uzun süre mide koruyucu ilaç kullanıyorsanız ve kronik yorgunluk, halsizlik ve sık sık kramp sorunları yaşıyorsanız bu durumu doktorunuza bildirin.

Magnezyum Eksikliği

Uzun süreli proton pompa inhibitörü kullanan hastalarda B12 vitamini eksikliği gelişebilir. Bu durumun nedeni azalan mide asiditesine bağlı olarak B12 vitamininin emilememesidir. Eğer uzun süreli (genellikle 1 yıldan fazla) mide koruyucu kullanıyorsanız ve yorgunluk, halsizlik, kabızlık, karıncalanma, uyuşma ve hafızanın zayıflaması gibi B12 vitamini eksikliği belirtileri yaşıyorsanız doktorunuza danışın.

B12 Vitamini Eksikliği

Sık görülen yan etkiler

Yaygın yan etkiler, 100 kişiden 1’inde görülebilir. Aşağıdakiler dahil sizi rahatsız eden bir yan etki yaşarsanız doktorunuza veya eczacınıza danışın.

• Baş ağrısı
• İshal
• Bulantı veya kusma
• Karın ağrısı
• Kabızlık
• Gaz çıkarma
• Kaşıntılı deri döküntüleri
• Baş dönmesi
• Sersemlik hissi veya yorgun hissetme
• Ağız veya boğaz kuruluğu

Ciddi yan etkiler

Ciddi yan etkiler nadirdir ve 1000 kişiden 1’inde görülür. Aşağıdaki durumlarda hemen bir doktora başvurun:

• Kollarınız, yanaklarınız ve burnunuz gibi vücudunuzun güneşe maruz kalan kısımlarında kırmızı deri döküntüsü ile birlikte eklem ağrısı – bunlar subakut kutanöz lupus eritematozus adı verilen nadir bir durumun belirtileri olabilir. Uzun zamandır lansoprazol kullanıyor olsanız bile bu olabilir.
• gittikçe kötüleşen mide ağrısı – iltihaplı bir karaciğer veya pankreasın bir işareti olabilir

Ciddi alerjik reaksiyon

Nadir durumlarda, lansoprazole karşı ciddi bir alerjik reaksiyon (anafilaksi) gelişmesi mümkündür.

Bunlar lansoprazolün neden olabileceği tüm yan etkiler değildir. Daha fazla bilgi için lansoprazol içeren ilacınızın içerisinden çıkan prospektüsa bakabilirsiniz.

Yan etkilerle nasıl baş edilir?

Baş ağrısı: İyi dinlenip bol miktarda sıvı içtiğinizden emin olun. Çok fazla alkol içmeyin. Eczacınızdan bir ağrı kesici önermesini isteyin. Baş ağrısı genellikle lansoprazol kullanmanın ilk haftasından sonra kaybolur. Bir haftadan uzun süren veya şiddetli olan başarısı konusunda doktorunuza danışın.

Hasta hissetmek: Lansoprazol kullanırken acılı, ekşi, tuzlu veya baharatlardan zengin besinler tüketmemek kendinizi daha çabuk iyi hissetmenize yardımcı olur.

İshal veya bulantı/kusma: Sıvı kaybına bağlı gelişebilecek dehidratasyonu önlemek için sık aralarla bol su için. Normalden daha az işemek, normalden daha koyu renkte işemek ve normalden daha kötü kokulu işemek idrarın konsantre olduğuna ve vücutta suyun azaldığına yani dehidratasyona işaret eder. Bir eczacı veya doktora danışmadan ishali veya kusmayı tedavi etmek için başka ilaçlar kullanmayın.

Mide ağrısı: Dinlenmeye ve rahatlamaya çalışın. Daha az miktarda ama daha sık yemek yemek ve yerken yavaş olmak acele etmemek mide ağrılarınızın hafiflemesine yardımcı olabilir. Karnınıza bir ısı yastığı veya kapalı sıcak su şişesi koymak da yardımcı olabilir. Çok acı çekiyorsanız, eczacınızla veya doktorunuzla konuşun.

Kabızlık: Taze meyve, sebze ve tahıllar gibi diyetinize daha fazla lif katmaya çalışın. Her gün birkaç bardak su veya alkolsüz sıvı içmeye çalışın. Yapabiliyorsanız, hafif bir egzersiz yapmak da yardımcı olabilir. Kabızlık devam ederse müshil kullanmak güvenlidir. Genellikle, laktuloz en iyisidir, ancak önce bir eczacıya veya doktora danışın.

Gaz çıkarmak: Mercimek, bezelye, fasulye ve soğan gibi gaz çıkarmaya neden olan yiyeceklerden uzak durun. Ayrıca daha küçük ve daha sık öğünler yemek, acele etmeden yavaşça yiyip içmek ve düzenli egzersiz yapmak gaz çıkarma şikayetlerinin azalmasına yardımcı olabilir. Simetikon gibi eczaneden temin edebileceğiniz bazı ilaçlar da gaz çıkarma semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.

Kaşıntılı deri döküntüleri: Eczaneden satın alabileceğiniz bir antihistaminik size yardımcı olabilir. Hangi türün sizin için uygun olduğunu öğrenmek için doktorunuza veya eczacınıza danışın.

Sersemlik hissi, baş dönmesi veya yorgun hissetme: Lansoprazol kullandıktan sonra baş dönmesi veya sersemlik hissederseniz, yaptığınız şeyleri yapmayı bırakın ve daha iyi hissedene kadar oturun ya da uzanın. Yorgun hissediyorsanız araç veya makine kullanmayın. Daha kötü hissettireceğinden alkol içmeyin.

Ağız kuruluğu: Şekersiz sakız çiğnemeyi veya şekersiz tatlılar çiğnemeyi deneyin.

Gebelik ve emzirme

Genellikle hamilelik sırasında ve emzirme döneminde lansoprazol kullanılması önerilmez.

Eğer gebe kalmak için çabalıyorsanız, gebeyseniz veya emziriyorsanız mutlaka doktorunuza belirtin.

Gebelik

Hamileyseniz, mide yanması ve mide ekşimesi gibi rahatsızlıkları ilaç almadan tedavi etmek her zaman daha iyidir.

Doktorunuz ilaç kullanmadan önce, daha sık aralıklarla ama az az besin tüketmenizi ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmanızı önerecektir.

Ayrıca doktorunuz, yastığınızın veya yatağınızın altına bir şey koyarak yatağınızın baş tarafını 10 ila 20 cm kadar yükseltmenizi önerebilir. Böylece boynunuz ve başınız karın kısmına göre daha yüksekte olur. Bu, mide asidinin boğazınıza doğru gitmesini önlemeye yardımcı olur.

Beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri yeterli gelmezse, doktorunuz belirtilerinizi hafifletmeye yardımcı olacak bir ilaç önerilebilir.

Gebelikte Reflü ve Mide Ekşimesi

Emzirme

Lansoprazol anne sütüne geçebilir, ancak bebeğe zarar verip vermediği bilinmemektedir.

Emzirirken bu ilacı kullanmanın artıları ve eksileri hakkında doktorunuza danışın.

Diğer ilaçlarla birlikte kullanmak

Bazı ilaçlar lansoprazolü etkileyebilir ve yan etki gelişmesi riskini arttırabilir.

Aşağıdakiler dahil herhangi bir ilaç alıyorsanız doktorunuza söyleyin:

• Digoksin (kalp ilacı)
• İtrakonazol, ketokonazol veya posakonazol gibi mantar hastalıklarında kullanılan antifungal ilaçlar
• Metotreksat (sedef hastalığı ve romatoid artrit tedavisinde kullanılabilir)
• Fenitoin (bir anti-epilepsi ilacı)
• HIV ilaçları
• Rifampisin (antibiyotik)
• Klopidogrel gibi kan inceltici (kan sulandırıcı) ilaçlar
• Fluvoksamin (antidepresan)

Bu ilaçlar lansoprazol ile etkileşime giren ilaçların tamamı değildir. Detaylı bilgi için ilacınızın kutusundan çıkan prospektüs bakabilir veya doktorunuza danışabilirsiniz.

Lansoprazolün bitkisel ilaçlar ve takviyeler ile karıştırılması

Lansoprazol kullanırken, depresyon için bitkisel ilaç olan sarı kantaronu (St John’s wort) almayın. Sarı kantaron (St John’s wort) lansoprazolün olması gerektiği gibi çalışmasını durdurabilir.

Takviye besinlerin veya bitkisel ilaçların lansoprazol ile birlikte kullanılması bazı sorunlara yol açabilir. Takviye besinler veya bitkisel ilaçlar, eczanelerde satılan medikal ilaçlar gibi diğer ilaçlarla olan ilişkileri test edilmez.

Bitkisel ilaçlar, vitaminler veya takviyeler de dahil olmak üzere başka ilaçlar alıyorsanız doktorunuza veya eczacınıza belirtin.

Kaynak: https://www.nhs.uk/medicines/lansoprazole/