Naproksen

Naproksen, non steroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ) grubunun bir üyesidir. Eklemlerde ve kaslarda iltihaplanma ve ağrıyı azaltan bir ilaçtır. Romatoid artrit, osteoartrit ve gut gibi eklem hastalıklarını tedavi etmek için kullanılır.

Ayrıca bel ağrısı, burkulma veya başka nedenlerle oluşan eklem ağrıları, kas ve kemik ağrıları ile ağrılı regl dönemlerinin ağrısını hafifletmede kullanılabilir.

Burkulma ve incinmeler için bazı doktorlar ve eczacılar, iyileşmeyi yavaşlatabileceği için naproksen almadan önce 48 saat beklemenizi önerebilir. Emin değilseniz bir eczacıya danışın.

Naproksenin en sık görülen yan etkileri zihin bulanıklığı, baş ağrısı, kulak çınlaması, görme değişiklikleri, yorgunluk, uyuşukluk, baş dönmesi ve kızarıklıktır.

Naproksen içeren bazı ilaçlar: Apranax, Aprol, Aleve, Naprosyn

Kimler kullanabilir?

Çoğu yetişkine naproksen reçete edilebilir. Aşağıdaki durumlarda çocuklara da naproksen reçete edilebilir:

• 1 aylıktan itibaren bebeklerde kas ve kemik bozuklukları varsa
• 2 yaşından itibaren eklem hastalıkları olan çocuklar
• 15 yaşın altındaki çocuklarda eğer regl ağrısı varsa

Yetişkinler ve gençler, regl ağrıları için bir eczaneden reçetesiz de satın alabilirler.

Naproksen bazı kişiler için uygun değildir. Aşağıdaki durumlarda doktorunuza veya eczacınıza danışın:

• Geçmişte naproksen veya diğer ilaçlara karşı alerjik reaksiyon geçirdiyseniz
• Aspirin veya ibuprofen gibi diğer steroidal olmayan antiinflamatuvar ilaçlara (NSAİİ’ler) karşı alerjik reaksiyon geçirdiyseniz
• Mide ülseri, mide veya bağırsakta kanama veya midenizde bir yara varsa veya daha önceden vardıysa
• Şiddetli kalp yetmezliğiniz veya diğer kalp problemleriniz varsa
• Yüksek tansiyon hastasıysanız
• Şiddetli karaciğer veya böbrek yetmezliğiniz varsa
• Crohn hastalığı veya ülseratif kolit varsa
• Kan pıhtılaşma bozukluğunuz varsa
• Lupus hastasıysanız
• Gebe kalmak için çabalıyorsanız, gebeyseniz ya da emziriyorsanız

Nasıl kullanılır?

İlacınızı her zaman yemekle birlikte veya yemekten hemen sonra alın, böylece mide rahatsızlığı yaşama riskiniz azalır.

Yetişkinlerde genel bir kural olarak tedavi edilecek doz:

• Eklem hastalıkları için: Günlük 1 veya 2 defa alınacak şekilde günlük toplam 500 mg ila 1.000 mg arasındadır.
• Kas, kemik bozuklukları ve ağrılı regl dönemleri için: Önce 500 mg tek doz, daha sonra gerektiğinde her 6 ila 8 saatte bir 250 mg’dır.
• Gut atakları için: Önce 750 mg, ardından atak geçene kadar her 8 saatte bir 250 mg’dır.

Yaşlılar ve kalp, karaciğer veya böbrek sorunları olan kişiler için dozlar genellikle daha düşüktür.

Çocuklarda kullanılacaksa doktorunuz çocuğunuzun kilosuna göre doz hesaplaması yapacaktır.

Eğer doktorunuz size naproksen reçete edecekse, ilaç dozunuzu, bu ilacı kullanma nedeninize, yaşınıza, hastalık belirtilerinize ve karaciğer ile böbreklerinizin ne kadar sağlıklı olduğuna göre doz ayarlaması yapacaktır.

Ağrılı regl dönemleri için bir eczaneden naproksen satın alacaksanız:

• İlk gün – ağrı başladığında 2 tablet alın, ardından 6-8 saat sonra ihtiyacınız olursa o gün 1 tablet daha alın.
• İkinci ve sonraki günlerde – gerekirse her 6 ila 8 saatte bir 1 tablet alın
• Regl ağrıları için 24 saat içinde 3 tabletten fazla almayınız.

Ne kadar süre alacağım?

Naproksen kullanma nedeninize bağlı olarak sadece birkaç kez almanız yeterli olabilir. Örneğin, sırt ağrısı veya regl ağrınız varsa, naproksen sadece 1 veya 2 gün almanız yeterli gelebilir.

Romatoid artrit gibi uzun süreli (kronik) bir rahatsızlığınız varsa daha uzun süre almanız gerekebilir.

Uzun süre naproksen almanız gerekiyorsa, doktorunuz midenizi yan etkilerden korumak için bir ilaç yazabilir.

En az yan etki için mümkün olan en düşük dozda tedavinin yapılması hedeflenmelidir. Ne kadar süreyle naproksen almanız gerektiğinden emin değilseniz doktorunuza danışın.

Naproksen’i uzun süre alabilir miyim?

Naproksen, uzun süre veya büyük dozlarda kullanıldığında, midede veya bağırsaklarda ülsere neden olabilir.

Uzun süre çok büyük dozlar alan kişilerin kalp yetmezliği veya böbrek yetmezliğine yakalanma riski de vardır.

Naproksen’i çok sık almanız gerekiyorsa veya yüksek doz alıyorsanız, doktorunuzla ağrınız ve olası yan etkiler hakkında konuşun.

Diğer ağrı kesicilerle birlikte alınması

Naprokseni ibuprofen veya diğer NSAİİ’lerle birlikte almayın.

Naproksen, parasetamol veya kodein ile kısa süre birlikte kullanıldığında genelde sorun oluşturmaz.

Naproksen ağrı hissini azaltmak için yeterli gelmiyorsa ve sık sık yada üst üste birkaç gün başka ağrı kesicilerle birlikte kullanmanız gerekiyorsa mutlaka bir hekime danışın.

Bazen farklı ağrı kesicilerin birlikte alınması ağrıyı hafifletmenin iyi bir yoludur, ancak deneyebileceğiniz başka tedaviler de olabilir.

Doktorunuz size reçeteyle verdiyse ve birlikte almanızı söylediyse, naproksen ile diğer ağrı kesicileri daha uzun süre birlikte almanızda bir sakınca yoktur. Emin değilseniz eczacınıza ya da doktorunuza danışın. Doktorunuzun önerdiği şekilde kullanın.

Yan etkiler

Tüm ilaçlar gibi naproksen de bazı insanlarda bazı yan etkilere neden olabilir.

Yaygın yan etkiler

Naproksen’in yaygın yan etkileri 100 kişide 1’den fazlasında görülür. Bazıları:

• Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
• Kulak çınlaması
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Yorgunluk ve uykulu hissetme
• Görme duyusunda bozulmalar
• Cilt kaşıntısı

Bu yan etkiler sizi rahatsız ediyorsa veya geçmezse doktorunuza veya eczacınıza danışın.

Ciddi yan etkiler

Eğer aşağıdakilerden herhangi biri ile karşılaştıysanız derhal bir doktora danışın:

• İdrarda kan gelmesi veya idrar miktarında azalma. Bunlar böbrek hasarı veya enfeksiyonu belirtileri olabilir.
• Şiddetli hazımsızlık, mide yanması, midenizde ağrı veya ekşime, mide bulantısı veya kusma hissi ya da ishal. Bunlar mide veya bağırsakta ülser veya iltihaplanma belirtileri olabilir
• Kakanızın kahve telvesi gibi koyu renkte veya siyah olması. Bunlar sindirim sisteminizde ülser veya kanama olduğunun belirtileridir.
• Sık sık boğaz ağrısı, burun kanaması ve enfeksiyonlar. Bunlar kan hücrelerinizde agranülositoz olarak bilinen anormalliklerin belirtileri olabilir.
• Baygınlık, göğüs ağrısı veya nefes darlığı. Bunlar anemi belirtileri olabilir.
• Yüksek ateş, zihin bulanıklığı, baş ağrısı, ense sertliği ve ışığa duyarlılık. Bunlar aseptik menenjit belirtileri olabilir.
• Cildinizin veya gözlerinizin beyaz kısımlarının sararması. Bunlar karaciğer hasarının veya sarılığın belirtileri olabilir.
• Düzensiz veya yavaş kalp atışları. Bunlar kanda potasyum miktarının arttığına işaret eder.
• Yüksek ateş, mide ağrısı ve hasta hissetme. Bunlar pankreas iltihabının belirtileri olabilir.

Ciddi alerjik reaksiyon

Nadir görülse de naproksene karşı ciddi alerjik reaksiyon gelişmesi mümkündür. Ciddi alerjik reaksiyon durumunda zaman kaybetmeden bir acil servise başvurun!

Zaman kaybetmeden acil doktora başvurmanız gereken durumlar:

– Kaşıntılı, kırmızı, şişmiş, kabarmış veya soyulmuş bir cilt görünümü
– Hırıltılı nefes alma
– Göğüste veya boğazda sıkışma hissi
– Nefes almakta veya konuşmakta zorluk
– Ağzınız, yüzünüz, dudaklarınız, diliniz veya boğazınızda şişme başlarsa

Bu belirtilere sahipseniz, ciddi bir alerjik reaksiyonunuz olabilir ve hastanede derhal tedaviye ihtiyaç duyabilirsiniz.

Mide ülserlerine karşı neden dikkatli olmam gerekiyor?

Naproksen, uzun süre veya büyük dozlarda alırsanız veya yaşlıysanız veya genel sağlık durumunuz kötüyse midenizde veya bağırsaklarınızda ülsere neden olabilir.

Mide ülseriniz varsa veya geçmişte mide ülseri geçirdiyseniz doktorunuz size naproksen almamanızı önerebilir.

Naproksen almanız gerekiyorsa ancak mide ülseri yaşama riskiniz de varsa, doktorunuz midenizi korumak için naproksen ile birlikte kullanmanız için ek olarak başka bir ilaç daha reçete edebilir.

Mide ülserinin en yaygın belirtisi midenin merkezinde yanma veya ağrıdır. Ancak mide ülseri her zaman ağrıya neden olmaz. Mide bulantısı, mide ekşimesi ve hazımsızlık mide ülserine işaret eden diğer belirtilerdir. Eğer mide ülseri belirtileriniz varsa naproksen kullanmayı bırakın ve doktorunuza danışın.

Eğer daha önce mide ülseri geçirdiyseniz ya da mide ülseri yaşama riski altındaysanız midenize daha az zarar verebilecek parasetamol daha iyi bir tercih olabilir.

Naproksen düzensiz kalp atışına neden olur mu?

Naproksen de dahil olmak üzere bazı NSAİİ ilaçların, atriyal fibrilasyon veya atriyal çarpıntı gibi düzensiz kalp atışlarına neden olabileceği düşünülüyor.

Ancak düzensiz kalp atışlarına neden olma ihtimalleri düşüktür. Bu durum, insanlara NSAİİ ilaçları almayı bırakmalarını önermek için yeterli bir neden değildir.

Naproksen genel olarak ara sıra kullanım için veya bir iki gün gibi kısa süreli kullanımlar için güvenlidir.

Uzun süreli bir durum için naproksen reçete edildiyse, almaya devam edin ve endişeleniyorsanız doktorunuza danışın.

Naproksen işitme kaybına neden olur mu?

Naproksen de dahil olmak üzere bazı antiinflamatuar ilaçları bir yıldan uzun süre haftada iki kez alan kadınların işitme kaybına uğrama şansının daha yüksek olduğu bildirildi. (kaynak)

Ancak naproksen ve benzeri antienflamatuvar ilaçların işitme kaybına neden olduğuna dair kesin kanıt yoktur.

İlerleyen yaşta insanlarda işitme kaybı zaten sık görülen bir durumdur. İşitme duyunuzu korumak için:

• Yüksek sese daha az maruz kalın
• Gürültülü yerlerde işitme koruması kullanın
• Kişisel kulaklıklarda sesi kısın

Haftada birkaç gün naproksen almanız gerektiğini fark ederseniz, doktorunuzla ağrınıza neyin neden olduğunu ve onu yönetmenin daha iyi yolları olup olmadığını konuşun.

Doğurganlığımı etkiler mi?

NSAİİ’ler gibi siklooksijenaz/prostaglandin sentezini inhibe ettiği bilinen herhangi bir ilaç kullanımı doğurganlığı (fertiliteyi) bozabilir ve hamile kalmayı planlayan kadınlarda kullanılmamalıdır.

Yüksek dozlarda veya uzun süre kullanılması kadınlarda yumurtlamayı etkileyebilir. Hamile kalmaya çalışıyorsanız veya kısırlık testi yaptırıyorsanız lüzumsuz NSAİİ almayın.

Gebe kalma güçlüğü olan veya kısırlık incelemeleri yapılan kadınlarda, NSAİİ ilaçların ne kadar gerekli olduğu yeniden değerlendirilmelidir.

Naproksen almanın erkeklerde doğurganlığı azaltacağını gösteren kesin bir kanıt yoktur.

Yan etkileriyle nasıl baş edilir?

• Zihin bulanıklığı: Eğer naproksen almak zihin bulanıklığı, kafa karışıklığı ve konfüzyon belirtilerine neden oluyorsa doktorunuza danışmalısınız.
• Baş ağrısı: Dinlenin. Su için. Derin nefes alın. Beyninize bol bol temiz oksijen gitmesi için hareket edin. Baş ağrısı için eczacınızdan bir ilaç önermesini isteyebilirsiniz. Naproksen kullanmaya bağlı gelişen baş ağrısının bir hafta sonra geçmesi beklenir. Eğer bir haftadan uzun süren baş ağrınız varsa doktorunuza danışın.
• Kulak çınlaması: Eğer naproksen kullanımı sonrası kulaklarınızda çınlama varsa ve bu durum ilk bir iki günde kendiliğinden geçmiyorsa doktorunuza danışın. İlacınızın değiştirilmesi gerekebilir.
• Görme duyusunda bozukluk: Bu yan etki geçene kadar araç kullanmayın.
• Uykulu, yorgun veya sersem hissetmek ya da baş dönmesi hissetmek: Vücudunuz naproksene alıştıkça bu yan etkiler geçmelidir.
• Baş dönmesi: Naproksen başınızı döndürürse, yaptığınız işi bırakın ve kendinizi daha iyi hissedene kadar oturun veya uzanın.
• Cilt kaşıntısı veya döküntüler: Eczaneden satın alabileceğiniz bir antihistaminik kullanmak yardımcı olabilir. Hangi tür antihistaminik ilacın size uygun olduğunu öğrenmek için eczacınıza danışın.

Gebelik ve emzirme

Eğer gebe kalmak için çabalıyorsanız, gebeyseniz veya emziriyorsanız mutlaka doktorunuza belirtin.

Gebelik

Naproksen (bir doktor tarafından reçete edilmediği sürece) gebelik süresince kullanımı önerilmez. Özellikle gebeliğin 30. haftası ve sonrasında kullanımı önerilmemektedir.

Bunun nedeni, hamilelikte naproksen almakla bazı doğum kusurları arasında bir bağlantı olabileceğidir. Özellikle, bebeğin kalbine ve kan damarlarına zarar verebilir.

Gebeliğin erken dönemlerinde naproksen kullanmak ile düşük yapmak arasında bir ilişki olabilir. Bu nedenle eğer gebe kalmak istiyor ve bunun için çabalıyorsanız ya da gebe kalmayı planlıyorsanız naproksen almayı bırakın. Kullandığınız başka ilaçlar var ise bir hekime danışın.

Naproksen almanın yararları ve olası zararları hakkında doktorunuza danışın. Kaç haftalık hamile olduğunuza ve ilacı alma nedeninize bağlı olarak doktorunuz sizin için güvenli başka tedaviler önerebilir.

Parasetamol genellikle hamile kadınlar için ilk tercih edilen ağrı kesici ilaçtır. Parasetamol içeren bazı ilaçlar:

• Parol tablet
• Minoset tablet
• Panadol tablet

Emzirme

Naproksen genellikle emzirme döneminde tavsiye edilmez. İbuprofen gibi diğer NSAİİ’ler daha güvenlidir.

Ancak;

• bebeğiniz erken doğmuşsa
• düşük doğum ağırlığına sahipse
• bebeğinizin bir tıbbi sorunu varsa

herhangi bir ağrı kesici almadan önce doktorunuza danışın.

Diğer ilaçlarla ilgili uyarılar

Naproksen’in etki mekanizmasına yani çalışma şekline müdahale eden bazı ilaçlar vardır. Şunları alıyorsanız doktorunuza danışın:

• Aspirin veya ibuprofen gibi diğer NSAİİ ilaçlar
• Warfarin veya rivaroksaban gibi kanı incelten ilaçlar (kan sulandırıcılar)
• Prednizolon gibi steroidler (Deltacortil)
• Furosemid gibi daha fazla işemenizi sağlayan ilaçlar (diüretikler)
• Kalp problemlerini ve yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılan ilaçlar
• Sitalopram gibi antidepresanlar
• Metotreksat gibi romatoid artriti tedavi etmek için kullanılan ilaçlar

Soru Cevap

Kaynak: nih.gov, nhs.uk