Prosek (Omeprazol) Nedir?

Prosek, midenin ürettiği asit miktarını azaltan Proton pompa inhibitor (PPİ) grubundan omeprazol etken maddesi içeren bir ilaçtır. Hazımsızlık, mide ekşimesi, mide yanması ve gastroözofageal-reflü hastalığı (GÖRH) için kullanılabilir. Prosek 20 mg ayrıca mide ülserlerini önlemek ve tedavi etmek için kullanılabilir.

• Genellikle sabah 1 kez kullanılır.
• Şiddetli hastalıklarda doktorunuz sabah ve akşam olmak üzere günde 2 kere kullanmanızı önerebilir.
• Baş ağrısı, ishal ve mide ağrısı görülme ihtimali en yüksek yan etiler arasındadır. İlacı almayı bıraktığınızda bu yan etkiler hafifleme ve kaybolma eğilimindedir.
• Eşdeğerleri: Omeprol, Prosek ve Omesek muadil ilaçlardır.

Prosek, pankreas veya bağırsakta Zollinger-Ellison sendromu adı verilen bir tümörün neden olduğu nadir bir hastalık için de kullanılabilmektedir.

Kimler kullanabilir?

Prosek, hamile ve emziren kadınlar da dahil olmak üzere doktor önerisiyle yetişkinler tarafından kullanılabilir.

Bu ilacın sizin için güvenli olup olmadığından emin olmak için, doktorunuza danışmanız gereken bazı durumlar:

• Geçmişte omeprazol veya diğer ilaçlara karşı alerjik reaksiyon gösterdiyseniz
• Karaciğeriniz ile ilgili herhangi bir problem
• B12 vitamini eksikliği: Uzun süre (yıllarca) Prosek kullanmak B12 vitamini eksikliğine neden olabilir.
• Osteoporoz (kemik erimesi): Uzun süre (yıllarca) Prosek 20 mg kullananlarda kırık riski artabilir. Osteoporoz hastalarında kemik kırılması riski daha da yüksektir.
• Magnezyum eksikliği: Uzun süre (aylarca) Prosek kullanmak magnezyum eksikliğine neden olabilir. Magnezyum eksikliği olan kişilerde magnezyum takviyesi gerekebilir.
• Yakın tarihte endoskopi yaptıracaksanız

Endoskopi yaptırmak için randevu aldıysanız, endoskopik işleminizden birkaç hafta önce Prosek almayı bırakıp bırakmayacağınızı doktorunuza sorun. Bunun nedeni, omeprazol etken maddesinin yapılacak endoskopi sırasında görülebilecek bazı problemleri gizleyebilmesidir.

Nasıl kullanılır?

Genellikle sabahları bir tane kullanılır. Aç veya tok kullanılabilir. 

Günde iki kez kullanmanız önerilirse, sabah 1 doz ve akşam 1 doz kullanabilirsiniz.

Ne kadar Prosek kullanılmalı?

Doktorunuzun önerdiği miktarda kullanılmalıdır. Prosek kullanım miktarı genellikle şöyledir:

Dozlar çocuklar, yaşlılar ve karaciğer problemi olan kişiler için genellikle daha düşüktür.

Prosek ilacınızı her zaman doktorunuzun önerdiği şekilde kullanınız. Emin olmadığınız durumlarda doktorunuz veya eczacınızla konuşunuz. 

Bir bardak su veya meyve suyu ile yutabilirsiniz. 

Kapsülleri yutmada sorun yaşıyorsanız, Prosek kapsüllerini açabilir ve içindeki granülleri (mikrokürecikler) biraz su ile karıştırabilirsiniz.

İlaç içindeki tüm granülleri (mikrokürecikler), çiğnemeden yuttuğunuzdan emin olun. Granüller su içinde yarım saatten daha uzun süre beklememelidir. İçtikten sonra, bardağı su ile çalkalayıp bu kısmı da için. 

Kapsül yutma zorluğu olan hastalarda kapsüller aşağıdaki gibi kullanılabilir: 

• Kapsül açılır. Mikrokürecikler az bir miktar su ile karıştırılır ve yutulur.
• Kapsül açılır. Nazogastrik tüple (özellikle yutma güçlüğü çeken kişilerde ağız yoluyla beslenme sağlanamadığında, burundan mideye indirilen beslenme tüpü) uygulama için mikrokürecikler yarım bardak su ile karıştırılır. 

Karışım hazırlandıktan sonra ilaç hemen kullanılmalıdır. Mikrokürecikler çiğnenmemeli ve ezilmemelidir. Diğer içecek ve sıvılarda kullanım klinik olarak çalışılmadığı için tavsiye edilmez.

İlaç dozum artar mı veya azalır mı?

Doktorunuz yeterli gelmediğinde ilaç dozunu arttırabilir. Tedavinize bağlı olarak, doktorunuz ilk bir iki ay daha yüksek dozda Prosek kullanmanızı önerirken sonrasında bu dozu düşürebilir.

Ne kadar süre Prosek kullanacağım?

2 hafta boyunca Prosek kullandıktan sonra belirtileriniz hafiflemediyse ve kendinizi daha iyi hissetmiyorsanız doktorunuza danışın. 

Özellikle doktorunuza danışmadan (eczacınıza danışarak) Prosek kullanmaya başladıysanız ve yeterli iyileşme sağlanamadıysa, doktorunuz belirtilerinizin neden kaynaklandığını bulmak için testler isteyebilir.

Hastalığınıza bağlı olarak sadece birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişen sürede Prosek 20 mg kullanmanız gerekebilir. Bazen daha uzun süre, hatta yıllarca kullanmanız gerekebilir. 

Bazı insanların bu ilacı her gün kullanması gerekmez ve sadece semptomları olduğunda ilaç kullanırlar.

Daha iyi hissettiğinizde (genellikle birkaç gün veya hafta sonra), Prosek kullanmayı bırakabilirsiniz. Prosek mide koruyucusunu bu şekilde kullanmak herkes için uygun değildir. Sizin için en iyi olanı doktorunuzla tartışın.

Prosek ilacımı almayı unutursam ne olur?

Unutulan dozları dengelemek için çift doz almayınız.

Günde 1 kez Prosek alıyorsanız: İlacınızı mümkün olduğu kadar 24 saatlik ara ile her gün aynı saatte kullanmaya gayret edin. Eğer bir kerelik ilacınızı unutursanız:

• Mide koruyucu ilacınızı almayı unuttuğunuzda, mümkün olan en kısa zamanda kullanmayı unuttuğunuz dozu alın.
• Ancak rutin olarak Prosek mide koruyucu kullandığınız saatin üzerinden 12 saatten fazla zaman geçtiyse, diğer bir ifade ile bir sonraki Prosek 20 mg kullanmanız gereken ilaç vaktine 12 saatten az zaman kaldıysa bir kerelik kullanmayı unuttuğunuz Prosek dozunu atlayın. 

Günde 2 kez Prosek alıyorsanız: İlacınızı mümkün olduğu kadar 12 saatlik ara ile her gün aynı saatlerde kullanmaya gayret edin. Eğer bir kerelik ilacınızı unutursanız:

• Prosek ilacınızı kullanmayı unuttuğunuzda, mümkün olan en kısa zamanda kullanmayı unuttuğunuz dozu alın.
• Ancak rutin ilaç kullandığınız saatin üzerinden 8 saatten fazla zaman geçtiyse, diğer bir ifade ile bir sonraki Prosek 20 mg kullanmanız gereken ilaç vaktine 4 saatten az zaman kaldıysa bir kerelik kullanmayı unuttuğunuz dozu Prosek dozunu atlayın.

Çok fazla Prosek alırsam ne olur?

Kazayla 1 veya 2 ekstra doz almanın herhangi bir soruna neden olması çok düşük bir ihtimaldir. Bununla birlikte, çok fazla Prosek aldıysanız ve şu belirtilerden herhangi birine sahipseniz doktorunuza danışmalısınız:

• Kızarmış cilt
• Terlemek
• Kalp atışının hızlanması
• Uykulu hissetmek
• Bulanık görme
• Şaşkınlık veya sinirlilik hali

Yan Etkiler

Prosek kullanan insanların çoğunda herhangi bir yan etki gelişmez. Ancak Prosek kullanımına bağlı bir yan etki gelişirse genellikle hafiftir ve bu ilacı almayı bıraktığınızda kaybolur.

En az 3 ay süreyle ve genellikle bir yıldan uzun süreyle proton pompa inhibitörü kullanan hastalarda magnezyum eksikliği gelişebilir. Eğer uzun süre mide koruyucu ilaç kullanıyorsanız ve kronik yorgunluk, halsizlik ve sık sık kramp sorunları yaşıyorsanız bu durumu doktorunuza bildirin.

Magnezyum Eksikliği

Uzun süreli proton pompa inhibitörü kullanan hastalarda B12 vitamini eksikliği gelişebilir. Bu durumun nedeni azalan mide asiditesine bağlı olarak B12 vitamininin emilememesidir. Eğer uzun süreli (genellikle 1 yıldan fazla) mide koruyucu kullanıyorsanız ve yorgunluk, halsizlik, kabızlık, karıncalanma, uyuşma ve hafızanın zayıflaması gibi B12 vitamini eksikliği belirtileri yaşıyorsanız doktorunuza danışın.

B12 Vitamini Eksikliği

Sık görülen Prosek yan etkileri

Yaygın yan etkiler, 100 kişiden 1’inde görülebilir. Aşağıdakiler dahil sizi rahatsız eden bir yan etki yaşarsanız doktorunuza veya eczacınıza danışın.

• Baş ağrısı
• İshal
• Bulantı veya kusma
• Karın ağrısı
• Kabızlık
• Gaz çıkarma
• Kaşıntılı deri döküntüleri
• Baş dönmesi
• Sersemlik hissi veya yorgun hissetme
• Ağız veya boğaz kuruluğu

Ciddi yan etkiler

Ciddi yan etkiler nadirdir ve 1000 kişiden 1’inde görülür. Aşağıdaki durumlarda hemen bir doktora başvurun:

• Kollarınız, yanaklarınız ve burnunuz gibi vücudunuzun güneşe maruz kalan kısımlarında kırmızı deri döküntüsü ile birlikte eklem ağrısı – bunlar subakut kutanöz lupus eritematozus adı verilen nadir bir durumun belirtileri olabilir. Uzun zamandır Prosek 20 mg kullanıyor olsanız bile bu yan etki görülebilir.
• Ciltte sarama, idrar renginin koyulaşması ve halsizlik – bunlar karaciğer problemlerinin belirtileri olabilir.

Ciddi alerjik reaksiyon

Nadir durumlarda, Prosek mide koruyucuya karşı ciddi bir alerjik reaksiyon (anafilaksi) gelişmesi mümkündür.

Zaman kaybetmeden acil doktora başvurmanız gereken durumlar:

– Kaşıntılı, kırmızı, şişmiş, kabarmış veya soyulmuş bir cilt görünümü
– Hırıltılı nefes alma
– Göğüste veya boğazda sıkışma hissi
– Nefes almakta veya konuşmakta zorluk
– Ağzınız, yüzünüz, dudaklarınız, diliniz veya boğazınızda şişme başlarsa

Bu belirtilere sahipseniz, ciddi bir alerjik reaksiyonunuz olabilir ve hastanede derhal tedaviye ihtiyaç duyabilirsiniz.

Bunlar Prosek ilacının neden olabileceği tüm yan etkiler değildir. Daha fazla bilgi için Prosek içeren ilacınızın içerisinden çıkan prospektüs bakabilirsiniz.

Yan etkilerle nasıl başa çıkılır?

Baş ağrısı: İyi dinlenip bol miktarda sıvı içtiğinizden emin olun. Çok fazla alkol içmeyin. Eczacınızdan bir ağrı kesici önermesini isteyin. Baş ağrısı genellikle Prosek kullanmanın ilk haftasından sonra kaybolur. Bir haftadan uzun süren veya şiddetli olan başarısı konusunda doktorunuza danışın.

Hasta hissetmek: Prosek kullanırken acılı, ekşi, tuzlu veya baharatlardan zengin besinler tüketmemek kendinizi daha çabuk iyi hissetmenize yardımcı olur.

İshal veya bulantı/kusma: Sıvı kaybına bağlı gelişebilecek dehidratasyonu önlemek için sık aralarla bol su için. Normalden daha az işemek, normalden daha koyu renkte işemek ve normalden daha kötü kokulu işemek idrarın konsantre olduğuna ve vücutta suyun azaldığına yani dehidratasyona işaret eder. Bir eczacı veya doktora danışmadan ishali veya kusmayı tedavi etmek için başka ilaçlar kullanmayın.

Mide ağrısı: Dinlenmeye ve rahatlamaya çalışın. Daha az miktarda ama daha sık yemek yemek ve yerken yavaş olmak acele etmemek mide ağrılarınızın hafiflemesine yardımcı olabilir. Karnınıza bir ısı yastığı veya kapalı sıcak su şişesi koymak da yardımcı olabilir. Çok acı çekiyorsanız, eczacınızla veya doktorunuzla konuşun.

Kabızlık: Taze meyve, sebze ve tahıllar gibi diyetinize daha fazla lif katmaya çalışın. Her gün birkaç bardak su veya alkolsüz sıvı içmeye çalışın. Yapabiliyorsanız, hafif bir egzersiz yapmak da yardımcı olabilir. Kabızlık devam ederse müshil kullanmak güvenlidir. Genellikle, laktuloz en iyisidir, ancak önce bir eczacıya veya doktora danışın.

Gaz çıkarmak: Mercimek, bezelye, fasulye ve soğan gibi gaz çıkarmaya neden olan yiyeceklerden uzak durun. Ayrıca daha küçük ve daha sık öğünler yemek, acele etmeden yavaşça yiyip içmek ve düzenli egzersiz yapmak gaz çıkarma şikayetlerinin azalmasına yardımcı olabilir. Simetikon gibi eczaneden temin edebileceğiniz bazı ilaçlar da gaz çıkarma semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.

Sersemlik hissi, baş dönmesi veya yorgun hissetme: Prosek 20 mg kullandıktan sonra baş dönmesi veya sersemlik hissederseniz, yaptığınız şeyleri yapmayı bırakın ve daha iyi hissedene kadar oturun ya da uzanın. Yorgun hissediyorsanız araç veya makine kullanmayın. Daha kötü hissettireceğinden alkol içmeyin.

Ağız kuruluğu: Şekersiz sakız çiğnemeyi veya şekersiz tatlılar çiğnemeyi deneyin.

Hamilelik ve emzirme

Eğer gebe kalmak için çabalıyorsanız, gebeyseniz veya emziriyorsanız mutlaka doktorunuza belirtin.

Gebelik

Gebelik süresince, mide yanması ve mide ekşimesi gibi rahatsızlıkları ilaç almadan tedavi etmek her zaman daha iyidir.

Doktorunuz ilaç kullanmadan önce, daha sık aralıklarla ama az az besin tüketmenizi ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmanızı önerecektir.

Ayrıca doktorunuz, yastığınızın veya yatağınızın altına bir şey koyarak yatağınızın baş tarafını 10 ila 20 cm kadar yükseltmenizi önerebilir. Böylece boynunuz ve başınız karın kısmına göre daha yüksekte olur. Bu, mide asidinin boğazınıza doğru gitmesini önlemeye yardımcı olur.

Beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri yeterli gelmezse, doktorunuz belirtilerinizi hafifletmeye yardımcı olacak bir ilaç önerilebilir.

Gebelikte Reflü ve Mide Ekşimesi

Emzirme

Emziren kadınlar Prosek kullanabilirler. Bu ilacın etken maddesi olan omeprazol az miktarda anne sütüne geçer, ancak bebeğe zarar vermesi beklenmez.

Ancak bebeğiniz prematüre ise veya sağlık sorunları varsa, doktorunuz Prosek kullanmamanızı önerebilir. 

Emzirirken bu ilacı kullanmanın artıları ve eksileri hakkında doktorunuza danışın.

Diğer ilaçlarla birlikte kullanmak

Bazı ilaçlar Prosek ilacını etkileyebilir ve yan etki gelişmesi riskini arttırabilir.

Aşağıdakiler dahil herhangi bir ilaç alıyorsanız doktorunuza söyleyin:

• Digoksin benzeri kalp ilaçları
• Rifampisin (antibiyotik)
• Silostazol (periferik arter hastalığını tedavi eder)
• İtrakonazol, ketokonazol veya posakonazol gibi mantar hastalıklarında kullanılan antifungal ilaçlar
• Metotreksat (sedef hastalığı ve romatoid artrit tedavisinde kullanılabilir)
• Fenitoin (bir anti-epilepsi ilacı)
• HIV ilaçları
• Klopidogrel gibi kan inceltici (kan sulandırıcı) ilaçlar

Bu ilaçlar Prosek ile etkileşime giren ilaçların tamamı değildir. Detaylı bilgi için ilacınızın kutusundan çıkan prospektüs bakabilir veya doktorunuza danışabilirsiniz.

Bitkisel ilaçlar ve takviyeler ile karıştırılması

Prosek kullanırken, depresyon için bitkisel ilaç olan sarı kantaronu (St John’s wort) almayın. Sarı kantaron (St John’s wort) Prosek ilacınızın olması gerektiği gibi çalışmasını durdurabilir.

Bitkisel ilaçlar, vitaminler veya takviyeler de dahil olmak üzere başka ilaçlar alıyorsanız doktorunuza veya eczacınıza belirtin.

Eşdeğerleri

Omeprazol içeren eşdeğer (muadil) ilaçlar: Omeprol, Prosek, Omesek

Soru Cevap

Kaynak:

1. nhs.uk
2. medlineplus.gov