Rabeprazol

Rabeprazol, midenin ürettiği asit miktarını azaltan Proton pompa inhibitor (PPİ) türü bir ilaçtır. Hazımsızlık, mide ekşimesi, mide yanması ve gastroözofageal-reflü hastalığı (GÖRH) için kullanılabilir. Mide ülserlerini önlemek ve tedavi etmek için de kullanılabilir.

Rabeprazol içeren ilaçlar: Raneks, Rabelis, Rabiza, Razogen, Peptyra, Prabex

• Genellikle sabah 1 kez kullanılır.
• Şiddetli hastalıklarda doktorunuz sabah ve akşam olmak üzere günde 2 kere kullanmanızı önerebilir.
• Baş ağrısı, ishal ve mide ağrısı görülme ihtimali en yüksek yan etiler arasındadır. İlacı almayı bıraktığınızda bu yan etkiler hafifleme ve kaybolma eğilimindedir.
• Eğer reçetesiz rabeprazol aldıysanız ve 2 hafta kullanmanıza rağmen iyileşmediyseniz, kullanmaya devam etmeden önce doktorunuza danışın.

Rabeprazol, pankreas veya bağırsakta Zollinger-Ellison sendromu adı verilen bir tümörün neden olduğu nadir bir hastalık için de kullanılabilmektedir.

Kimler kullanabilir?

Rabeprazol, yetişkinler tarafından kullanılabilir. Ancak genellikle hamilelikte veya emzirme döneminde önerilmez. Bazı insanlar için uygun değildir.

Rabeprazolün sizin için güvenli olup olmadığından emin olmak için, doktorunuza danışmanız gereken bazı durumlar:

• Geçmişte rabeprazol veya diğer ilaçlara karşı alerjik reaksiyon gösterdiyseniz
• Yakın tarihte endoskopi yaptıracaksanız

Endoskopi yaptırmak için randevu aldıysanız, endoskopik işleminizden birkaç hafta önce rabeprazol almayı bırakıp bırakmayacağınızı doktorunuza sorun. Bunun nedeni, rabeprazolün yapılacak endoskopi sırasında görülebilecek bazı problemleri gizleyebilmesidir.

Nasıl kullanılır?

Genellikle sabahları bir tane kullanılır.

Açken, yemekten önce rabeprazol almak en iyisidir. Tabletleri bir bardak su ile yutunuz.

Günde iki kez Rabeprazol kullanmanız önerilirse, sabah 1 doz ve akşam 1 doz kullanabilirsiniz.

Ne kadar rabeprazol kullanılmalı?

Her tablet 10 mg veya 20 mg rabeprazol içerir.

Rabeprazol, doktorunuzun önerdiği miktarda kullanılmalıdır. Rabeprazol kullanım miktarı genellikle şöyledir:

Dozlar çocuklar, yaşlılar ve karaciğer problemi olan kişiler için genellikle daha düşüktür.

Tabletler ve kapsüller

Rabeprazolü her zaman doktorunuzun önerdiği şekilde kullanınız. Emin olmadığınız durumlarda doktorunuz veya eczacınıza danışın. 

Tabletleri kırmadan, ezmeden ya da çiğnemeden bir bütün olarak, bir bardak su ile yutabilirsiniz.

Rabeprazol dozum artacak mı veya rabeprazol dozum azalacak mı?

Doktorunuz yeterli gelmediğinde rabeprazol dozunu arttırabilir. İlaç kullanma nedeninize bağlı olarak, doktorunuz ilk bir iki ay daha yüksek dozda rabeprazol kullanmanızı önerirken sonrasında bu dozu düşürebilir.

Ne kadar süre rabeprazol alacağım?

2 hafta boyunca rabeprazol kullandıktan sonra belirtileriniz hafiflemediyse ve kendinizi daha iyi hissetmiyorsanız doktorunuza danışın.

Özellikle doktorunuza danışmadan (eczacınıza danışarak) rabeprazol kullanmaya başladıysanız ve yeterli iyileşme sağlanamadıysa, doktorunuz belirtilerinizin neden kaynaklandığını bulmak için testler isteyebilir.

Hastalığınıza bağlı olarak sadece birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişen sürede rabeprazol kullanmanız gerekebilir. Bazen daha uzun süre, hatta yıllarca kullanmanız gerekebilir. 

Bazı insanların her gün rabeprazol kullanması gerekmez ve sadece semptomları olduğunda rabeprazol kullanırlar.

Daha iyi hissettiğinizde (genellikle birkaç gün veya hafta sonra), rabeprazol kullanmayı bırakabilirsiniz. Rabeprazolü bu şekilde kullanmak herkes için uygun değildir. Sizin için en iyi olanı doktorunuzla tartışın.

Rabeprazol ilacımı almayı unutursam ne olur?

Unutulan dozları dengelemek için çift doz almayınız.

Günde 1 kez rabeprazol alıyorsanız

Rabeprazol ilacınızı mümkün olduğu kadar 24 saatlik ara ile her gün aynı saatte kullanmaya gayret edin. Eğer bir kerelik ilacınızı unutursanız:

İlacınızı almayı unuttuğunuzda, mümkün olan en kısa zamanda kullanmayı unuttuğunuz dozu alın.

Ancak rutin olarak rabeprazol kullandığınız saatin üzerinden 12 saatten fazla zaman geçtiyse, diğer bir ifade ile bir sonraki ilaç kullanmanız gereken ilaç vaktine 12 saatten az zaman kaldıysa bir kerelik kullanmayı unuttuğunuz ilaç dozunu atlayın.

Günde 2 kez rabeprazol alıyorsanız

Rabeprazol ilacınızı mümkün olduğu kadar 12 saatlik ara ile her gün aynı saatlerde kullanmaya gayret edin. Eğer bir kerelik ilacınızı unutursanız:

İlacınızı kullanmayı unuttuğunuzda, mümkün olan en kısa zamanda kullanmayı unuttuğunuz dozu alın.

Ancak rutin rabeprazol kullandığınız saatin üzerinden 8 saatten fazla zaman geçtiyse, diğer bir ifade ile bir sonraki ilaç kullanmanız gereken ilaç vaktine 4 saatten az zaman kaldıysa bir kerelik kullanmayı unuttuğunuz dozu ilaç dozunu atlayın.

Çok fazla rabeprazol alırsam ne olur?

Kazayla 1 veya 2 ekstra doz almanın herhangi bir soruna neden olması çok düşük bir ihtimaldir. Bununla birlikte, çok fazla rabeprazol aldıysanız ve şu belirtilerden herhangi birine sahipseniz doktorunuza danışmalısınız:

• Kızarmış cilt
• Terleme
• Kalp atışının hızlanması
• Uykulu hissetmek
• Bulanık görme
• Şaşkınlık veya sinirlilik hali

Yan etkiler

Rabeprazol kullanan insanların çoğunda herhangi bir yan etki gelişmez. Ancak rabeprazol kullanımına bağlı bir yan etki gelişirse genellikle hafiftir ve bu ilacı almayı bıraktığınızda kaybolur.

Proton pompa inhibitörü kullanan hastalarda magnezyum eksikliği gelişebilir. Eğer uzun süre mide koruyucu ilaç kullanıyorsanız ve kronik yorgunluk, halsizlik ve sık sık kramp sorunları yaşıyorsanız bu durumu doktorunuza bildirin.

Magnezyum Eksikliği

Uzun süreli proton pompa inhibitörü kullanan hastalarda B12 vitamini eksikliği gelişebilir. Bu durumun nedeni azalan mide asiditesine bağlı olarak B12 vitamininin emilememesidir. Eğer uzun süreli (genellikle 1 yıldan fazla) mide koruyucu kullanıyorsanız ve yorgunluk, halsizlik, kabızlık, karıncalanma, uyuşma ve hafızanın zayıflaması gibi B12 vitamini eksikliği belirtileri yaşıyorsanız doktorunuza danışın.

B12 Vitamini Eksikliği

Sık görülen yan etkiler

Yaygın yan etkiler, 100 kişiden 1’inde görülebilir. Aşağıdakiler dahil sizi rahatsız eden bir yan etki yaşarsanız doktorunuza veya eczacınıza danışın.

• Baş ağrısı
• İshal
• Bulantı veya kusma
• Karın ağrısı
• Kabızlık

Ciddi yan etkiler

Bu ciddi yan etkilerin bazıları diğerlerinden daha yaygındır. Aşağıdaki durumlarda hemen bir doktora başvurun:

• Kollarınız, yanaklarınız ve burnunuz gibi vücudunuzun güneşe maruz kalan kısımlarında kırmızı deri döküntüsü ile birlikte eklem ağrısı – bunlar subakut kutanöz lupus eritematozus adı verilen nadir bir durumun belirtileri olabilir. Uzun zamandır rabeprazol kullanıyor olsanız bile bu yan etki görülebilir.
• Ciltte sarama, gözün beyaz kısmında sararma, idrar renginin koyulaşması ve halsizlik… Bunlar karaciğer problemlerinin belirtileri olabilir.
• İdrar yaparken ağrı, daha az işemek, bel ağrısı, şişmiş ayak bilekleri (ödem) ve kızarıklık veya ateş… Bunlar böbrek probleminin belirtileri olabilir.
• Ağzınızda veya boğazınızda ülserler, yüksek ateş

Ciddi alerjik reaksiyon

Nadir durumlarda, rabeprazole karşı ciddi bir alerjik reaksiyon (anafilaksi) gelişmesi mümkündür.

Zaman kaybetmeden acil doktora başvurmanız gereken durumlar:

– Kaşıntılı, kırmızı, şişmiş, kabarmış veya soyulmuş bir cilt görünümü
– Hırıltılı nefes alma
– Göğüste veya boğazda sıkışma hissi
– Nefes almakta veya konuşmakta zorluk
– Ağzınız, yüzünüz, dudaklarınız, diliniz veya boğazınızda şişme başlarsa

Bu belirtilere sahipseniz, ciddi bir alerjik reaksiyonunuz olabilir ve hastanede derhal tedaviye ihtiyaç duyabilirsiniz.

Bunlar rabeprazolün neden olabileceği tüm yan etkiler değildir. Daha fazla bilgi için rabeprazol içeren ilacınızın içerisinden çıkan prospektüs bakabilirsiniz.

Yan etkilerle nasıl baş edilir?

Baş ağrısı: İyi dinlenip bol miktarda sıvı içtiğinizden emin olun. Çok fazla alkol içmeyin. Eczacınızdan bir ağrı kesici önermesini isteyin. Baş ağrısı genellikle rabeprazol kullanmanın ilk haftasından sonra kaybolur. Bir haftadan uzun süren veya şiddetli olan başarısı konusunda doktorunuza danışın.

Hasta hissetmek: Rabeprazol kullanırken acılı, ekşi, tuzlu veya baharatlardan zengin besinler tüketmemek kendinizi daha çabuk iyi hissetmenize yardımcı olur.

İshal veya bulantı/kusma: Sıvı kaybına bağlı gelişebilecek dehidratasyonu önlemek için sık aralarla bol su için. Normalden daha az işemek, normalden daha koyu renkte işemek ve normalden daha kötü kokulu işemek idrarın konsantre olduğuna ve vücutta suyun azaldığına yani dehidratasyona işaret eder. Bir eczacı veya doktora danışmadan ishali veya kusmayı tedavi etmek için başka ilaçlar kullanmayın.

Mide ağrısı: Dinlenmeye ve rahatlamaya çalışın. Daha az miktarda ama daha sık yemek yemek ve yerken yavaş olmak acele etmemek mide ağrılarınızın hafiflemesine yardımcı olabilir. Karnınıza bir ısı yastığı veya kapalı sıcak su şişesi koymak da yardımcı olabilir. Çok acı çekiyorsanız, eczacınızla veya doktorunuzla konuşun.

Kabızlık: Taze meyve, sebze ve tahıllar gibi diyetinize daha fazla lif katmaya çalışın. Her gün birkaç bardak su veya alkolsüz sıvı içmeye çalışın. Yapabiliyorsanız, hafif bir egzersiz yapmak da yardımcı olabilir. Kabızlık devam ederse müshil kullanmak güvenlidir. Genellikle, laktuloz en iyisidir, ancak önce bir eczacıya veya doktora danışın.

Gaz çıkarmak: Mercimek, bezelye, fasulye ve soğan gibi gaz çıkarmaya neden olan yiyeceklerden uzak durun. Ayrıca daha küçük ve daha sık öğünler yemek, acele etmeden yavaşça yiyip içmek ve düzenli egzersiz yapmak gaz çıkarma şikayetlerinin azalmasına yardımcı olabilir. Simetikon gibi eczaneden temin edebileceğiniz bazı ilaçlar da gaz çıkarma semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.

Gebelik ve emzirme

Eğer gebe kalmak için çabalıyorsanız, gebeyseniz veya emziriyorsanız mutlaka doktorunuza belirtin.

Gebelik

Rabeprazolün genellikle hamilelik sırasında kullanılması önerilmez, çünkü güvenli olduğuna dair kesin bir kanıt yoktur.

Hamileyseniz, mide yanması ve mide ekşimesi gibi rahatsızlıkları ilaç almadan tedavi etmek her zaman daha iyidir.

Doktorunuz ilaç kullanmadan önce, daha sık aralıklarla ama az az besin tüketmenizi ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmanızı önerecektir.

Ayrıca doktorunuz, yastığınızın veya yatağınızın altına bir şey koyarak yatağınızın baş tarafını 10 ila 20 cm kadar yükseltmenizi önerebilir. Böylece boynunuz ve başınız karın kısmına göre daha yüksekte olur. Bu, mide asidinin boğazınıza doğru gitmesini (reflü) önlemeye yardımcı olur.

Gebelikte Reflü ve Mide Ekşimesi

Emzirme

Rabeprazol anne sütüne geçerbilir, ancak bebeğe zarar verip vermediği bilinmemektedir.

Emzirirken bu ilacı kullanmanın artıları ve eksileri hakkında doktorunuza danışın.

Diğer ilaçlarla birlikte kullanmak

Bazı ilaçlar rabeprazolü etkileyebilir ve yan etki gelişmesi riskini arttırabilir.

Aşağıdakiler dahil herhangi bir ilaç alıyorsanız doktorunuza söyleyin:

• Digoksin benzeri kalp ilaçları
• Rifampisin (antibiyotik)
• İtrakonazol, ketokonazol veya posakonazol gibi mantar hastalıklarında kullanılan antifungal ilaçlar
• Metotreksat (sedef hastalığı ve romatoid artrit tedavisinde kullanılabilir)
• HIV ilaçları
• Fluvoksamin gibi antidepresanlar

Bu ilaçlar rabeprazol ile etkileşime giren ilaçların tamamı değildir. Detaylı bilgi için ilacınızın kutusundan çıkan prospektüsa bakabilir veya doktorunuza danışabilirsiniz.

Rabeprazolün bitkisel ilaçlar ve takviyeler ile karıştırılması

Rabeprazol kullanırken, depresyon için bitkisel ilaç olan sarı kantaronu (St John’s wort) almayın. Sarı kantaron (St John’s wort) rabeprazolün olması gerektiği gibi çalışmasını durdurabilir.

Bitkisel ilaçlar, vitaminler veya takviyeler de dahil olmak üzere başka ilaçlar alıyorsanız doktorunuza veya eczacınıza belirtin.

Rabeprazol içeren bazı ilaçlar

Raneks, Rabelis, Rabiza, Razogen, Pariet, Peptyra ve Prabex rabeprazol sodyum içeren eşdeğer ilaçlardır. 10 mg veya 20 mg doza sahip haplar şeklinde 14 veya 28 tablet içeren versiyonları eczanelerde bulunabilir.

Kaynak:

1. my.clevelandclinic.org
2. nhs.uk