Hipertansiyonun acil durumları (Hipertansif Krizler) nelerdir?
Hipertansiyon hastalarında nadir de olsa “acil” olarak değerlendirilmesi gereken durumlar “hipertansif krizler” olarak ifade edilir.
Hipertansif krizler; tansiyonun aniden 180/120’nin üzerine çıktığı, beyin, göz, böbrek gibi hedef organlarda hasara yol açtığı veya hasar riskini artırdığı klinik tabloları ifade eder. Sebepsiz (primer) meydana gelebileceği gibi belirli bir nedene bağlı (sekonder) (örn. İlaç kullanımına bağlı, preeklampsi, feokromasitoma vs.) da ortaya çıkabilir.
Hipertansif krizler klinikte 2 şekilde görülür:
1. Hipertansif Acil:
Tansiyonun aniden 180/120 üzerine çıkarak hedef organ hasarına sebep olmasıdır. Hedef organ hasarı, tansiyonun beyin, göz, böbrek, kalp gibi organlarda hasara yol açmasıdır. Organlarda meydana gelen değişimler ve buna bağlı oluşan şikayetler hekimi bu noktada düşünmeye yönlendirir. Örneğin;
- Kalpte; kalp yetmezliği bulguları veya yetmezliğin kötüleşmesi (örn. Akciğer ödemi ve buna bağlı nefes darlığı), göğüs ağrısı ve aşırı terleme gibi kalp krizi bulguları, aortun intima tabakasının yırtılması (aort diseksiyonu) ve buna bağlı göğüs ağrısı, çift taraflı alınamayan nabız,
- Beyinde; tansiyonun ani artışı ve artışın devamlılığı ile kronik hipertansiyondan farklı olarak baş ağrısı, kusma, sersemlik, nöbet, bulanık görme, kafa içi basıncının artışına bağlı gözün optik diskinde ödem oluşması(papilödem),kafatası içine kanama ile sinir sisteminin bazı spesifik bölümlerinin hasarıyla meydana gelen şikayetler (örn. Konuşma, görme ve işitmede bozukluk, inme, yüzün bir bölümünde zayıflık vb.),
- Böbrekte; ani böbrek yetmezliği bulguları,
- Gözde; bulanık görme, görme keskinliğinde azalma, gözün retina tabakasında kanama, papilödem görülebilir.
2. Hipertansif ivedi durumlar
“İvedi”; hipertansiyona bağlı “daha az acil” klinik durumları ifade etmede İngilizcedeki “urgency” yerine kullanılan bir ifadedir.
Tansiyonun aniden 180/120’nin üzerine çıktığı fakat hedef organ hasarıyla ilgili herhangi bir bulgu ve şikâyetin olmamasıdır.
Genellikle tansiyon ilaçlarına uyum sağlanamaması nedeniyle ortaya çıkar.
Hipertansif krizler tedavi edilmediği takdirde 1 yıl içinde ölüm oranı %80’den fazladır.
Tansiyonum 180/120 üzerinde ise ne yapmalıyım?
Tansiyonunuz 180/120 ve üzerinde ise 5 dakika bekleyip tansiyonunuzu tekrar ölçmeniz gerekmektedir. İkinci ölçümde şayet yine ilk ölçümdeki gibi yüksek çıktığında tansiyonun asla kendi kendine düşmesini beklemeyin.
Hemen ya 112’yi ya da size en yakın yerel acil servislerin birini arayın.
Amerika ve Kanada’da tüm ülke çapında medikal acillerde arayacağınız telefon numarası 911’dir.
Türkiye’de ise medikal aciller için arayacağınız numara 112’dir. Avrupa ülkelerinin tamamı yine medikal aciller için 112’yi kullanır.
Hipertansiyonun acil olduğunu düşündüren tehlike sinyalleri nelerdir?
Hipertansiyonu olan bir hastada;
- Nefes darlığı,
- Şiddetli baş ağrısı, göğüs ağrısı, sırt ağrısı,
- Bilinç değişikliği (Gebelerde; görmede bulanıklık, kusma, şuur değişikliği, nöbet geçirme)
- Burun kanaması,
- Sinir sisteminin bazı spesifik bölümlerinin hasarıyla meydana gelen şikayetler veya bulgular (inme, yüzün bir yanının güçsüzlüğü, konuşma, görme ve işitmede değişiklik veya bozukluk vb.) görülmesi hekim ve hasta açısından acil dikkat gerektirir ve bu şikayetlerin varlığında tansiyon ölçümü yapılıp hipertansif kriz (≥180/120) görüldüğünde acilen 112 veya hastaya yakın yerel acil servislerden biri aranmalıdır.
Tansiyon 180/120 ve üzeri olduğu halde hastanın herhangi bir şikâyeti olmayabilir. (Bkz. Hipertansif ivedi durumlar). Dolayısıyla hipertansiyon hastaları düzenli aralıklarla tansiyon ölçümleri yapmayı alışkanlık haline getirmelidir.
YORUM YAP