Dış Kulak Yolu Enfeksiyonu

Dış kulak enfeksiyonu tıpta eksternal otit (veya Otitis Eksterna) olarak bilinir. Dış kulak yolu enfeksiyonu, genellikle sesin toplanarak bir kanal içinden geçtiği, orta kulağa iletildiği, dış kulak yolunun enfeksiyonudur. Bu durum deniz ve havuz aktivitelerinin çoğunlukta olduğu yaz aylarında, dış kulak yoluyla temas eden suyun içerisinde bulunan bakteriler nedeniyle artış göstermektedir.

Özellikle havaların nemli olduğu bölgelerde daha sık rastlanılan dış kulak yolu enfeksiyonları, bakteri ve virüslerin yanı sıra; mantarlar nedeniyle de oluşabilmektedir.

Hastada şiddetli ağrı, dış kulak yolu daralmasına bağlı olarak işitmede azalma, kulak akıntısı ve bazen de ateş ile kendini gösterebilmektedir. Erken dönemde tedavi edilmeyen dış kulak yolu enfeksiyonu ise enfeksiyonun vücudun diğer bölgelerine yayılmasına yol açabilir.

Dış kulak yolu enfeksiyonu nedir?

Dış kulak yolu enfeksiyonu özellikle havuz ve denizden ya da kirli sulardan geçen bazı bakteriler bazen de mantarlardır.

Dış kulak enfeksiyonu kişilerde şiddetli kulak ağrısı, kulakta akıntı ve işitme azlığı, kaşıntı ve ileri durumlarda kulakta şişme ve kızarıklığa neden olur.

Hasta bazen kulak ağrısından yemek bile yiyemez duruma gelir. Böyle bir durumda kulağı sudan ve nemden korumak gerekeceğinden, yaz tatiline veda etmek gerekebilir.

Belirtiler

Dış kulak yolu enfeksiyonu, kulak ağrısı, kulakta akıntı ve kulakta kaşıntı ile kendini belli edebilir.

Dış kulak enfeksiyonu belirtileri:

• Kaşıntı
• Zonklayıcı tarzda ağrı
• Kulağın tıkanması
• Kulakta akıntı
• İşitme kaybı

Bu belirtilere kimi zaman ateş de eşlik edebilmektedir.

Kulak ağrısı boyun ve göz çevresine yayılabilir. Çiğneme gibi kulağın hareket ettiği hareketler ve kulak yolunun hemen önündeki kıkırdak çıkıntıya (tragus) bastırmak ağrının artmasına yol açabilir.

Dış kulakta kaşıntının yanı sıra:

• Sarı-yeşil renkli ve kötü kokulu akıntı,
• İltihaplı veya kötü kokulu ağrı,
• Tıkanıklık gibi semptomlar görülebilir,
• Kulak ve kulak yolunda kızarıklık ve şişlik olabilir. Dış kulak yoluna dokunmak veya hareket ettirmek ağrıyı arttırır.

Bu tür belirtilerin görülmesi ile birlikte vakit kaybedilmeden doktora başvurmak gerekir.

Dış kulak yolu enfeksiyonu, kendini ifade edemeyen küçük çocuklarda kulak ağrısı nedeniyle yapılan “kulağın elle kapatılması” hareketiyle farkedilebilir.

Nedenleri

Dış kulak yolu, sıcak ve nemli bir alandır. Bu durum bakteri ve mantarların üremesini sağlamaktadır ve kolayca hastalık oluşmasına yol açabilmektedir.

Genellikle yaz aylarında görülmekle birlikte yılın her mevsiminde görülebilen dış kulak yolu enfeksiyonu, dış kulak yolunu döşeyen derinin ve kulak zarı dış yüzeyinin enfeksiyonudur. Orta kulak enfeksiyonundan farklıdır. Dış kulak yolu enfeksiyonu diğer bir adıyla eksternal otit; enfeksiyon, alerjik veya dermatolojik nedenlerden kaynaklanabilmektedir. Ancak dış kulak yolu enfeksiyonlarının en sık nedeni mantar veya bakteriyel enfeksiyonlardır.

Orta kulak enfeksiyonu (akut otitis media)

Dış kulak enfeksiyonuna eğer mantar neden olmakta ise şiddetli kaşıntı, işitme azlığı ve ağrı ön plandadır. Muayenede, dış kulak yolunda beyaz renkli mantar hifleri veya siyah kremsi materyal izlenebilir. Tedavisinde kulağın su ve nemden korunması ve Kulak, Burun, Boğaz uzmanınca yapılacak temizlik sonrası çeşitli ilaçlarla pansuman ve mantar ilaçlarının kullanılmasıdır. Mantar enfeksiyonunda da sık sık pansumanların tekrarı gerekir. Aksi takdirde uzun süreli ve kronik vakalara yol açılmış olur. 

Kulak kanalının sık sık kulak çöpü ile temizlenmesi, yabancı bir cismi kulağa kaşınma temizleme amacıyla sokmak koruyucu tabakayı ortadan kaldırabilir ve bu bölgedeki cilde hasar vererek daha kolay enfeksiyon geçirilmesine yol açabilmektedir.

Kulak kiri ve kulak temizleyicileri hakkında her şey

Yine sık aralıklarla duş alarak ya da havuzda yüzme sonucunda kulak yoluna fazla miktarda su girmesiyle kulak yolunun hemen girişindeki ter ve yağ bezlerinden salgılanan ve kulak kiri olarak bilinen koruyucu mumun yok edilmesine yol açabilir. Bu mumun yok edilmesi de, bakterilerin ve mantarların üremesini kolaylaştırmaktadır.

Tedavi

Dış kulak yolu enfeksiyonu kişinin durumuna bağlı olarak kulak damlaları ve ilaçlarla tedavi edilebilmektedir.

Kulak enfeksiyonlarının tedavisi için doktora başvurmadan ezbere alınan ilaçlar, sorunun daha da şiddetlenmesine ve ileri dönemde işitme kaybına kadar varan durumlara neden olabilir.

Bu nedenle; kulakta kir ya da mantar kitlesi varsa, uzman ellerde gerekli temizleme işlemi yapılmadan uygulanan ilaçların tedavi edici etkisinin olmayacağı bilinmeli, bir KBB uzmanının kararı ile ilaç kullanılmalıdır.

Dış kulak yolu enfeksiyonunda kulak yolu kırmızı, şiş ve akıntılı bir görünümde olur. Dış kulak yolu enfeksiyonu kişinin durumuna bağlı olarak kulak damlaları ve ilaçlarla tedavi edilebilmektedir. Hastaya öncelikli olarak antibiyotikli kulak damlaları ve ödem alması için steroidli kulak damlaları önerilir. Hastanın ek hastalıklarına göre antibiyotik ilacın damardan yada ağızdan alınması eklenebilir.

Şeker hastaları özellikle bu dış kulak yolu enfeksiyonlarında ağır tablo oluşabilme adına yoğun risk altındadır. Bu tür hastalar gerekirse hastanede yatarak tedavi alabilmektedir. 

Ağrı çok fazlaysa ağrı kesici önerilebilir. Tedavi süresi boyunca kulağı sudan korumak ilaçalar kadar etkili bir tedavi yöntemidir. Tedavi başlandıktan sonra genellikle 3 gün içinde şikayetlerde azalma, 10 gün içinde de tamamen iyileşme görülür. Kulak enfeksiyonlarına erken dönemde müdahale edilmesi daha az ağrı yaşanmasını sağlar ve enfeksiyonun diğer alanlara yayılmasını engeller.

Dış kulak yolunun tamamen kapandığı ve damlanın içeriye geçişinin engellenebileceği durumlarda ise KBB doktoru tarafından kulağa dış kulak yolunu açık tutması adına ince kesilmiş ve ilaç emdirilmiş sargı bezi koymak gerekebilir.

Koruyucu hekimlik

Özellikle yaz aylarında dış kulak enfeksiyonları riskini en aza indirmek için ilk önlem, kullanılan yüzme havuzlarının temizliğine gösterilen özendir.

Öte yandan, kulak geçmişte herhangi bir enfeksiyona maruz kalmışsa veya kulağın kendisinde bir hasar tespit edilmişse, dış kulak enfeksiyonlarını önlemek için kulak tıkaçları (silikon yada vazelinli pamuk gibi) kullanılmalıdır.

Dış kulak yolu enfeksiyonu olan kişiler, tedaviden olumlu sonuç almak ve daha ciddi rahatsızlıklardan korunmak için:

• Kulaklar sudan korunmalı,
• Havuz veya deniz suyunun temiz olduğundan emin olunmalı,
• Kulakta şiddetli ağrı var ise ve kulak tıkacı kullanılamıyorsa, havuz ve deniz aktivitelerine bir süreliğine ara verilmelidir.
• Kulağı, neme maruz bırakma sonrası kulağı kurulamak (yumuşak pamukla),
• Kulakları kaşımamak, kulak temizleme çubuğunu ya da diğer nesneleri kulağa sokmamak,
• Kendi belirlediğimiz ilaçları denememek.

Bitkisel tedavi adı altında yanlış tedaviler uygulamayın (kulağa bütün halinde veya parçalanmış halde sarımsak sokma gibi).

Eğer herhangi bir yardım alamayacak kadar doktora ve hastaneye uzaksanız kulak zarınızın sağlam olduğundan eminseniz bu tür enfeksiyon durumunda kulağa 2-3 damla sirke damlatmak sarımasağın aksine fayda verebilmektedir.

Yazın en keyifli anları olan deniz ve havuz keyfine çomak sokan kulak enfeksiyonları tedavisi ve tanısı çok kolay bir hastalıktır. Önemli olan nokta hastalığı ötelememektir.