Prostatit, sadece erkeklerde bulunan prostat bezinin iltihaplanmasıdır. Prostat, erkeklerde mesanenin altında bulunan küçük bir bezdir.
Prostat bezi, spermi besleyen ve taşıyan sıvıyı (meni) üretir. Meninin yüzde 50 ila 75’ini oluşturan sıvıyı prostat bezi üretir.
Mesanenin hemen altında bulunan ve idrar kanalının etrafında duran prostat bezi, boşalma sırasında meniyi dışarı atmaya yardımcı olan kaslara da sahiptir.
Prostatit genellikle ağrılıdır ve idrar yaparken ağrı hissine neden olur. Enfeksiyon nedeniyle büyüyen ve sertleşen prostat idrar kanalına bası oluşturarak idrar akışını zorlaştırabilir. Bu idrar yaparken zorlanmanıza neden olabilir. Ayrıca kasık, pelvik bölge veya cinsel organlarda ağrı hissedebilirsiniz.
Enfeksiyon nedenine bağlı olarak prostatit, yavaş yavaş veya aniden ortaya çıkabilir. Kendiliğinden veya tedavi ile hızla iyileşebilir. Bazı prostatit türleri ise aylarca sürebilir veya tekrarlamaya devam edebilir (kronik prostatit).
Belirtiler
Prostatit belirtileri, enfeksiyonun nedenine bağlıdır. Aşağıdaki belirtiler prostat enfeksiyonuna işaret eder:
- İdrar yaparken ağrı veya yanma hissi (dizüri)
- İdrar yaparken zorlanma
- Özellikle geceleri sık idrara çıkma (noktüri)
- Mesaneyi tamamen boşaltmada güçlük
- Acil işeme ihtiyacı
- İdrar renginde koyulaşma
- İdrarda kan
- Karın, kasık veya sırtın alt kısımlarında ağrı
- Makat ile testisleriniz arasındaki bölgede (perine) ağrı
- Penis veya testislerde ağrı veya rahatsızlık
- Boşalma esnasında ağrı hissetmek
- Grip benzeri belirtiler (bakteriyel prostatit ile birlikte)
Testislerinize yakın kasık ve karın bölgenizde ağrı, idrar yaparken ağrı veya boşalırken ağrı gibi rahatsızlıklarınız varsa hekiminize danışın.
Nedenleri
Akut bakteriyel prostatit genellikle yaygın bakteri türlerinden kaynaklanır. İdrarınızdaki bakteriler, prostatınıza sızdığında prostat enfeksiyonu başlayabilir. Tedavi antibiyotiklerle yapılır.
Enfeksiyon, idrardaki bakteriler prostatınıza sızdığında başlayabilir. Enfeksiyonu tedavi etmek için antibiyotikler kullanılır. Bakterileri ortadan kaldırmazlarsa, prostatit tekrarlayabilir veya tedavisi zor olabilir (kronik bakteriyel prostatit).
Klamidya gibi bazı cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar da idrar yolu enfeksiyonu ile birlikte prostat bezinde iltihaplanmaya yol açabilir.
Alt üriner sistemde yapılan cerrahi bir operasyon veya travma sinir hasarı gelişmesine neden olabilir. Sinir hasarı ise prostatit gelişme riskini arttırabilir.
Risk faktörleri
Prostatit gelişme riskini arttıran faktörler:
- Genç veya orta yaşlarda olmak
- Daha önce prostatit geçirmiş olmak
- Mesanede, menide veya idrar kanalında enfeksiyon olması
- Bisiklet veya at binmek gibi nedenlerle gelişebilecek pelvik travma
- Mesaneyi boşaltmak için üretraya yerleştirilmiş bir tüp kullanma (idrar kateteri)
- HIV/AIDS’e sahip olmak
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
- Prostat biyopsisi geçirmiş olmak
Komplikasyonlar
- Bakteriyemi: Bakteriyel enfeksiyonun kana bulaşması
- Epididimit: Testislerde, yumurtaların üzerinde sperm hücrelerini taşıyan, depolayan ve spermlerin olgunlaşmasını sağlayan epididim yapısına enfeksiyon bulaşması
- Apse: Prostatta apse oluşumu
- Kısırlık: Prostat sağlıklı semen oluşumunda rol oynar. Tekrarlayan prostat bezi enfeksiyonları semen ve sperm kalitesinde bozulmalara neden olarak kısırlık gelişme riskini arttırır.
Tanı
Belirtilerinizin olası nedenleri araştırılarak ve prostat muayenesi ile prostatit tanısı konabilir. Doktorunuz ek olarak ultrason ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemleri ile laboratuvar testleri yaptırmanızı isteyebilir.
İdrar ve meni (ejekulat, döl) örneği alınarak mikrop içerip içermediği test edilebilir.
- İdrar tahlili: İdrar örneğinizde enfeksiyon olup olmadığını test eder.
- Kan tahlili: Doktorunuz PSA (prostat spesifik antijen) ve Hemogram gibi kan tahlilleri isteyebilir.
- Görüntüleme yöntemleri: Bazı durumlarda, doktorunuz idrar yolunuzun ve prostatınızın BT (bilgisayarlı tomografi) taramasını veya prostatınızın sonogramını isteyebilir. BT tarama görüntüleri, düz X ışınlarından daha ayrıntılı bilgi sağlar. Sonogram, bir ultrason tarafından üretilen görsel görüntüdür.
Belirtilerinize ve test sonuçlarınıza dayanarak doktorunuz, aşağıdaki prostatit türlerinden birine sahip olduğunuz sonucuna varabilir:
- Akut bakteriyel prostatit: Genellikle yaygın bakteri türlerinin neden olduğu bu tip prostatit genellikle aniden başlar ve yüksek ateş, titreme, mide bulantısı ve kusma gibi grip benzeri belirti ve semptomlara neden olur.
- Kronik bakteriyel prostatit: Antibiyotikler prostatite neden olan bakterileri tamamen ortadan kaldırmadığında tekrarlayan veya tedavisi zorlaşan prostat enfeksiyonları gelişebilir. Kronik bakteriyel prostatit atakları arasında hiçbir hastalık belirtiniz olmayabilir veya sadece hafif belirtileriniz olabilir.
- Asemptomatik inflamatuar prostatit: Bu tip prostatit belirtilere neden olmaz ve genellikle diğer rahatsızlıklar için test yaptırırken tesadüfen fark edilir. Tedavi gerektirmez.
- Kronik prostatit/kronik pelvik ağrı sendromu: Bu tip prostat bezi iltihabı çoğunlukla bakteriler nedeniyle gelişmez. Bu tür prostatitin nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Bazı erkeklerde belirtiler aynı kalırken, bazılarında hastalık belirtileri giderek hafifler.
Tedavi
Prostatit tedavisi altta yatan nedene göre yapılır.
- Antibiyotikler: Prostatit tedavisinde antibiyotikler sıklıkla reçete edilirler. Doktorunuz prostat bezinizde enfeksiyona neden olan bakteri türüne göre antibiyotik reçete eder. Muhtemelen dört ila altı hafta boyunca oral antibiyotik almanız gerekecek, ancak kronik veya tekrarlayan prostatit için daha uzun tedaviye ihtiyacınız olabilir. Eğer enfeksiyon belirtileriniz şiddetliyse, damar içine uygulanan (intravenöz=IV) antibiyotiklere ihtiyacınız olabilir.
- Alfa blokerler: Bu ilaçlar mesane boynunu ve mesanenizin hemen altında duran prostatınızın kas liflerini gevşetmeye yardımcı olur. Böylece idrar kanalından idrar daha rahat akar. Bu tedavi idrar yaparken oluşan ağrı hissini hafifletebilir.
- NSAİİ’lar: Non-steroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ) ya da steroid olmayan yangı önleyici ilaçlar ağrı hissinin azaltılmasını sağlayarak tedavinize yardımcı olabilir.
Eğer kasıklarınızda veya makatınız ile testislerinizin arasındaki perine bölgesinde ağrınız varsa, ılık su ile doldurduğunuz ağzı geniş ve açık leğen benzeri bir kapta oturarak oturma banyosu yapabilirsiniz. Küvet veya sadece ılık suyla duş almak da yardımcı olabilir.
Baharat tüketimi, fazla kafein alımı, alkol ve asitli gıdalar mesanenizi daha fazla yoracağından bunlardan kaçının.
Uzun süre oturmaktan kaçının. Bisiklete, motorsiklete veya ata binmek gibi prostatınızı rahatsız edebilecek aktivitelerden uzak durun.
Bol bol su için. Kafeinsiz içecekler tüketin. Kola ve gazoz gibi asitli sıvılardan uzak durun. Böylece, daha fazla idrara çıkacaksınız ve mesanenizdeki bakteriler idrar ile daha fazla atılabilecek.
Bazı bitkisel ürünler de yardımcı olabilir. Bazıları:
- Cernilton: Çavdar otu
- Kersetin: Yeşil çay veya soğan
Kaynak:
YORUM YAP