
Dut severlerdenseniz dutun lezzetli olduğu kadar sağlıklı da olduğunu bilmelisiniz. Dutun faydaları nelerdir? Bir avuç dut günlük demir ihtiyacının yüzde 30’unu, günlük lif ihtiyacının ise yüzde 20’sini karşılar. Demir eksikliği anemisi olan kabız biri için dut en tatlı doğal çözümdür.
İçindekiler
Dut içeriğinde neler vardır?
- A, C ve K vitaminleri,
- alfa karoten,
- beta karoten,
- lif,
- magnezyum,
- kalsiyum,
- potasyum
- yüksek miktarda antioksidanlar
bulunur. Antioksidan içeriği sayesinde enfeksiyonlara, kansere ve kalp hastalıklarına kadar birçok hastalıkta faydası vardır. Demir içeriği sayesinde kansızlığa iyi gelir.
Demir içeriği diğer meyvelere oranla oldukça yüksek olan dut, demir eksikliğinin neden olduğu halsizlik ve yorgunluğu giderebilir. Antioksidan içeriği sayesinde de yaşlanma ve oksidatif stres etkilerine meydan okuyor.

Dutun sağlığa faydaları
Dut, hem çözünür hem de çözünmez lif için ideal bir kaynaktır. Çözünür lif, kan şekerini kontrol etmeye ve zararlı kolesterol seviyelerini azaltmaya yardımcı olurken, çözünmeyen lif sağlıklı bir sindirim sistemi için gereklidir.
1 porsiyon dutta günlük lif ihtiyacının yüzde 20’si bulunmaktadır.
Dut antosiyaninden zengin iyi bir antioksidan kaynağıdır. Antosiyanin anti-inflamatuar etkisi ile ağrıyı azaltıcı ve iyileştiricidir.
İçeriğindeki resveratrol ile anti-aging kaynağıdır. Yapılan çalışmalar, resveratrolün kan basıncını düşürdüğünü ve kalp hastalığı riskini azaltabildiğini göstermektedir. Hipertansiyon hastasıysanız daha çok dut yiyebilirsiniz.
Antioksidandan bu kadar zengin bir meyve aynı zamanda serbest radikallerle savaşan kansere ve yaşlanmaya karşı koruyucu etkiye de sahiptir.
Çok yüksek oranda C vitamini kaynağıdır. C vitamini bağışıklık sistemini kuvvetlendirmek ve hasarlı dokuları onarmak için çok önemlidir.
Özelikle kuru dut demir için günlük ihtiyacın yüzde 30’unu içerir ve bu sayede kansızlık yaşayanlar için harika bir bitkisel kaynaktır.
Demir içeriği sayesinde, kırmızı kan hücrelerinin daha yüksek kapasitede oksijen taşımasına yardımcı olur.
Yine içeriğindeki kalsiyum; kemik ve diş sağlığı için faydalıdır.

Siyah dutun faydaları
- Kan yapar
- Mideyi ve bağırsakları güçlendirir
- İdrar söktürücü etki yapar
- Siyah dutun suyu ile yapılan gargara ağız içi iltihaplarına, diş eti iltihaplarına, diş eti şişmesine, bademcik iltihaplarına ve boğaz ağrılarına faydalı olabilir
- Ağız içi yaralarının (aft) iyileşmesi için ekşi dut çiğnenebilir

Beyaz dutun faydaları
- Lif içeriği ile mide ve bağırsakların düzenli çalışmasına yardımcı olur
- Beyaz dut yaprakları kaynatılıp içilirse idrar söktürür
- Ödemden kurtulmaya yardım eder
- Aç karnına yenen beyaz dut bağırsak solucanlarını düşürmeye yardımcı olabilir
- Dut, aynı zamanda demir içeriği ile yorgunluk ve halsizlik hissinin azalmasına yardımcı olabilir

Dut seçerken bunlara dikkat!
Beyaz dut; kırmızı ve karaduttan meyve olarak farklıdır. Yaprakları, tomurcuğu ve hatta lezzetleri de farklılık göstermektedir. Dut meyvesinin 20’ye yakın türü vardır ve en bilinenleri, kırmızı ve beyaz duttur. Besin değeri açısından benzer olmakla birlikte içeriklerindeki etkin maddeler farklılık gösterebilmektedir.
Özellikle beyaz dutun kanda yüksek mikrop oranının düşürülmesine yardımcı olduğu bilinmektedir. Kırmızı dutun ise yorgunluğa iyi gelen özelliği öne çıkmaktadır. Dut seçerken ezilmiş ve çürümüş olanlar tercih edilmemelidir. Mutlaka lezzetine bakıp, aşırı yumuşamamış dutlar seçilmelidir.

Dut nasıl muhafaza edilebilir?
Dutu, dondurucuda saklayabilir, kurutarak kışın da tüketebilirsiniz.
Dut, çok narin bir meyve olduğu için ezilmesini engellemek amacıyla sert bir saklama kabında muhafaza edilmelidir. Taze dut meyvesi yıkanmadan, buzdolabında 1-2 gün bekleyebilmektedir. Daha uzun süreli saklamak için derin dondurucu tercih edilmelidir.
Çözünmesi için yemeden 4-5 saat önce dondurucudan çıkarmak gerekmektedir. Dut meyvesi daha uzun ömürlü olması amacıyla kurutarak, kuru dut haliyle serin bir yerde veya tercihen buzdolabında 1 yıla kadar muhafaza edilebilmektedir. Fazla ısı ve güneş ışığından uzak tutmak ömrünü uzatacaktır. Dutu yıkarken de akan musluk altında ezilmeyecek şekilde bir kabın içinde yıkamakta fayda vardır.

Dut tüketmenin püf noktaları
Dut meyvesi A, C ve K vitamini, beta karoten, alfa karoten, lif, magnezyum, kalsiyum, potasyum ve yüksek antioksidan içeriğine sahiptir. Aynı zamanda diğer meyvelere oranla demir içeriği daha yüksektir.
Taze dutun 1 porsiyonu ortalama yarım su bardağı, kuru dutun 1 porsiyonu ise 1 çorba kaşığı kadardır. Herhangi bir hastalık ve kilo problemi olmayanlar günde 1 su bardağı taze dut veya 1 avuç kuru dut tüketebilir.
Dikkat!
Dut meyvesinin glisemik indeksi yüksektir. Yani kan şekerini hızlı yükseltici etkisi vardır. Bu nedenle özellikle şeker hastalarının kontrollü tüketmesi gerekmektedir.
Yanında kuruyemiş ya da süt ürünleri ile birlikte de tüketilmesi faydalıdır. Miktarı fazla kaçırıldığında özellikle karın bölgesinde yağlanma problemi yaratabilmektedir.
Böbrek hastaları (kronik böbrek hastalığı olanlar ve özellikle diyaliz hastaları) da özellikle kuru dutu yüksek potasyum içeriğinden dolayı dikkatli, aşırıya kaçmadan, tüketmelidir.
Taze veya kuru dut müslilerde tercih edilebilmektedir. Aynı zamanda meyve haliyle ya da dut reçeli olarak yoğurda karıştırıp tatlı ihtiyacı karşılanabilmektedir. Karadut suyu da tatlı ihtiyacını kesecek doğal, şifa deposu bir içecektir. Smoothie tariflerinde de tatlandırma amacıyla kullanılabilmektedir.

BONUS: Dut’lu smoothie tarifi:
Smoothie ve dut severlere dut ile hazırlanabilecek lezzetli ve pratik bir smoothie tarifi;
- 1 bardak dondurulmuş veya taze karadut
- 2 avuç ıspanak ya da semizotu
- 1 yemek kaşığı ay çekirdeği
- 5 çiğ badem
- Birkaç yaprak taze nane
- 200-250 ml. süt
Blenderda homojen görüntü olana kadar karıştırın. Afiyet olsun ?