Instagram 
YouTube 
Linkedin 
Ketojenik diyet, ilk kez 1920’de epilepsi hastalarında etkili bir tedavi olarak tanıtıldı. Düşük karbonhidrat ve yüksek yağ içeriğiyle bilinen bu diyet hala epilepsinin medikal tedavisine ek olarak tıbbi beslenme tedavisini oluşturmaktadır.
İçindekiler
Epilepsi nedir?
Epilepsi, beyindeki elektriksel bozuklukların neden olduğu nörolojik bir durumdur.
Bu durum; olağandışı davranışlara, hareketlere, deneyimlere ve bazen farkındalık eksikliğiyle bilinç kaybına neden olabilen nöbetlerle sonuçlanır.
Epilepsinin tedavi yolları
Epilepsi genellikle nöbetleri kontrol altına almak için reçeteli ilaçlarla tedavi edilir. Ancak sağlık durumunuza ve nöbetlerinizin ilaçlarla ne kadar iyi kontrol edildiğine bağlı olarak ameliyat, sinir stimülasyon cihazları veya özel diyetler de tedavinize eklenebilir.
Tedavilerin nihai hedefleri aynıdır:
- Hayatınızı dolu dolu yaşamanıza izin vermek
- Epilepsinin yönetiminde yaşayacağınız olumsuz etkileri en aza indirmek
- Nöbetleri önlemek
Sizin için doğru yolu bulmak biraz zaman alabilir.
Epilepsi tedavisinde en önemli adım düzenli doktor muayenesi ve medikal ilaçların reçete edildiği gibi kullanılmasıdır. Tedavinize yardımcı olacak ve nöbet geçirme riskinizi azaltabilecek yöntemler şunlardır:
- Epilepsi ilaçları
- Ketojenik diyet
- Kaliteli uyku almak
- Düzenli egzersiz yapmak
- Stresi kontrol altında tutmak
- Müzik (mozart)
- Yoga ve sanat ile ilgilenmek
Epilepsi nöbetlerini kontrol altına almanıza yardımcı olabilecek bu yöntemleri sırayla irdeleyelim.
İlaçlar
Epilepsi teşhisini aldıktan sonra, doktorunuzun ilk eylemi muhtemelen nöbetlerinizi kontrol altına almak için nöbet önleyici ilaçlar (antiepileptik ilaçlar) reçete etmek olacaktır.
Çoğu kişinin nöbetleri tek bir ilaçla kontrol altına alınabilir, ancak bazı kişilerin ilaç tedavisinden daha fazlasına ihtiyacı olabilir (1).
Bazı yan etkiler, vücudunuzun uyum sağlama şansını bulması için ilacı 1-2 hafta kullandıktan sonra kaybolabilir.
Azalmıyorlarsa veya şiddetli veya rahatsız ediciyse, doktorunuza bilgilendirme yapabilirsiniz.
Bazı ilaçlarda dozu unutmak sorun olmasa da nöbet önleyici ilacınızın tek bir dozunu bile unutmak, nöbetlerinizin kontrolünü kaybetmenize neden olabilir (2).
Pek çok insan nöbetlerini antiepileptik ilaçlarla kontrol edebilir ve birkaç yıllık tedaviden sonra nöbetleri durabilir.
Diyetler
Beslenme ve diyet düzeni, tedavinize yardımcı olabilir. Ketojenik diyet modeli, medikal tedaviye alternatif değil medikal tedaviye yardımcıdır.
Epilepsi tedavinize yardımcı olması beklenen diyetler, doktorunuzun izlemi ve diyetisyeninizin eşliğinde uygulanması gerekir.
Ketojenik diyet ve Epilepsi
1920’lerden beri ketojenik diyet, epilepsi nöbetlerini azaltmak için kullanılmaktadır.
Epilepsi nöbetlerinin ketojenik diyet yardımıyla kontrol edildiği mekanizma tam olarak anlaşılamamıştır.
Ketojenik diyetteki hem düşük şeker oranı hem de yüksek yağ oranı, beynin “uyarılabilirliğini” benzersiz bir şekilde değiştirir. Böylece nöbet oluşturma eğilimini azaltır.
Keto diyet işe yarıyor mu?
Ketojenik diyetin epilepsiye yardımcı olduğu kanıtlanmıştır (3):
- Ketojenik diyete başlayan çocukların yaklaşık yarısının nöbet geçirme riski %50 azalmıştır.
- Kabaca her 8 çocuktan biri ise epilepsi nöbetlerinden %90 oranında kurtulmuştur.
Ketojenik diyete başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanınıza danışın. Ketojenik diyetin diyetisyen ve doktor tarafından yakından izlenmesi gerekir.
Ketojenik diyetten çıkmayı düşünüyorsanız dikkat etmeniz gereken en önemli nokta bu sonlandırmayı bir anda yapmamaktır. Vücudunuzun uyumu için ketojenik diyeti aşamalı olarak bırakmanızda fayda var. Bu, günlük alacağınız karbonhidrat miktarını yavaş yavaş arttıracağınız anlamına gelir. Diyetin bir anda bırakılması nöbetleri kötüleştirebilir.
Epilepsiyi yönetmek için diyete ne kadar devam edebilirim?
Epilepsi tedavinizdeki başarıya göre ketojenik diyete devam edip etmeyeceğinizi ya da ilaç kullanmaya devam edip etmeyeceğinizi doktorunuz ve diyetisyeninizin de içinde bulunduğu sağlık ekibinize mutlaka danışın.
- Genellikle, kişi birkaç ay veya daha uzun bir süre içinde yavaş yavaş diyetten çıkarılır.
- Ketojenik diyet bir anda durdurulursa nöbetler kötüleşebilir.
- Çocuklar genellikle diyetten çıktıktan sonra nöbet ilaçları almaya devam ederler.
- Ketojenik diyet ile beslenme düzeni epilepsi nöbetlerinin kontrolüne faydalıdır. Bu yüzden aileler uzun yıllar ketojenik diyette kalmayı tercih edebilirler.
Epilepsi ilaçları ve Keto diyet ilişkisi
- Ketojenik diyette olan çocuklar antiepileptik ilaçlar almaya devam ederler.
- Bazı çocuklar, diyete başlamadan öncekinden daha küçük dozlarda veya daha az ilaç alabilir. Bu genellikle diyetten 1 ay sonra denenir.
- Kişi, diyetten bir öğün bile çıkarsa diyet faydalı etkisini kaybedebilir. Bu nedenle, reçete edilen diyete bağlı kalmak çok önemlidir.
- Doktorunuz aksini önermedikçe medikal ilaçlarınızı bırakmayın veya ilaç dozunu azaltmayın.
İzlem
- 1 ila 3 ayda bir doktor kontrolü yapılmalıdır
- Tıbbi bir sorun olmadığına emin olmak için kan ve idrar testleri yapılır
- Büyümenin yavaşlayıp yavaşlamadığını görmek için boy ve kilo düzenli olarak ölçülür.
Yaşam tarzı
Sağlıklı alışkanlıkları benimsemek epilepsinizi de kontrol etmenize yardımcı olabilir.
Yeterli uyku almak
Uyku yoksunluğu bazı insanlarda nöbetleri tetikleyebilir, bu yüzden yeterince uyku aldığınızdan emin olun.
Uyumakta zorlanıyorsanız veya sık sık uyanıyorsanız, sağlık uzmanınızla konuşun.
Stres Yönetimi
Derin nefes alma, meditasyon ve ilerleyici kas gevşemesi gibi gevşeme tekniklerini öğrenin. Zevk aldığınız aktiviteler için zaman ayırın ve gevşemenize yardımcı olacak hobiler bulun.
Stres, nöbetler için başka bir potansiyel tetikleyicidir. Çok fazla stres altındaysanız, hafifletme konusunda destek almaktan çekinmeyin. (4)
Egzersiz
Egzersiz, fiziksel olarak sağlıklı kalmanıza yardımcı olmanın yanı sıra şu fayları da beraberinde getirir:
- Daha iyi uyku
- Ruh halinizde ve özgüveninizde artış
- Kaygıda azalma
- Stresi kontrol etme
Okumak isteyebilirsiniz
Düzenli tedavilerinizin yanı sıra (yerine değil) dahil etmeyi düşünmek isteyebileceğiniz bazı tamamlayıcı ve alternatif tıp tedavileri vardır.
Müzik
Müziğin nöbetlerle ilişkisi üzerine yapılan araştırmalar, Mozart’ın, özellikle Mozart’ın Do Majör İki Piyano Sonatı’nın (K448) düzenli olarak dinlenmesinin, çocuklarda nöbetleri ve EEG anormalliklerini azaltmaya yardımcı olduğunu göstermektedir. Buna Mozart Etkisi denir (5).
Mozart’ın müziğini dinlemenin bebeklerde ve küçük çocuklarda zeka gelişimini desteklediğini ve bilişsel faydalar sağladığını savunan bir hipotezdir.
Mozart K448’i üç ay boyunca haftada üç kez 10 dakika boyunca dinleyen hem çocuklar hem de yetişkinler üzerinde yapılan bir araştırma, her iki grupta da daha az EEG anormalliği vardı ve nöbetler azaldığını gösterdi (6).
Müzik ve nöbet aktivitesindeki azalma arasındaki ilişkinin ne olduğunu kimse bilmiyor ve bu etkiyi tamamen doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.
Yoga
Epilepsi ve yoga üzerine yapılan bir inceleme, yoganın nöbetlerin kontrolünde faydalı olabileceği sonucuna varmıştır (7). Ancak bunu bir tedavi olarak önermek için yeterli kanıt yoktur.
Yoga, Mozart dinleme veya düzenli egzersiz yapma gibi epilepsi tedavisinde “asla” tek başına kullanılmamalıdır.
Ek faydası, yoganın stresi yönetmenize yardımcı olabilmesidir.
Sanat
Epilepsi, üzüntü duygularına ve düşük özgüvene yol açabilecek marjinalleştirici bir etkiye sahip olabilir. Bu olumsuz etkilere karşın sanat, bireylerin özbenliğini arttırarak tedaviye destek sağlayabilir.
Epilepsiniz için en iyi bireysel tedaviyi bulmak zor ve bazen göz korkutucu olabilir. Halihazırda mevcut olan bir dizi tedavi vardır ve daha fazla tedavi için sürekli araştırmalar yapılmaktadır.
Sağlık profesyonelleriyle birlikte çalışın, vücudunuzdaki değişiklikleri ve yan etkileri izleyin.
Sizin için işe yarayan tedaviyi bulmak için denemeye devam edin.
Soru Cevap
Nöbetlerin kontrol edildiği mekanizma tam olarak anlaşılamamıştır. Ketojenik diyetteki hem düşük şeker oranı hem de yüksek yağ oranı, beynin “uyarılabilirliğini” benzersiz bir şekilde değiştirir. Böylece nöbet oluşturma eğilimini azaltır.
Ketojenik diyetin uygulanması ile epilepsi nöbetleri kontrol altına alınabilir. Ketojenik diyet 1920’lerden beri epilepsi nöbetlerini azaltmak için kullanılmaktadır.
Epilepsi hastası olsanız da olmasanız da ağırlık kaybı için kalori açığı yaratmak zorunludur. Uyguladığınız diyet ketojenik diyet olsun ya da olmasın, size uygun enerji ve porsiyon hesaplaması için diyetisyeninizle çalışabilirsiniz.
Antiepileptik ilaçlar beyindeki nöbetlere neden olan anormal elektriksel aktiviteyi çeşitli yollarla azaltarak etki ederler (8).
Epilepsi karmaşık bir hastalıktır ve beynin elektriksel aktivitesini değiştiren herhangi bir şeyden kaynaklanabilir. Genetik, travmatik beyin hasarı, felç veya beyin enfeksiyonu gibi faktörlerle bağlantılı olabilir.
Nörolojik muayene ve elektroensefalogram (EEG) dahil olmak üzere epilepsi teşhisine yardımcı olmak için çeşitli testler kullanılır. Diğer testler, bilgisayarlı tomografi (CT) taraması, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve bir pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi kan çalışması ve beyin görüntüleme çalışmalarını içerebilir.
Birçok epilepsi formunun genetik bir bileşeni vardır. Genler mutlaka epilepsiye neden olmasa da, bireyi epilepsiye yatkın hale getirebilirler. Örneğin, epilepsi ile bağlantılı genleriniz varsa ve travmatik bir beyin hasarı yaşarsanız, epilepsi geliştirme olasılığınız daha yüksek olabilir.
