
Bayramlar, sevdiklerimizi bir araya getiren geniş sofraların kurulduğu mutlulukla ifade edilen günlerdir. Bayramlarda psikolojik olarak daha fazla yemek yeme hissi oluşmakta, ağır ve aşırı yemek yenilmesi ile birlikte sindirim zorlukları, mide bulantısı, gaz sıkıntısı, hazımsızlık ve ani tansiyon yükselmesi gibi rahatsızlıklar görülebilmektedir. Kurban bayramına özel kırmızı et ve beslenme önerileri ile sağlığınızı koruyun.
Et, dünya çapında sağlık, kültürel ve ekonomik etkileri güçlü olan insan diyetinin önemli bir parçasıdır. Et ve et ürünleri, protein, yağ ve çeşitli fonksiyonel bileşikleri içeren önemli bir kaynaktır.
Kurban ibadetini sağlıklı şekilde ve çevreye zarar vermeden eda etmek için dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
İçindekiler
Kalite ve hijyen
Önemli konulardan biri hayvanlardan insanlara geçebilen (zoonotik) bruselloz, tüberküloz, salmonelloz, şarbon, kuduz, deli dana gibi hastalıklardır.
Bu hastalıklardan korunmak için kurban kesimi, gerekli dini hükümlere uygun olduğu gibi sağlıklı ve temiz bir ortamda yerine getirilmelidir.
Sakatatların çöpe atılmaması, özellikle sakatatların sokak hayvanlarına verilmemesi gerekmektedir. Sakatatların toprağa derince gömülmesi çevre sağlığının korunması için önemlidir.
Kurban etini ne zaman tüketmeliyiz?
Hayvanlar ilk kesildiklerinde ölüm sertliği oluşmaktadır. Bu sebeple etin kesildiği gibi pişirilip tüketilmesi hem pişirmeyi hem de sindirimi zorlaştırır. Şişkinlik, hazımsızlık, ishal ya da kabızlık gelişmesine neden olabilir.
Et bekledikçe metabolizma ile oluşan asitlerin de etkisi ile ölüm sertliği yavaş yavaş kaybolur.
Pişirmede ve sindirimde kolaylık sağlaması açısından etlerin buzdolabında 1 derecede 24 saat bekletildikten sonra tüketilmesi gerekir. Özellikle mide rahatsızlığınız varsa et dolapta 24 saat bekletildikten sonra tüketmenizi tavsiye ederim.
Kurban etlerini nasıl pişirmeliyiz?
Kurban bayramına özel beslenme için etin sağlıklı şekilde pişirildiğinden emin olmalısınız.
- Etler sindirimi zor besinlerdir. Et kısık ateşte, uzun sürede ve yağ ilave edilmeden yavaş yavaş pişirilmelidir.
- Özellikle kurban bayramında aşırı et tüketimine bağlı olarak fazla miktarda yağ ve protein alımı gerçekleşir. Bu sebeple et, yağ ilave edilmeden pişirilirse yüksek kolesterol ve diyabet gibi hastalıkların başlaması engellenebilir.
- Vitamin ve mineral kaybı olmaması açısından etler hızlı değil, hafif veya orta sıcaklıkta uzun sürede pişirilmelidir.
- Çok yüksek ısıda, uzun süre pişirme ve kızartma yöntemi kanserojen madde oluşumuna sebep olabilir. Kızartma ve mangal yerine; fırın, yağsız tava ya da sulu pişirme yöntemleri tercih edilebilir.
- Mangal yapılacaksa pişirilen et ve diğer besinlerle ateş arasında en az 15-20 cm olması gerekir.
- Bazı zoonotik hastalıkların çiğ veya az pişmiş etlerin yenmesiyle bulaştığı düşünüldüğünde etler kesinlikle çiğ veya az pişmiş olarak tüketilmemelidir.
Öğün planımız nasıl olmalıdır?
Kurban bayramına özel beslenme için öğünleri planlamak gerekir.
Güne sabah aç karnına 2 bardak su içerek ile başlanabilir. Gün içerisinde fazla et tüketiminden kaynaklanan sindirim problemlerini yaşamamak için kahvaltıda sindirimi kolay peynir, zeytin, yeşillik, domates, tam buğday ekmeği gibi besinlerin tüketilmesini tavsiye ederim.
Kurban bayramına özel beslenme genellikle et ağırlıklıdır. Etler C vitamini ve E vitamini içermezler. Günlük olarak bu vitaminlere ihtiyaç duyarız. Et yemeklerinin yanında salata tüketmek çok sağlıklı bir seçim olacaktır.
Ayran ve yoğurt gibi kalsiyum yönünden zengin besinler, birlikte tüketildiklerinde, kırmızı etten demirin emilimini azaltabilirler. Eğer demir eksikliği anemisi hastalığınız yok ise kırmızı et yanında ayran ya da yoğurtta tüketebilirsiniz. Ayrıca kırmızı et ile birlikte limon veya limon suyu tüketmek demir emilimini arttırır.
Yüksek miktarda et tüketmek hem sindirim sistemini hem de kalp damar sağlığını olumsuz yönde etkiler.
Fazla alınan protein enerjiye çevrilirken açığa çıkan üre böbreklerin yükünü artırmaktadır. Bu da yeteri kadar sıvı alınmazsa vücudun susuz kalmasına neden olabilir. Bu yüzden günlük 2-2,5 litre sıvı tüketimine özen gösterilmelidir. Etin sindirimi ile açığa çıkan artık maddelerin vücuttan uzaklaştırılması için bolca su içilmelidir.
Kırmızı et ne kadar süre saklanır?
Kurban etinin dayanma süresi; dinlenmesine, etin cinsine ve soğutma şekline göre değişmektedir.
Etin uzun süre muhafazası için derin dondurucu kullanılmalıdır.
Buzdolabında et -2 derecede en fazla bir hafta beklerken, derin dondurucuda -18 derecede 4-6 ay muhafaza edilebilir.
Taze et buzdolabında en fazla 1 gün saklanmalıdır. Uzun süre saklanacaksa, yenecek miktar kadar ayrılıp diğer kısmı küçük parçalar halinde derin dondurucuda saklanmalıdır.
Eti saklarken hava almadığından emin olmak gerekir. Eti saklayacağınız zaman, buzdolabı poşetinin üzerine tarihin yazılı olduğu bir etiket ekleyin. Bu sayede kaç aydır buzlukta olduğunu bilebilirsiniz.
Ürün | Buzdolabı (4 ℃) | Dondurucu (-18 ℃) |
---|---|---|
Taze et, biftek, kuşbaşı, kaburga | 3-5 gün | 6-12 ay |
Sakatat, kıyma | 1-2 gün | 3-4 ay |
Evde pişirilmiş et, et, çorba, yahni veya güveç | 3-4 gün | 2-3 ay |
Dışarıdan alınmış pişirilmiş ürünler | 1-2 gün | 2-3 ay |
Et suyu veya et suyu çorba | 1-2 gün | 2-3 ay |
Sosis, salam veya benzeri açık paketli ürünler | 7 gün | 1-2 ay |
Dilimlenmiş salam, jambon benzeri açık paketli ürünler | 3-5 gün | 1-2 ay |
Mikrodalgada veya fırında ısıtılarak tüketilmeye hazır dondurulmuş hazır ürünler | Dondurulmuş saklayın | 3-4 ay |
Konserve et ürünleri | Kilerde 2-5 yıl; Açıldıktan sonra 3-4 gün | Açıldıktan sonra 2-3 ay |
Vakumlu paketli kurutulmuş et | Soğuk hava deposunda 1 yıl,Buzdolabında 2-3 ay | Dondurmayın |
Kırmızı etin faydaları nelerdir?
- Kırmızı et, yüksek oranda demir içerir. Demir, doğurganlık çağındaki birçok genç kız ve kadında yetersizdir. Kırmızı ette bulunan hem demiri vücut tarafından kolayca emilir. Demir eksikliği anemisini önler ve tedavi eder.
- Çinko yönünden zengindir. Çinko, bağışıklık sisteminin düzgün çalışması için gereklidir. 50’den fazla enzimin yapısına girer.
- Kırmızı et ayrıca DNA oluşumunda yardımcı olan ve sinir ve kırmızı kan hücrelerini sağlığı için gerekli olan B12 vitamini içerir.
- Et ve et ürünleri; Tiamin, Riboflavin, Niasin, Biotin, B6, B12, Pantotenik asit, Folat gibi B kompleks vitaminler için önemli bir kaynaktır.
- Yüksek kalitede amino asit içerir. Kemik ve kas oluşumuna yardımcı olur.
- Toplumda yaygın olarak görülen beslenme yetersizliklerini büyük ölçüde azaltabilmektedir.
- Zihinsel gelişmeyi sağlar.
- Folik asit ile bileşimi sinir hücrelerinin kılıflarının korunabilmesi ve DNA sentezi için gereklidir; sinir iletilerini kolaylaştırır.