Bebek uyku düzeni nasıl olmalı ve ebeveynler neleri bilmeli? Öncelikle derin bir nefes alın ve kendinize, yaşamlarının ilk yılında bebekler için çok çeşitli uyku davranışlarının normal olduğunu hatırlatın. Unutmayın, her bebek benzersizdir.

Bebek sahibi olan her anne, ilk aylarda uykusuz kalacağını ve bebeğinin uyku düzeninin zamanla oluşacağını bilir. Ancak genelde yanlış bilinen bebeğin büyüdükçe kesintisiz şekilde daha iyi bir uyku düzeni kazanacağının zannedilmesidir. Oysa özellikle 4. ve 8. aylar olmak üzere bazen bebekler eskisi gibi kesintisiz uyuyamazlar.

Bebek beşikte, sadece bir şilte ve çarşafla tek başına uyumalıdır. Bebek de sırtüstü konumlandırılmalıdır. Bu, bebeğinizin ilk yıl uyumasının en güvenli yoludur.

0 ila 2 ay

Bebekler hayatlarının ilk birkaç aylarında, günde, yaklaşık 15-16 saat hatta biraz daha fazla uyuyabilirler.

İlk aylarda bebeğinizin günleri kaka yapmak, emmek ve yemek yeme döngüleriyle geçecek. Her ne kadar bebeğiniz uyurken, sizin de uyuma fırsatınız olsa da, her 2 ila 3 saatte bir beslenme ihtiyacı olan bebeğiniz uykusundan uyanacak dolayısıyla sizi de uyandıracak.

Yeni doğmuş bebeğinizin ilk beş ila altı hafta içinde aralıksız olarak 5 saatten fazla uyumasına izin vermeyin.

Yenidoğan bebekler neden bu kadar çok besleniyorlar? Erken dönemlerde bir bebek en geç 4 saatte bir emzirilmelidir. Gerekiyorsa, iyi bir emzirme rutini oluşana kadar ve bebeğinizi uyandırın ve emzirin. Çocuğunuz ay ay büyüdükçe sindirim sistemi gelişecek ve midesi büyüyecektir ve tek bir öğünde daha fazla besin almaya başlayacaktır. Bu durumu yaklaşık 2 ila 4.aylar arasında fark edersiniz.

Bebek Beslenmesi: Birinci Yıl (0-12 Ay)

Bebeğiniz birkaç aylık olduğunda, doğum kilosuna ulaştığında ve midesi biraz daha büyüdüğünde onu gece uyumadan önce emzirerek gece uykusuna ara vermeden uyuyabilirsiniz.

Bebeğinizle birlikte değil, ancak aynı odada uyumak özellikle geceleri uyanıp bebeğinizle daha kolay ilgilenmenize olanak sağlar.

Yine de, yeni doğan ve anne sütüyle beslenen bebeklerin, siz uyandırmasanız bile emzirmek için gece boyunca her 3-4 saatte bir uyanmalarının normal olduğunu bilmelisiniz.

Bazı bebekler, 3. aylara doğru yaklaşık 6 saat aralıksız uyuyabilirler.

Yenidoğan bebekler genellikle gündüz ve gece döngülerini tanımazlar. Bebeklerin gece ve gündüz döngülerini öğrenebilmeleri için gündüzleri onların daha fazla gün ışığı görmelerini sağlayabilirsiniz. Gündüz onlarla daha fazla oyunlar oynayabilirsiniz.

Gece ve gündüz döngüleri ile birlikte gece uyku alışkanlığı kazandırmak için, geceleri bebeğinize daha karanlık ve daha sessiz bir uyku şansı oluşturun. Gece uykusu saati geldiğinde bebeğiniz henüz uyumamış olsa bile onu karanlık ve sessiz beşiğinde uyuması için hazırlayın. Zamanla karanlık, sessiz ve rahat beşiğinin uyku anlamına geldiğini anlayacak ve daha kolay uyuyacaktır.

3 ila 5 ay

İlk 6-8 haftanızdan sonra, muhtemelen bebeğinizin daha uyanık olduğunu ve gün içinde sizinle daha fazla etkileşim kurmak istediğini fark etmeye başlayacaksınız. Muhtemelen bebeğiniz günlük uyku sürelerinden birinde uyumayı bırakmış ve günlük toplam uyuma süresinden yaklaşık 1 saat eksiltmiştir.

Bebeğinizin iki uyuma seansı arasındaki süre uzadıkça, uyku düzeni de gelişmeye başlayacaktır. En azından geceleri, yaklaşık 6 saat veya daha uzun bir uyuma süresi başlayabilir.

Bebeğiniz tam olarak uyumamış olsa bile onu gece uyuması için yatırmak ve gece uyumasını sağlamak önemlidir. Bebeğiniz zamanla düzenli olarak gece uykularına alışacaktır. Bebeğinizin günlük toplam uyku süreleri kısalıyorken ve gündüz hareketliliği ile gelişimi artıyorken geceleri uyuma alışkanlığı kazanmış olması hem bebek gelişimini olumlu etkiler hem de sizin geceleri daha rahat uyumanızı sağlar.

Tam da gece uyuma alışkanlığı edinmişken bebeğiniz geceleri uyanmaya başlayabilir. 3 ila 4 aylık bebeklerde bebeğin gelişimine bağlı olarak gece uyku kalitesinde düşüş görülür.

Büyüyen ve gelişen bebeğiniz geceleri yatağında dönmeye başlayacak. Bu da bebeğinizin daha sık ağlaması ve uyanması anlamına gelebilir.
Sıcaklığa veya ışığa daha duyarlı halen gelen bebeğiniz, etrafındaki dünyanın daha fazla farkında olacak. Bu da gece uyanma ihtimalini arttıracak.

Bebekler gün içinde tekrar kısa şekerlemeler yapmaya da başlayabilirler. Bu şekerlemeler, 4 aylık uyku gerilemesinin başladığına dair bazı önemli işaretlerdir.

6 ila 8 ay

Yaklaşık 6.ay civarında bebeklerin çoğu, gece boyunca (yaklaşık 8 saat) beslenmeden uyumaya alışmıştır. Yine de, 6 aylık bebeklerin, geceleri en az bir kez uyanabilmeleri normaldir ve sık görülür.

Yaklaşık 6 ila 8 aylıkken, bebeğinizin sadece 2 veya 3 kez uyumaya hazır olduğunu da fark edebilirsiniz. Ancak gündüzleri tek seferde daha uzun süre uyuyabilecekleri için, muhtemelen gün içinde toplam 3 ila 4 saat uyuyacaklardır.

Bu aylarda bebekler artık daha hareketlidir ve bebeğinizin uyuduğu alanı dikkatle incelemenizde fayda vardır. Bebeklerin kendilerine zarar verebilecekleri eşyaları onlardan uzaklaştırmalısınız. Bebeğinizi uyuturken etrafa hızlıca göz atın ve bebeğinizin güvenliğini sağlayın.

6 aylık bebeğinizin toplam uyku süresinde yine bir kısalma olabilir. Bebeğinizin annesinden uzakta uyuyabilmesine alışması gerekir. Zor bir zamandır, ancak anne olmadan da uyuyabilmesi bebek için önemli bir gelişimdir.

8 aylık bebeklerin gece uyku kalitesinde düşüş görülür. Bu durum, genellikle çocuğunuzun gelişme yeteneklerinden kaynaklanır.

8 ay civarında bebeklerdeki bu uyku kalitesindeki düşüşün nedeni genellikle diş çıkarmadır.
Sürünmeye, yürümeye ve keşfetmeye başlayan bebeğiniz gece uyanıp sürünerek veya yürüyerek keşfetme eğlencesine devam etmek isteyebilir.
Özellikle annesiyle daha keyifli zaman geçiren bazı çocuklar, oyun oynamaya ve annesiyle keyifli zaman geçirmeye gece de devam etmek istercesine gece uykusundan uyanabilir.

Bebeğinizi, çok telaşlı değilse, beşiğinden kucağınıza almak yerine, onun başını okşayarak ve ninniler söyleyerek yanında olduğunuzu hissettirebilirsiniz. Gece bölünen uykuda, bebek ile anne/baba arasında tensel bir ilişki, oyun veya iletişim alışkanlığı oluşturulması yerine, bebeğin rahatlatılarak tekrar uyutulması önerilmektedir.

9 ila 12 ay

9. aya kadar, siz ve bebeğiniz iyi bir gündüz ve gece uyku rutini oluşturmuş olmalısınız.

Büyük olasılıkla bebeğiniz, geceleri 9 ila 12 saat arasında uyuyabilir. Ayrıca muhtemelen sabah ve öğleden sonra toplamda 3 ila 4 saat uyuyabilir.

Çocuğunuz, 8 ila 10 aylıkken, bazı önemli gelişimsel kilometre taşlarına ulaşırken, uyku gerilemesi veya hatta çoklu uyku gerilemesi deneyimleyebilirsiniz.

Çocuğunuzun emeklemeye başladığında, ayağa kalkmaya başladığında ve dişleri çıkmaya başladığında uykuya dalmakta zorlandığını gözlemleyebilirsiniz. Oluşturduğunuz uyuma rutinlerine bağlı kalmaya devam ederseniz, bebeğiniz kısa sürede normal uyku düzenine dönmelidir.

Yaşamın ilk yılı için uyku düzeni özeti

Yaş	Ortalama toplam uyku süresi	Ortalama gündüz uykusu sayısı	Ortalama gündüz uyku süresi	Gece uykusu özellikleri
0-2 ay	15 – 18 saat	3 – 5	7 – 8 saat	Yenidoğan ilk haftalarında 2 ila 3 saatte bir beslenmelidir. Bebeğiniz yaklaşık 3 aylık olduğunda, gece 6 saate kadar aralıksız uyuyabilir.
3-5 ay	14 – 16 saat	3 – 4	4 – 6 saat	Geceleri daha uzun süre aralıksız uyuyabilecektir. Ama yaklaşık 4 aylıkken, bebeğiniz geceleri daha fazla uyanabilir.
6-8 ay	14 saat	2 – 3	3 – 4 saat	Bebeğinizin gece beslenmesi gerekmese de, en azından ara sıra uyanma ihtimali vardır. Oturmaya, hareket etmeye ve ayrı olarak uyumaya alışamaya başlayan bebeğinizin uyku süresinde geçici gerilemeler görülebilir.
9-12 ay	14 saat	2	3 – 4 saat	9 ila 12 aylık bebeklerin çoğu gece boyunca 10 ila 12 saat uyur.

Daha iyi bebek uykusu için öneriler

Bebeğinizin gece olduğunu bilmesine ve gece ile gündüz farkını öğrenmesine yardımcı olun. Gece ışığı kapatın, fazla ışıktan ve gürültüden uzak bir ortamda gece uykusuna alıştırın. Ayrıca oda sıcaklığı da (21-25 derece) rahat gece uykusuna katkı sağlar.
Bebeğinizi gündüz aydınlık bir ortamda ve görece daha sesli sohbet eşliğinde emzirirken gece emzirmeniz gerektiğinde karanlıkta ve sessiz bir ortamda emzirin.
Erken bir bebek yatırma rutini oluşturun! Banyo yaptırmak, bebeği sallanmak, bebeğe kitap okumak, sessizce konuşmak, ninni söylemek, hafif müzik çalmak, sarılmak ve hafif masaj gibi birçok seçenek arasından dilediklerinizi seçebilir ve kendi bebek yatırma rutininizi hazırlayabilirsiniz. Bebeğiniz bu sinyalleri henüz anlamamış olsa da, bebek yatırma rutinine erken başlamak, gelecekte düzenli bir uyku vakti rutini oluşturmanıza yardımcı olabilir. Hareket etmeye ve diş çıkarmaya başladığı ve uyku kalitesinin azaldığı dönemlerde alışılmış bir uyku öncesi rutini bebeğin uykuya daha rahat dalmasına yardımcı olabilir.
Yaklaşık 6 aylık olan bir bebeğe yatmadan önce emzirmeyi rutinin bir parçası yapmaktan kaçının.
Bebeğinizi gün içinde ve özellikle yatmadan önce sık sık emmeye ve beslenmeye teşvik edin. Sık sık beslenen bebeklerin gün içerisinde ihtiyacı olan beslenmeyi sağlamaları gece uykusunun bölünmemesine yardımcı olur.
Bebeğinizin gündüz uyku süresini kısmamaya çalışın. Bu, bebeğinizin aşırı yorgun olmasına ve iyi bir gece uykusundan yoksun kalmasına neden olacaktır.
Pek çok bebek yorgun olduğunda belirli sinyaller gösterecektir. Bunlar arasında huysuz olmak, ağlamak, vücut kısımlarını çekiştirmek, esnemek ve gözleri ovuşturmak gibi şeyler olabilir. Bebeğinizi bu belirtileri gösterirken onu yatağına yatırmak, genellikle daha çabuk uykuya dalmasını sağlar.
Uzmanların çoğu, bebeğinizi hala uyanık ama uykulu iken yatağına yatırmanızı önerir. Böylelikle bebek kendi başına nasıl uyumayı öğrenecek ve varlığınızı uykuya dalmakla ilişkilendirmemeyi öğrenecektir.
Yatak odası ortamının sessiz, serin, karanlık ve uyumak için rahat olduğundan emin olun. En düşük kısma ayarında bir gece lambası veya alan ışığı yeterlidir.
Bebeğinizin uyurken çok hareket edebileceğini bilmelisiniz. Bebeğiniz uyanmış gibi gelebilir ama aslında hala uyuyor olabilir. O uyurken, gülümseme, emme, seğirme, sarsılma ve her türlü hareketi görebilirsiniz. Bunların hepsi uykunun normal yönleridir. Ancak, birkaç dakika ağlarsa, onu kontrol etme zamanı gelmiştir. Bebeğiniz üşümüş, ıslak, aç ve hatta hasta olabilir ve sizin bakımınıza ihtiyacı olabilir.

Bebeğinizin gelişimi süresince farklı dönemlerde farklı miktarda uykuya ihtiyacı olabilir. Tam da güzel bir uyku düzeni yakalamışken dişleri çıkan bebeğiniz bütün gece huzursuz olabilir. Bebeğinizin uyku düzenindeki değişikliklere karşı hazır olmalı ve her defasında uyku alışkanlığını yeniden oluşturabilmelisiniz.

Kendiniz için zaman ayırın

Bebeğinizin ilk yılında defalarca kez uykusuz kalabilirsiniz. Bu süre zarfında sabırlı olmalı ve kişisel bakıma da son derece önem vermelisiniz.

İlk yıl çetin görünse de bir çocuğun sorumluluğu sizi hayatın kalanından koparmamalı.

Düzenli egzersizler yapın. Bebeğiniz ve bebek arabasıyla kısa bir tur atabilirsiniz. Kendinize güveniyorsanız koşuya da çıkabilirsiniz. Temiz hava almak, egzersiz ile kan basıncını arttırmak ve daha fazla endorfin salgılanması deşarj olmanıza ve stresten arınmanıza yardımcı olur.
Mutlu hissetmenizi ve neşelenmenizi sağlayan yetişkin dostlarınızla birlikte zaman ayırın.
Biraz temiz havanın tadını çıkarmak ve biraz güneş ışığı almak için yalnız veya bebeğinizle dışarı çıkın.
Kendinize, kişisel bakım rutinlerinize zaman ayırın. Yeni yıkanmış saçlar ve en sevdiğiniz şampuanının kokusu ruh halinizi iyileştirebilir.

Kaynaklar: