Prostat Bezi

Prostat bezi, mesanede bekleyen idrarı vücuttan dışarı taşıyan tüp olan üretranın çevresinde bulunur. Mesanenin hemen altındadır. Rektumun önünde durur. Prostat muayenesi makat içerisine parmak sokularak yapılır.

Üretranın bir kısmını çevrelediği için büyümüş prostat idrar yolunu sıkıştırabilir. Bu, işemeye çalıştığınızda sorunlara neden olur. Tipik olarak, bu işeme sorunlarını 50 ve daha ileri yaşlara kadar görmezsiniz, ancak bazı erkeklerde daha erken yaşlarda işeme sorunları başlayabilir.

Prostat nedir?

Prostat, ekzokrin sistemin bir üyesidir. Dış salgı bezleri (ekzokrin bezler), salgılarını özel bir kanal aracılığıyla ya da doğrudan vücut dışına veren bezlerdir. Prostat dışında tükürük bezleri ile derideki ter ve yağ bezleri dış salgı bezlerine örnektir.

Prostat, meninin (ejekulat) yaklaşık yüzde 20 ila 30’unu oluşturan sütümsü bir madde salgılar. Ayrıca boşalma sırasında meniyi dışarı atmaya yardımcı olan kaslara sahiptir.

Ejekulat, penisden çıkan semen ve sperm içeren sıvıdır.

Prostat bezi; prostatit, iyi huylu prostat hiperplazisi ve prostat kanseri de dahil olmak üzere bir dizi rahatsızlıktan etkilenebilir. Bu bozuklukların tümü, prostat inflamasyonu ile karakterizedir.

Prostatit herhangi bir yaşta görülen prostat enfeksiyonudur. İşeme zorluklarıyla birlikte yüksek ateş ve titreme gibi belirtilere sahiptir. Antibiyotiklerle tedavi edilebilir.

Prostat büyümesi

Yaş ilerledikçe prostat büyüyebilir. Prostat büyümesi, çoğu erkek için yaşlanmanın normal bir parçasıdır.

• Her 10 erkekten 8’inde ileri yaşlarda prostat büyümesi görülmektedir.
• 85 yaş üstü erkeklerin yaklaşık %90’ında iyi huylu prostat büyümesi görülmektedir.

Normal bir prostat 20 ila 30 gram ağırlığındayken, büyümüş bir prostat 100 grama kadar çıkabilir.

40 yaşına geldiğinizde prostatınız ceviz büyüklüğünden kayısı boyutuna geçmiş olabilir. 60 yaşına geldiğinizde, bir limon büyüklüğünde olabilir.

Prostat büyümesine işaret eden belirtiler:

• Özellikle geceleri idrar yapmakta güçlük çekiyorsanız
• Sık sık idrar yapma ihtiyacı duyuyorsanız
• İdrar yaptıktan sonra mesanenizin tam olarak boşalmadığını hissediyorsanız.
• İdrar akışının devam etmesi için ıkınmak gerekiyorsa
• Kesik kesik işiyorsanız

Prostat büyümesi her zaman büyük bir sağlık sorunu değildir. Prostatınız büyümüş ancak sağlığınızı tehdit etmiyor olabilir. Diğer taraftan büyümemiş sert bir prostat dokusu ciddi hastalıkların habercisi olabilir.

Eğer prostat rahatsızlığına dair bir endişe varsa, doktorunuz prostat muayenesi yapabilir.

Prostat muayenesi nasıl yapılır?

Prostat muayenesi rektal yoldan, makat içerisine parmak sokularak yapılır. Prostatın şekli, sertliği ve büyüklüğü incelenir. Bu muayenede prostatın sertliğinin ve kıvamının incelenmesi gerekir.

Prostatta sertlik olup olmadığına bakılır. Doktorunuzun sert bir prostat hissetmesi prostat kanserinden şüphelenmesini sağlar.

Prostat muayenesinde ele gelen sert prostat dokusu, prostat kanserine işaret eder.

Bu muayene ağrısızdır ve sadece bir veya iki dakika sürer. Doktorunuz ayrıca prostatınızı değerlendirmek için PSA testi isteyebilir.

PSA testi nedir?

Prostat Spesifik Antijen testi veya PSA testi, prostat bezinin normal veya kanser hücreleri tarafından üretilen prostata özgü bir proteindir. PSA testi, bir erkeğin kanındaki PSA seviyesini ölçer.

PSA yüksekliği prostat kanserine işaret eder. Ancak tek başına yüksek PSA değeri kanser olduğunuzu göstermez.

Bu testin analizi için laboratuvara bir kan örneği gönderilir. Sonuçlar genellikle mililitredeki prostat spesifik antijen (PSA) miktarını nanogram (ng/mL) birimiyle rapor eder.

PSA testi, günün herhangi bir saatinde koldan alınan kan ile yapılabilen bir testtir. Aç ya da tok iken PSA testi yaptırabilirsiniz.

Prostat kanseri olan erkeklerde kandaki PSA seviyesi genellikle yükselir.

Prostat kanserine ek olarak, kanser olmayan bazı hastalıklar da erkeklerde PSA seviyesinin yükselmesine neden olabilir.

PSA seviyesinin yükselmesine en sık neden olan durum iyi huylu prostat büyümesi (BPH) ve prostatittir.

PSA artışı ile ilişkili bazı tıbbi durumlar:

• Prostat kanseri
• Prostat iltihabı (prostatit)
• Prostat enfarktüsü
• İdrar yolu ameliyatları (TUR)
• İdrar retansiyonu (glob vezikal)
• Prostat biyopsisi
• Ejekülasyon
• Prostat masajı

Prostatit veya BPH’nin prostat kanserine yol açtığına dair bir kanıt yoktur. (kaynak) Ancak bir erkekte prostat büyümesi, prostat iltihabı (prostatit) ve prostat kanserinden ikisi hatta aynı anda üçü görülebilir.

Eğer prostat kanseri olan birinci dereceden bir yakınınız yoksa 50 yaş PSA taraması yaptırabilirsiniz. 50 yaş ve üzeriyseniz ve daha önce PSA testi yaptırmadıysanız PSA taraması için aile hekiminize başvurabilirsiniz.

Eğer ailesel prostat bezi hastalığınız varsa 45 veya 40 yaşında da ilk prostat taraması için PSA testinizi yaptırmak isteyebilirsiniz.

Kanser şüphesi varsa, doktorunuz, prostat biyopsi yaptırmanızı önerebilir. Prostat dokusundan biyopsi ile doku örneği alınarak incelenir.

Prostata İyi Gelen Yiyecekler

Prostat kanseri taraması ne zaman başlar?

Prostat kanseri riski yaş ilerledikçe artar. Ayrıca genetik olarak yatkınlık da prostat kanseri olma riskinizi arttırır.

Prostat kanseri taramasına hangi yaşta başlanır? Baba, erkek kardeş ve erkek evladınız gibi birinci dereceden kan bağı olan akrabalarınızda prostat rahatsızlığı olup olmaması önerilen tarama yaşını etkiler.

Önerilen prostat kanseri taraması:

• Birinci dereceden (baba, oğul, erkek kardeş) iki akrabanızda prostat kanseri varsa ilk prostat taramanızı 40 yaşında yaptırmanız önerilir.
• Birinci dereceden (baba, oğul, erkek kardeş) bir akrabanızda prostat kanseri varsa ilk prostat taramanızı 45 yaşında yaptırmanız önerilir.
• Birinci dereceden akrabalarınızda kötü huylu prostat rahatsızlığı yoksa, ilk prostat taramanızı 50 yaşında yaptırmanız önerilir.

İlk prostat taramanızı ne zaman yaptırabileceğiniz veya ikinci prostat muayenizin ne zaman yapılması gerektiği konusunda aile hekiminize veya üroloji uzmanınıza danışabilirsiniz.