Sertleşme Sorunu ve Çinko İlişkisi

Erkeklerde görülen sertleşme sorunu (erektil disfonksiyon) aslında çinko eksikliği belirtilerinden biridir. Eğer çinko eksikliği nedeniyle sertleşme sorunu yaşıyorsanız, çinko almak bu durumu düzeltebilir.

Çinkonun cinselliğe etkisi, çinko eksikliğinin testosteron yetersizliği ve sertleşme sorununa neden olması ile ilgilidir.

Çinko, erkek vücudunun testosteron üretmesini sağlar. Bu nedenle çinko seviyeleriniz erektil disfonksiyonu etkileyebilir.

Çinko eksikliği, bir çok hastalığın nedeni olabilir. Çinko, hücresel metabolizmada, besinleri metabolize etmek için kullandığı önemli bir mineraldir. Güçlü bir bağışıklık sistemi için gereklidir. Ayrıca DNA ve protein üretimi ile hücre bölünmesinde de görev alır.

Çinkonun cinselliğe etkisi

Çinko eksikliği, hipogonadizm ve erektil disfonksiyon gelişmesine de neden olabilir.

• Hipogonadizm: Cinsiyete özgü seks hormonlarının hiç olmaması veya yetersiz olması demektir. Erkeklerde hipogonadizm, testosteron yetersizliği anlamına gelir.
• Erektil disfonksiyon: Sertleşme sorunu veya sertleşme bozukluğu olarak bilinen bu tıbbi durum, erkeğin cinsel ilişkiyi sağlayacak kadar sertleşememesi ya da cinsel ilişki esnasında sert kalmaya devam edememesidir.

Çinko eksikliği

Çinko, toprakta doğal olarak bulunan metalik bir eser elementtir. Birçok bitkisel ve hayvansal besin çinko içerir. Birçok insan çinko yönüyle zengin bir şeyler tükettiğinden şiddetli çinko eksikliği nadirdir.

Yine de kötü beslenme alışkanlıkları veya besine ulaşma güçlüğü çinko eksikliğine neden olabilir. Bazen de çinko yeteri kadar alınmasına rağmen bir hastalık ondan faydalanmaya engel olur.

Çinko eksikliği belirtileri:

• Çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği
• Enfeksiyonlara yatkınlık ve sık sık hasta olma
• İştah kaybı
• Kilo kaybı

Eğer çinko eksikliği giderilmezse, çinko eksikliği bunların yanı sıra saç dökülmesine, göz ve cilt lezyonlarına, yara iyileşmesinin gecikmesine neden olabilir.

Çinko eksikliği kimlerde görülür?

Mide ve bağırsak gibi sindirim sistemi hastalıkları, çinkonun besinlerden emilmesine engel olarak çinko eksikliğine neden olabilir.

Psikolojik yeme bozuklukları, dengesiz beslenme veya sağlıklı beslenememe yeterli çinkoyu alamamanıza ve çinko eksikliği gelişmesine neden olabilir.

Tamamen vejetaryen veya düşük proteinli bir diyet ile beslenmek de çinko eksikliğine neden olabilir. Kırmızı et, beyaz et ve balık önemli çinko kaynaklarıdır.

Yüksek düzeyde alkol tüketimi çinko eksikliğine neden olabilir.

Ayrıca aşağıdakiler gibi bazı ilaçların kullanılması çinko eksikliğinin gelişmesine katkı sağlayabilir (1, 2):

• ACE inhibitörleri: Anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri, hipertansiyon tedavisinde yaygın olarak kullanılırlar. Coversyl, Delix, Enapril gibi.
• ARB’ler: Anjiyotensin reseptör blokerleri, hipertansiyon tedavisinde kullanılırlar. Hyzaar, Cozaar, Eklips gibi.
• Tiyazid diüretikleri: Bu ilaçlar idrar miktarını arttırırlar. Ödem ve hipertansiyon tedavisinde kullanılırlar. Desal, Aldactone, Fludex gibi.
• PPİ: Proton pompa inhibitörleri, mide asidini azaltarak mide yanması şikayetlerini azaltan bir grup ilaçtır. Çinko emilimini önemli ölçüde azaltır ve vücuttaki çinko depolarının azalmasına neden olabilirler. Lansor, Nexium, Panto, Pantpas, Pulcet, Nexstep ve Panocer gibi.

Testosteron

Testosteron, erkek sağlığında önemli rol oynayan bir hormondur. Cinsel dürtünün yanı sıra kas ve kemik gücünün korunmasından sorumludur.

Testosteron seviyeleri erken yetişkinlik döneminde zirve yapar ve daha sonra doğal yaşlanma sürecinin bir parçası olarak düşmeye başlar.

Testosteron seviyeleriniz normal aralığın altına düşerse, hipogonadizm adı verilen bir durumunuz olabilir. Hipogonadizm, tedavi edilebilir birkaç tıbbi durumdan kaynaklanabilir. Ayrıca, beslenme yetersizliği nedeniyle gelişen çinko eksikliği kadar basit bir nedenle de gelişebilir.

Çinko eksikliği, testosteron seviyesinin düşmesine neden olabilir. Testosteron homonu seviyelerinin çinko eksikliğinden tam olarak nasıl etkilediği tam olarak anlaşılamamıştır. Çinko, testosteron üreten testislerdeki hücreleri etkileyerek bu duruma neden olabilir.

Erektil disfonksiyon

Erektil disfonksiyon, erkeğin cinsel ilişkiyi sağlayacak kadar sertleşememesi ya da cinsel ilişki esnasında sert kalmaya devam edememesidir. Sertleşme sorunu, güçlüğü ya da bozukluğu olarak bilinen bu tıbbi durumun psikolojik veya fizyolojik birçok sebebi olabilir.

Peki, çinko eksikliği ile erkeğin sertleşmesi arasındaki ilişki nedir?

1996 yılında yapılan bir araştırma, çinko ve testosteron hormonu seviyeleri arasında çok net bir ilişki olduğunu gösterdi. Genç erkekler, çinko eksikliği yaşamaları için çok az çinko içeren bir diyetle beslendi. Testosteron seviyeleri ölçüldü. 20 hafta düşük çinko diyeti ile beslendikten sonra neredeyse %75 gibi önemli bir düşüş görüldü (3).

Çalışma ayrıca, yaşlı erkeklerde çinko takviyesini de inceledi. Araştırmacılar, daha fazla çinko alımıyla yaşlı popülasyondaki testosteron düzeylerinin neredeyse iki katına çıktığını gösterdi. Bu, çinkonun testosteron üretimi üzerinde bir etkisi olduğuna dair oldukça güçlü bir kanıttır.

2009 yılında yapılan bir hayvan çalışmasında, çinko ve cinsellik arasındaki ilişki tekrar test edildi. Günde 5 miligram çinko takviyesi ile tedavi edilen deney sıçanlarının daha iyi cinsel işleve sahip olduğu gösterildi. Bu özel çalışma, erkeklerde çinkonun uyarılma ve ereksiyonun sürdürülmesi üzerinde olumlu bir etkisi olduğu sonucuna varmıştır (4).

Ayrıca çinko koku ve tat alma duyuları için gerekli bir mineraldir. Çinko eksikliği belirtilerinden biri de tat ve koku duyularında azalmadır. Çinko eksikliği olan erkeklerde koku alma duyusu azalabilir.

Koku, cinsel dürtüleri harekete geçirebilir ve özellikle genç erkeklerde libidoyu tetikleyebilir. Dolayısıyla çinko eksikliği sadece erkeklik hormonu olan testosteron üretiminin azalmasıyla değil aynı zamanda cinsel olarak uyarılmayı tetikleyen koku gibi duyuların zayıflamasına neden olarak da cinsel ilişki işlev ve performansını düşürebilir.

Tedavi

Erektil disfonksiyon rahatsızlığı olan her erkeğin testosteron seviyesi kesinlikle düşüktür denemez.

Kalp hastalıkları, diyabet, sinir sistemi hastalıkları ve yaralanmalar da erektil disfonksiyon gelişmesine neden olabilir. Ayrıca stres ve psikolojik durumlar da sertleşme sorunları yaşamanın yaygın nedenleridir.

Ancak hipogonadizm veya yetersiz testosteron da bazı erkeklerde erektil disfonksiyon gelişmesine neden olabilir. Çinko eksikliği, hipogonadizm veya yetersiz testosteron nedeni olabilir.

Ancak testosteron hormonu seviyesinin düşük olmasının çinko eksikliği dışında da nedenleri vardır:

• Erkekler yaşlandıkça testosteron seviyeleri doğal olarak azalır.
• Bazı ilaçlar testosteron seviyelerini etkileyebilir.
• Hipertiroidizm veya hipotiroidizm gibi tiroid hormon bozuklukları testosteron ve libidoyu etkileyebilir.

Bazende testosteron hormonu seviyesinin düşük olmasının birden fazla nedeni vardır. Eğer çinko eksikliğiniz varsa ve testosteron hormonu seviyeniz yetersiz ise, yeterli çinkoyu almak etkili şekilde cinsel performansınızı arttırabilir.

Çinko yönüyle zengin besinleri bol tüketmek cinsel işlevlerinizi daha iyi hale getirebilir.

Birçok erkek sertleşme sorunu için Viagra (sildenafil) ve Cialis (tadalafil) gibi ilaçlar kullanır. Bunlara ek olarak çinko takviyesi almak cinsel performansınıza katkıda bulunabilir.

Sertleşme sorunlarına iyi gelebilecek ve cinsel performansınızı arttırabilecek diğer bazı takviyeler:

• Azgın teke otu (epimedium sagittarum)
• Ginseng
• L-Arginin
• Karnitin
• DHEA (Dehidroepiandrosteron)

Çinko tedavisi, diğer tedavilerden biraz farklıdır. Hastanın çinko eksikliği olması koşuluyla, çinko tedavileri vücudun doğal testosteron düzeylerini iyileştirebilir.

Çinko eksikliği nedeniyle sertleşme sorunu olanlarda mükemmel bir çözüm olabilir ancak yeterli çinkoya sahip erkeklerde daha fazla çinko almak her zaman daha iyi bir cinsel performans anlamına gelmez. Üstelik aşırı çinko (toksisite) ciddi yan etkiler yaşamanıza neden olabilir.

Bir çalışmada, zaten yeterince çinko minerali alan erkeklerin ek olarak çinko takviyesi almalarının testosteron seviyelerini yükseltmediğini gösterdi. Çalışmaya katılan erkeklerin günlük diyetleri zaten yeterli çinkoyu içeriyordu. Bu erkeklere ek olarak çinko takviyesi vermek onların testosteron seviyelerini artırmadı. (5)

Çinko takviyesi

Yetişkin bir erkek için günde 11 miligram çinko, tüketilmesi gereken ideal miktar olarak kabul edilir. Kadınlar için bu miktar günde 8 miligram’dır.

Eğer et ve balık gibi protein içeriği yönüyle zengin besinlerle besleniyorsanız, muhtemelen yeteri kadar çinko alıyorsunuzdur. Sığır eti, kuzu eti, tavuk eti ve balık bol miktarda çinko içerirler.

Yüksek proteinli bir diyet genellikle yeterli çinko içerir. Sığır eti, domuz eti, kuzu eti ve tavuk gibi etler iyi çinko kaynaklarıdır. Süt ve süt ürünleri ile yumurta da iyi çinko kaynaklarıdır. Bitkisel çinko kaynakları ise:

• Nohut, mercimek, siyah fasulye, barbunya gibi baklagiller
• Kabak çekirdeği ve kaju gibi kuruyemişler
• Yulaf, kinoa ve kahverengi pirinç gibi tahıllar
• Mantar, lahana, bezelye, kuşkonmaz ve pancar yeşillikleri

Çinko ayrıca kahvaltılık gevrekler ve atıştırmalıklar dahil olmak üzere pek çok gıdaya eklenebilmektedir. Bunun yanında birçok multivitamin içerisinde aynı zamanda çinko bulunur.

Çinko takviyeleri çinko glukonat, çinko sülfat veya çinko asetat olarak sunulmaktır. Çinko orotat, aside damıtılmış çinkodur ve insan vücudu için en erişilebilir çinko şekli olarak kabul edilir.

Uyarılar

Her şeyin olduğu gibi çinkonun da aşırısı zarar verebilir.

Önerilen günlük çinko tüketiminin maksimum miktarı günde 40 miligramdır. (6)

Erkekler için günlük 40 miligrama kadar çinko takviyesinin güvenli olduğu tahmin edilse de, bu uygulamanın neden olabileceği yan etkilere ilişkin uzun vadeli bir araştırma yoktur.

Çok fazla çinko almak şu belirtilere neden olabilir:

• Hazımsızlık
• İshal
• Baş ağrısı
• Mide bulantısı
• Kusma

Çinko takviyeleri uzun süreli ve yüksek dozlarda ağız yoluyla alındığında bakır eksikliğine neden olabilir. Bakır eksikliği olan kişiler kol ve bacaklarda uyuşma ve güçsüzlük gibi nörolojik sorunlar yaşayabilir.

Çok fazla çinko aldığınızdan şüphelenmek için bir nedeniniz varsa, doktorunuza danışın.

Çinko vücudun her yerine dağılır, bu nedenle kan testi ile çinko eksikliğini teşhis etmek zordur. Erektil disfonksiyon ile ilgili sorunlarınız varsa veya çinko eksikliğiniz olabileceğinden şüpheleniyorsanız doktorunuza danışın.

Bir üroloji uzmanı, testosteron seviyenizi test edebilir ve sertleşme sorununuzu tedavi etmek için çinko takviyeleri kullanmanın uygun bir eylem planı olup olmadığını belirleyebilir.

Soru Cevap