Güneş Kremi D Vitamini Sentezini Nasıl Etkiler?

Güneş kremleri cilt kanseri ve güneş altında cildinizde oluşabilecek yanıklar dahil birçok cilt rahatsızlığına karşı geliştirilmiş güzel bir çözümdür. Ancak cildimizin güneş ışınlarından D vitamini sentezlemek gibi harika bir yeteneği vardır. Güneş kremi D vitamini üretmek gibi harika bir yeteneğe engel olur.

Güneş kremi D vitamini üretimini engeller mi?

Cildin D vitamini sentezleyebilmesi için gün ışınının belli bir açıyla cilde ulaşması gerekir. Cilt ile güneş arasındaki bulut, şemsiye, kıyafetler, ter, su, güneş kremi gibi etkenler ışığı bir miktar geçirebilir ancak UV ışınının dalga boyunu değiştirerek D vitamini sentezlenmesini ciddi şekilde zorlaştırır.

Denize veya havuza girmeden önce güneşin altında 20 dakika kadar bekleyin. Cildiniz mümkün olduğu kadar temiz, kuru ve doğrudan güneşe bakıyor vaziyette olsun.

20 dakika içerisinde ihtiyacınız olan günlük D vitamini sentezlenecektir. Sonrasında güneş kremi kullanın. Böylece hem D vitamininiz sentezlenmiş olur hem de uzun süre güneş altında bulunmanın verebileceği zararlar güneş kremi ile engellenmiş olur.

Kulak uçları, ayaklar ve bacak arkaları gibi özenli güneş kremi uygulanamaması muhtemel bölgelere dikkat edin.

UV korumalı dudak kremi ise dudakların uzun süre güneşte kalmasına karşı koruyucu olabilir.

Neden güneş kremini kullanmalıyım?

Uzun süre güneş altında kalmak, özellikle zararlı UV ışınların artması nedeniyle ciltte hastalık gelişmesi riskini arttırır. Ancak cilt kanseri gelişmesi için birkaç haftalık yaz tatilinden çok daha uzun süre güneş altında kalmak gerekir.

Yıllarca güneş altında bulunanlarda bazal hücreli ya da epidermoid hücreli kanser daha sık görülür.

Güneş altında uzun süre kalmak cilt yanıklarına neden olabilir. Çok sayıda güneşe bağlı cilt yanığı (özellikle çocuklarda) malign melenom isimli cilt kanserinin gelişmesi riskini arttırır.

Özetle, güneşin açısına ve sıcaklığa ve cildinizin ne kadarının çıplak olduğuna bağlı olarak 15 dakika ile 30 dakika arasında bir süreyi güneş kremi olmadan güneşlenerek geçirmek D vitamini üretilmesine fırsat verir. Bu süre sonunda güneş kremi kullanılarak güneşlenmeye devam edilmesi de uzun süre güneş altında kalmaya bağlı oluşabilecek cilt rahatsızlıklarının önüne geçer.

15 – 30 dakika güneş kremi olmadan güneşlenerek geçirmek D vitamini üretilmesine fırsat verir.

Ne zaman güneş kremi kullanmalıyım?

Saat kaçtan sonra güneş kremi sürülmez? Yaz mevsiminde güneş ışınlarının eğik geldiği (güneşin tam tepede olmadığı);

• Öğleden önce, 11:00’e kadar
• Öğleden sonra, 16:00’dan sonra

olan saatlerde cilt kanseri ya da ciltte yanık oluşma ihtimali düşük saatlerdir. Bu saatlerde güneş kremine ihtiyaç azdır. 11:00 ile 16:00 arasında ise güneş kremi kullanmanız faydanıza olacaktır.

• Cilt rengi açık ve güneşe daha hassas kişiler, ilk günler günde 10 dakika, daha sonraki günler 30 dakika güneş koruyucu krem ya da sprey kullanmadan güneşlenebilirler.
• Cilt rengi daha koyu (esmer) ve güneşten daha az etkilenen kişiler, ilk günler 15 dakika, daha sonraki günler 40 dakika güneş koruyucu krem ya da sprey kullanmadan güneşlenebilirler.

Bu süreler güneş ışınlarının eğik gelmesi nedeniyle cilt rahatsızlığı gelişme riskinin düşük olduğu ve vücudun D vitamini sentezlemesi için yeterli olacak süredir.

D vitamininin faydalarından biri kansere karşı koruyucu olmasıdır.

Gün ışınlarının eğik geldiği saatlerin en azından bir kısmını güneş kremi kullanmadan güneşlenerek geçirmek daha sağlıklıdır. Gün ışınlarının dik geldiği saatlerde güneş kremi kullanmış olsanız dahi uzun süre sıcakta ve güneş altında kalmanın özellikle sıvı eksikliğine bağlı bunalıma neden olma ihtimali vardır.

Havuz ve denizde kaybedilen su ter ile kaybedilen su kadar kolay fark edilmez. Yeteri kadar su içilmediğinde sıvı eksikliği olan vücutta baş ağrısı ve baş dönmesi gibi sıvı kaybı (dehidratasyon) belirtileri görülebilir.

Sıvı kayıplarına en sağlıklı çareler

Güneş kremi satın alırken nelere dikkat etmeliyim?

SPF, koruma faktörü olarak bilinir ve UVB ışınlarına karşı güneş kreminin ne kadar koruma sağlayabileceğini yaklaşık olarak gösterir. 

• 15 koruma faktörlü güneş kremi UVB (ultraviole B) ışınlarının %93’ünü önler.
• 30 koruma faktörlü güneş kremi UVB (ultraviole B) ışınlarının %97’sini önler.
• 50 koruma faktörlü güneş kremi UVB (ultraviole B) ışınlarının %98’ini önler.

Açık ten rengine sahipseniz, daha yüksek koruma faktörü içeren SPF değeri daha yüksek ürünler tercih edebilirsiniz. 

Fiziksel güneş koruyucu krem: Deride bariyer oluşturup UV ışınlarını yansıtarak etki gösterir. Çinko oksit, titanyum dioksit, demir oksit gibi maddeler içerir.

Kimyasal güneş koruyucular: UV ışınlarını absorbe ederek etki gösterirler bu yüzden fotoalerjik reaksiyonlara neden olabilirler. PABA türevleri, sinnamad esterleri, salisilat esterleri, benzofenonlar bu grupta yer almaktadır.

Teni daha hassas kişiler allerjik reaksiyon yaşamamak adına fiziksel güneş koruyucu kremleri tercih edebilir.

Cildi daha kuru kişiler daha yağlı güneş kremlerini, cildi daha yağlı ve sivilceli kişiler ise daha kuru güneş kremlerini tercih edebilir.

Yüksek koruma faktörü bir nebze daha fazla koruma sağlar. Ancak korumanın kesintisiz devam etmesi için 2 saatte bir ya da daha sık aralıklarla (ürüne göre değişiklik gösterebilir) güneş kremi uygulamasını tekrarlamalısınız.

D vitamini ne işe yarar?

• Bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur.
• İskelet sisteminin gelişmesini sağlar.
• Kasların daha güçlü olmasını sağlar.
• Vitamin D bebeklerin sağlıklı doğmaları ve sağlıklı büyümeleri için gereklidir.
• D vitamini kanser ilerlemesini sınırlayabilir veya önleyebilir.
• Vitamin D, kalın bağırsak kanserinden koruyabilir.
• Enfeksiyonlardan korunmanıza yardımcı olur.

D vitamini eksikliğinde hangi hastalıklar ortaya çıkabilir?

• Osteoporoz riski artar.
• D vitamini eksikliği, otizm riskini arttırır.
• Saç dökülmesi riski artar.
• Şeker hastalığı görülme riski artar.
• Hipertansiyon riski artar.
• Kalp hastalıklarına yakalanma riski artar.

D vitamini

D vitamini eksikliğinin belirtileri

• Yorgunluk, halsizlik
• Depresif ruh hali,
• Yaraların zor iyileşmesi
• Saç dökülmesi
• Kas ağrıları
• Bel ağrıları
• Sık sık soğuk algınlığı geçirmek

Bu belirtilere sahipseniz veya D vitamini eksikliğiniz olduğunu düşünüyorsanız doktorunuza müracaat ediniz.

D vitamini nasıl sentezlenir?

Güneşten gelen ultraviyole B (UVB) ışınları ile ciltte sentezlenir. UVB daha yatay gelen ve cilt kanserine neden olmayan bir gün ışığı türüdür.

1. Deride bulunan 7 dehidrokolesterol, 290-315nm ultraviyole B güneş ışınları ile provitamin D3‘e dönüşür
2. Provitamin D3 ısı etkisiyle vitamin D3 öncülü olan previtamin D3‘e dönüşür.
3. Ciltte sentezlenen vitamin D3, karaciğerde 25(OH)D vitamini olarak aktif hale dönüşür. Aktif hale gelen vitamin D, vücuda dağılır ve hücreler üzerinde bulunan vitamin D reseptörlerini (VDR) uyarır. 

Güneş D vitamini üretilmesini sağlamakla kalmaz aynı zamanda gündüz parlak ışığa maruz kalmak gece uykusunun kalitesini arttırır. Ayrıca gün ışığı seratonin (mutluluk hormonu) üretilmesini de arttırır. Böylece daha iyi hisseder daha iyi uyur ve dinleniriz.

Kaliteli Uyku

Uyarılar

• Oksibenzon (oxybenzone) içeren kremler, bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Oksibenzon hücrelere zarar verebilen bir kimyasaldır. Özellikle çocuklarda, dikkatli kullanmak gerekir.
• Sprey şeklindeki güneş koruyucuları, havada toksik partiküller bırakabilir. Havaya sıkılan sprey solunması halinde, solunum yoluyla vücuda girerek zarar verebilir. Spreyleri cilde yakın ve havada uçmayacak, solunmayacak şekilde kullanmakta fayda var.

Satın aldığınız güneş koruyucu krem veya sprey üzerindeki uyarıları okumayı ihmal etmeyin.