Gebelikte Kramp

Gebelikte kramp özellikle alt bacak krampları ve karın krampları birçok gebe tarafından tecrübe edilir.

Hamilelikte kramp, bazen regl olmak gibi hissedilir ve bir hastalık habercisi değildir. Bazen gebeliğin getirdiği yorgunluk özellikle bacak kaslarında kramplara neden olur ve dinlenmekle geçer.

Bazen de kramplar hayati risklere sahip dış gebelik ve gebelik zehirlenmesi gibi hastalıklara işaret eder.

Kramp neden olur?

Gebelikte kas krampları, kas hücrelerinin daha çok yorulması ve ihtiyaç duydukları enerjinin yeteri kadar üretilememesi nedeniyle gerçekleşebilir. Kas hücrelerinin yeterli enerjiyi üretebilmesi için öncelikle yeteri kadar temiz kanın kaslara ulaşması gerekir.

Her ne kadar düzenli egzersiz yapan insanlarda kan dolaşımı güçlü olsa da, dolaşım sisteminiz kaslarınızın enerji ihtiyacını karşılayamadığında kramp gelişebilir.

Kramp, artan vücut ağırlığınız nedeniyle daha fazla yorulan bacak kaslarında gelişebilir. Kol, el veya karın gibi kas olan hemen her yerinizde kramp yaşanabilir. Ancak gebelik özel bir durumdur ve kramplar hamilelik süresince gerçekleştiğinde tıbbi aciller dahil olmak üzere bazı hastalıklara işaret edebilir.

Hamilelikte karında kramp neden olur?

Gebeliğin ilk ve ikinci trimesterinde vücudunuz bebeğinize yer hazırlamak ve onu taşımak için fazla mesai yapmaktadır.

Rahminizdeki kaslar gerilmeye ve genişlemeye başlayacaktır. Bu, midenizin her iki tarafında çekme hissine (karın sancıları) neden olabilir. Bu sancılar erken gebelik belirtilerinden biridir. Hamileliğinizin ilk zamanlarında, regl döneminize benzer ağrılar bile hissedebilirsiniz.

Erken gebelik yan etkileri

Hamilelik süresince değişen hormon seviyeleri bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına ve gebelerde kabızlık gelişmesine neden olabilir.

Kabızlık gibi gebeliğin ilk zamanlarında görülebilecek bir rahatsızlık, sert dışkının çıkarılması için kasların daha fazla kasılmasına neden olarak kramp gelişmesine neden olabilir.

Gebeyken vücudunuz bebeğiniz için fazla mesai yaparken, normal bir egzersiz rutini bile kaslarınızın üzerindeki stresi ve yorgunluğu arttır. Kasların üzerinde hem gebeliğin hem de egzersizin oluşturduğu yük kas ağrılarına ve kramplara neden olabilir.

Egzersiz yaparken kramp yaşıyorsanız bunu durup dinlenmeniz ve bol bol sıvı içmeniz için bir işaret olarak görebilirsiniz.

Enfeksiyon

Vajinal bölgede akıntıyla seyreden enfeksiyonlar (vajinit) ve idrar yolu enfeksiyonları (İYE) kramplara neden olabilir. İdrar yollarında bir enfeksiyon geliştiğinde bu hızlıca böbreklere kadar yayılabilir ve hamile kadının erken doğum yapmasına neden olabilir.

İdrar yaparken yanma ve ağrı, vajinal akıntı ve sık sık idrara çıkma gibi belirtiler yaşadığınızda bunu doktorunuza mutlaka belirtin. İdrar testi yaptırmanız gerekebilir.

Sex

Cinsel ilişki de tıpkı egzersiz yapmak gibi kasların efor sarf etmesine neden olur. Artan kas kullanımı hamile kadında kramplara neden olabilir.

Sağlıklı, normal bir hamilelik geçiren şanslı kadınlar, doğum yapana kadar seks yapmaya devam edebilir.

Ancak hamilelik sırasında, seksin biraz farklı hissettirdiğini tecrübe edebilirsiniz.

Genişleyen karnınız nedeniyle hamileyken seks yapmak daha az keyifli olabilir. Hamileliğinizin ilerleyen dönemlerinde orgazm olmak, hafif kasılmalar hissetmenize neden olabilir. Seks yaptıktan sonra bunun gibi kasılmalar hissederseniz, doktorunuza danışabilirsiniz.

Dış gebelik

Hafif kramplar hamileliğin normal bir parçası olsa da yine de olası tüm rahatsızlığınız hakkında doktorunuza danışmalısınız. Kramplarınızla birlikte iç çamaşırınızda lekelenme veya kanama görmeye başlarsanız, bu düşük veya dış gebelik belirtisi olabilir.

Normal bir hamilelikte, kadın yumurtalığından salınan yumurta fallop tüpü boyunca rahme doğru ilerler. Sperm yumurtayı döllediğinde, rahminize hareket eder ve rahim astarına yapışır. Sperm ile döllenmiş yumurta sonraki dokuz ay boyunca rahim içerisinde büyümeye devam eder.

Fallop tüpleri daraldığı veya tıkandığında sperm ile döllenmiş yumurta (embriyo) rahme ulaşamayabilir, rahmin dışındaki dokulara yerleşebilir ve bu durum dış gebelikle sonuçlanır.

Dış gebeliğin görülme sıklığı oldukça düşüktür. ABD’de yaklaşık her 50 gebelikten 1’ini, Kanada’da her 100 gebelikten 1’ini Türkiye’de ise tüm gebeliklerin %1-2’sini dış gebelik oluşturur.

Dış gebelik, ağır ve hayatı tehdit edebilecek düzeyde kanamalara yol açabildiğinden hemen tedavi edilmesi gereken tıbbi acillerden biridir.

Birkaç dakikadan uzun süren keskin ağrılar yaşarsanız hemen doktorunuza başvurmalısınız.

Dış Gebelik (Ektopik Gebelik)

Preeklampsi

Krampların işaret ettiği ciddi hastalıklardan biri de preeklampsidir (gebelik zehirlenmesi). 

Preeklampsi, gebeliğin 20. haftasından sonra herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir.

Preeklampsi Vakfına göre ABD’deki tüm hamile kadınların en az %5 ila %8’ine preeklampsi tanısı konmaktadır. Preeklampsi anne ölümlerinin en sık nedenlerinden biridir.

Preeklampsi, midenizin sağ üst tarafında ağrıya neden olabilir. Plasenta dekolmanı riskini arttırabilir. Plasenta dekolmanı, annenin bebeğini beslediği plasentanın doğumdan önce rahim duvarından kopması anlamına gelir.

Siz bebeğinizi doğurana kadar doktorunuz her randevuda kan basıncınızı ve idrarınızı kontrol etmek isteyebilir. Yüksek tansiyon ve idrarda yüksek miktarda protein bulunması preeklampsi belirtisi olabilir.

Doğum yaklaştıkça gelişen kramplar

Gebeliğin 28. haftasından sonra üçüncü trimester olarak adlandırılan son 3 aylık döneme girilir. Bu haftalara ulaştığınızda artık hem bebeğiniz hem de bebeğinizi taşıyan karnınız büyümüştür.

Vücudunuzun ağırlık merkezi karnınızın büyümesi nedeniyle öne doğru yer değiştirmiştir. Artan ağırlık ve değişen ağırlık merkezi özellikle bacaklarınızda yorgunluğa ve kramplara neden olabilir.

Anne karnındaki bebek, vajinanızdan bacaklarınıza doğru giden sinirlere baskı yapabilir. Bebek karnınızda hareket ederken daha fazla baskı ve kramp hissedebilirsiniz. Bunlar hafif kramplardır. Bir süre yan tarafınız üzerine yatmanız sizi rahatlatabilir. Ancak şiddeti düzenli olarak artan veya hafiflemeyen kramp hissederseniz hemen doktorunuzla iletişime geçin.

Gebeliğin son aylarında kramp yaşayan bir anne adayı, mümkün olan en kısa sürede doktorundan tavsiye alması gerekir.

Kramplar erken doğum habercisi olabilir. Erken doğum belirtileri her anne adayı için farklı olabilir. Bu nedenle göbeğinizdeki herhangi bir sıkışma hissini veya sertliği ve ayrıca yeni başlayan sırt ağrılarını doktorunuza bildirmeniz önemlidir.

Hamilelikte kramp girmemesi için ne yapabilirim?

Fiziksel aktivite krampları hafifletebilir. Hamilelik süresince genel sağlık durumunuza göre doktorunuzun önerdiği şekilde egzersiz yapmayı değerlendirin. Hareketli olun. Uzun süre oturmak veya uzun süre uzanmak bacaklarınızda kramp gelişme riskini arttırabilir.

Eğer gebeyseniz ve aktif olarak çalışmak ve hareket etmek zorundaysanız, aşırı kas kullanımına bağlı kramp yaşayabilirsiniz. Bu durumda dinlenmek işinizde istirahat süreleri belirlemek kramplarınızı hafifletebilir.

Gece uyuma pozisyonu;

• sinirlerin üzerine bası oluşturarak (kasa giden sinyaller etkilenir)
• damarların üzerine bası oluşturarak (kan dolaşımını zayıflatması nedeniyle)

kramplara, karıncalanma ve uyuşma hislerine neden olabilir. Eğer kendi kolunuz üzerinde uyuduysanız bunu tecrübe etmiş olabilirsiniz. Bu durumda daha rahat bir uyku pozisyonu belirlemeye çalışabilirsiniz.

Gebelikte büyüyen bebeğin karın içinde oluşturduğu bası nedeniyle mesane daha küçük bir alana sıkışabilir. Hamile kadın sık sık çişini yapma ihtiyacı duyabilir. Hatta ilerleyen gebelik haftalarında idrar kaçırma görülebilir.

Bundan rahatsızlık duyan anneler, çözümü daha az su içmek gibi bir hatada arayabiliyorlar. Unutmayın, hamileyken sıvı ihtiyacınız artıyor. Sıvı eksikliği kramp gelişme riskini arttırır. Yeteri kadar su içtiğinizden emin olun. İdrar renginin koyu olması susuzluğa işaret eder.

Magnezyum eksikliği de kramp gelişmesine neden olabilir. Bu durumda magnezyum almak krampları hafifletebilir. Doktorunuz size magnezyum oksit içeren ilaçlar reçete edebilir. Sodyum, kalsiyum ve potasyum gibi diğer elektrolitlerin eksikliği de kramp gelişmesine neden olur ancak bu elektrolitlerin eksikliği nadir görülür.

Ayağınızı rahat ettirmeyen ayakkabı kramp gelişmesine neden olabilir. Gebeyken ayaklarınızda ödem görülebilir. Artan östrojen hormonunun, ayak kemerinizin bir miktar alçalmasına ve ayağınızın büyümesine neden olma ihtimali vardır. Hatta bazı gebelerin ayakkabı numaraları kalıcı olarak büyüyebilir.

Küçük gelen veya rahat ettirmeyen ayakkabılar yerine rahat ayakkabılar tercih etmek gebelikte kramp gelişmesine engel olabilir.

Hamilelikte bacak kramplarına ne iyi gelir?

Eğer bacağınıza kramp girdiyse, yürümeye çalışmak, kasılan kası ters yönde germeye ve esnetmeye çalışmak, sıcak suyla ovalamak veya soğuk uygulamak krampı kısa sürede hafifletebilir. Kramp için herhangi bir ilaç veya başka tedaviler uygulamadan önce lütfen doktorunuza danışın.

Kaynak: healthline.com – preeclampsia.org – mayoclinic.org